د هغو ۱۰ تنو افغانانو جنازې خپلو کورنیو ته وسپارل شوې چې څو ورځې وړاندې ایراني ځواکونو په خپله خاوره کې وژلي وو.

د هغوی د کورنیو غړیو، چې د هرات ولایت د شینډنډ او زېرکوه ولسوالیو اوسېدونکي دي، د خپلو عزیزانو پر وژل کېدو نن په هرات ښار کې اعتراض وکړ او له طالب چارواکو څخه یې وغوښتل چې د دې قضیې پوښتنه وکړي.

ایرانیانو تراوسه پورې په دې اړه څه نه دي ویلي خو راپورونه وايي چې دا کسان وروسته له هغه د ایراني پوله ساتو له لوري وژل شوي چې په غیرقانوني ډول د ایران خاورې ته واوښتل.

پاکستان وایي چې د تورخم او چمن سرحدي لارې د دې لپاره خلاصوي چې د ملګرو ملتو د دریو ادارو له لورې افغانستان ته بشري مرستې ورسیږي.

د پاکستان د سوداګرۍ وزارت نن په یوه اعلامیه کې ویلي دي چې دا لارې به د تجارت، ترانزیټ کارګو او نورو مسافرو لپاره تړلې پاتې شي.

د پاکستان او افغانستان ترمنځ پنځه تجارتي لارې د اکتوبر په دولسمه وروسته تر دې وتړل شوې چې د پاکستاني ځواکونو او افغان طاابانو ترمنځ د اکتوبر په یولسمه جګړه وشوه، د دې جګړې په ترڅ کې دواړو لوریو ته په لسګونو کسان ووژل شول.

نژدې درې اونۍ مخکې د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر تور پورې کړ چې پاکستان له تجارتي مواردو سیاسي استفاده کوي نو له پاکستان سره به تجارتي لارې وروسته له هغه خلاصې شي چې اسلام اباد دا تضمین ورکړي چې په هیڅ ډول حالاتو او شرایطو کې به بیا دا لارې نه بندوي.

د امریکا د کورني امنیت وزارت وایي، د جان شاه صافي په نوم یو افغان یې د داعش خراسان څانګې د ملاتړ په تور نیولی دی.

د امریکا د کورني امنیت وزیرې کرسټي نووم د چهارشنبې په ورځ په یوه بیان کې وویل چې دا کس د کورني امنیت د څيړنې څانګې مسوولینو د ویرجنیا ایالت په واینز بورو سیمه کې ونیو.

په هغه بیان کې چې د امریکا د کورني امنیت وزارت په خپله ویبپاڼه کې خپور کړی دی، جان صافي خپل پلار ته هم وسلې چمتو کړې دي چې په افغانستان کې د یوې وسله والې ډلې قوماندان دی.

صافی د دوه زره یو ویشتم کال د سپتمبر په اتمه امریکا ته تللی و.

ټاکل شوې د امریکا د ولسمشر ځانګړی استازی سټیف ویټکاف او د ټرمپ زوم او پخوانی سلاکار جارد کوشنر نن پنجشنبه ( د لیندۍ ۱۳مه) په فلوریدا کې د اوکراین له ستر مرکچي روستم عمروف سره وویني.

دا خبره یوه امریکایي چارواکي د نوم نه ښودو په شرط فرانس پریس اژانس ته کړې ده.

د امریکا د ولسمشر دغه ځانګړي استازي تازه له مسکوه متحده ایالتونو ته ستانه شوي دي.

دوی مسکو کې د روسیې له ولسمشر ولادمیر پوتین سره اوږدې خبرې وکړې، خو کومې پایلې ته ونه رسېدې.

د پوتین د بهرنیو اړیکو سلاکار یوري اوشاکوف تر دې لیدو کتو وروسته ویلي، سوله تراوسه نژدې شوې نه ده، خو په خبره یې ډېره لرې هم نه ده.

په غزه کې پرون چهارشنبه لږ تر لږه ۵ فلسطینیان د اسراییل په بریدونو کې ووژل شول.

