د افغانستان او جنوبي افریقا د کرکټ ملي لوبډلې به نن دوهمه پنځوس اوره یا یو ورځنۍ لوبه ترسره کړي.

دا لوبه د متحده عربي اماراتو په شارجه لوبغالي کې ترسره کېږي.

افغانستان د تېرې چهارشنبې په ورځ د روانې لوبلړۍ لومړۍ لوبه د شپږو ویکټو په توپیر ګټلې وه.

د افغانستان او جنوبي افریقا ترمنځ به د دې لړۍ درېیمه او وروستۍ لوبه د یکشنبې په ورځ وشي.

اخوا ټاکل شوې چې د افغانستان د فوټسال ملي لوبډله د ۲۰۲۴م کال د نړیوال جام سیالیو په ترڅ کې درېیمه لوبه سبا شنبې له اوکراین سره وکړي.

افغانستان د دغو سیالیو په لړکې لومړۍ لوبه له ګواتیمالا د ۶ - ۴ پر وړاندې وګټله او دوهمه لوبه یې د چهارشنبې په ورځ ارجنټاین ته د ۴ - ۶ په وړاندې وبایلله.

د فوټسال د نړیوال جام سیالۍ د سپټمبر په ۱۴مه په ازبکستان کې پیل شوي دي.