د جرمني ( ډي.پي.اې) خبري اژانس لیکلي چې په خان یونس سیمه کې د بې ځایه شویو پر یوه کمپ هم برید شوی دی.

د اسراییل پوځ ویلي، برید کې یې د حماس ډلې، چې امریکا او اروپایي ټولنه یې ترهګر بولي، یو غړی په نښه کړی دی.

دوی ویلي د حماس دغه غړي وړاندې پر اسراییلي سرتیرو بریدونه کړي او د غزې له نازک اوربنده یې سرغړونه کړې ده.

په غزه کې اوربند د تېرې اکتوبر میاشتې په لسمه نافذ شو، خو دا څو یم ځل دی چې له اوربنده سرغړونه کیږي او د سرغړونو په ترڅ کې پر فلسطینیانو سربیره یوشمېر اسراییلي عسکر هم وژل شوي دي.

د طالبانو د حکومت رییس الوزرا ملا محمد حسن اخوند په کابل کې د قطر د نوي معرفي شوي سفیر مردف علي القاشوطي باور لیک ومانه.

د قطر د بهرنیو چارو وزارت دا خبره پرون چهارشنبه ( د لیندۍ ۱۲مه) په یوه خبرپاڼه کې کړې ده.

قطر په دې وروستیو کلونو کې د افغانستان په سیاسي چارو کې مهم رول لوبولی دی.

دوی تازه د افغانستان او پاکستان ترمنځ د سولې د خبرو کوربه توب وکړ او د امریکا او طالبانو ترمنځ هوکړه هم ۲۰۲۰ کې دوحه کې لاسلیک شوې وه.

د افغانستان کورنیو رسنیو هم کابل کې د قطر د نوي سفیر د باورلیک منلو مراسم راپور کړي دي.

د دغو راپورونو له مخې، د طالبانو رییس الوزرا ملا محمد حسن اخوند ویلي چې د قطر د نوي سفیر له ګمارلو سره به د افغانستان او قطر د سیاسي اړیکو نوی څپرکی پرانستل شي.

د افغانستان د بیا رغونې لپاره د امریکا د سرپلټونکي ادارې ( سیګار) پرون چهارشنبه ( د لیندۍ ۱۲مه) د خپلو ارزونو وروستی راپور خپور کړ او وې ویل چې دا لړۍ نوره پای ته رسوي.

راپور کې راغلي چې امریکا افغانستان کې د خپل شل کلن حضور پر مهال ۱۴۴،۷ میلیارده ډالره پر بیارغونه او ۷۶۳ میلیارده پر جګړې او امنیتي برخه لګولي دي.

سیګار په خپل وروستي راپور کې ویلي چې له ۲۰۰۹ کال راهیسې یې په افغانستان کې د امریکا د دغو مرستو په تړاو نژدې نهه سوه ارزونې، پلټنې او څیړنې ترسره کړي دي.

سیګار ویلي، امریکا د یوه ډیموکراتیک او باثباته افغانستان لپاره دومره لګښتونه کړي، خو په وینا یې مدیریت یې ناسم و او دا لګښتونه له ضایعاتو او فساد سره مله وو.

دوی ویلي چې د خپلو پلټنو پایله کې توانیدلي چې د امریکا په مرستو کې څه باندې دوه نیم میلیارده ډالره سپما وکړي او د ۵۴۱ میلیونه ډالرو په ارزښت مشکوک لګښتونه په ګوته کړي.

د سیګار په وینا، امریکا د طالبانو له بیاواکمنۍ راهیسې هم افغانستان سره په بشري برخه کې ۳ نیم میلیارده ډالره مرسته کړې.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د ۲۰۲۵ کال په لومړیو کې افغانستان سره مرستې بندې کړې.

د طالبانو حکومت د امریکا د ملي ګارد د دوو سرتیرو په ډزو کې هر ډول لاس لرل رد کړل.

د طالبانو د بهرنیو چارو د وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد نن ( د ډسمبر دریمه) په یوه ویډیو پيغام کې چې د ایکسپاڼې له لارې یې خپور کړی د بهرنیو چارو د وزیر امیرخان متقي په وینا ویلي چې په واشنګتن ډي سي کې د امریکا د ملي ګارډ پر غړیو د ډزو په تور چې یو افغان نیول شوی دی، د دوی له حکومت او ولس سره هیڅ راز تړاو نه لري.

د ښاغلي متقي د غونډې ځای او وخت ته په دې پيغام کې اشاره نه ده شوې.

د نومبر په شپږ ویشتمه رحمان الله لکڼوال د دوو امریکایي سرتیرو په ویشتلو تورن شوی دی، په دې دوو سرتیرو کې یو وژل شوی، بل یې په روغتون کې دی.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو مرستندویه ماموریت (یوناما) وايي، په افغانستان کې نژدې یو نیم میلیون معلولیت لرونکي کسان شته، چې اکثرو یې د څه باندې څلویښت کلنې جګړې له امله معلولیت اخیستی دی.

یوناما د ډسمبر د دریمې نیټې په مناسبت چې د معلولیت لرونکو کسانو نړیواله ورځ ده، دا هم په بیان کې ویلي دي چې شاوخوا څلورمه برخه افغانان له لږ معلولیت سره ژوند کوي، څلویښت فیصده افغانان بیا د منځنۍ کچې معلولیت لري او نژدې څوارلس فیصده سخت معلولیت لري.

د یوناما په باور څو لسیزې جګړې، بې کوره کیدل، وچکالۍ او د روغتیایي او اقتصادي نظامونو کمزورۍ د افغانستان په کچه د معلولیت لرونکو شمیر پراخ کړی دی.

د اروپايي ټولنې د پارلمان غړیو نن موافقه وکړه چې د دوه زره اووه ویشتم کال تر مني پورې به د روسیې د ګازو واردات په بشپړ ډول بند کړي.

د اروپایي ټولنې د انرژي د برخې کمیشنر دن یورګنسن په ایکسپاڼه کې لیکلي دي چې اروپا به د تل لپاره د روسیې د ګازو بهیر ودروي.

د شوي موافقې له مخې د اروپا له کمیسیون څخه غوښتل شوې دي چې په راتلونکو میاشتو کې داسې طرحه چمتو کړي چې هنګري او سلواکیا ته د روسیې د سون موادو د لیږد مخه ونیول شي.

اروپایي ټولنې په دوه زره دوه ویشتم کال کې چې کله روسیې پر اوکراین برید وکړ دا هڅې پيل کړې چې له روسیې د سون مواد وارد نه کړي او ورو ورو یې مخه ونیسي.

اروپایي ټولنه په دې باور ده چې روسیې د خپلو ګازو او تیلو په پیسو جګړه توده ساتلې ده.

دوو سرچینو ویلي دي چې د بریتانا حکومت له صدراعظم کایر سټارمر څخه غوښتې دي چې د راتلونکي کال د جنوري له نهه ویشتمې تر یو دیرشمې پیکنګ او شانګهای ته ولاړ شي.

له دغو سرچینو یوې رویټرز اژانس ته وویل، کیدای شي چې د اونۍ تر اخره د دې سفر په اړه پریکړه وشي، خو که چیرته پیکنګ په لندن کې د خپل لوی سفارت د جوړیدو له طرحې په شا نه شي، ممکن دا سفر وځنډیږي.

په لندن کې د چین د نوي لوی سفارت په اړه داسې اندیښنې شته چې ښایي له دې د جاسوسۍ د مرکز په توګه استفاده وشي. د بریتانیا یوشمیر سیاستوالو او واشنګتن د دغې اندیښنې له امله د بریتانیا له حکومته غوښتي چې د پیکنګ مخه ونیسي چې د اروپا تر ټولو لوی سفارت په لندن کې جوړ نه کړي.

د چین د بهرنیو چارو وزارت تر اوسه په دې اړه د رویټرز اژانس پوښتنو ته ځواب نه دی ویلی.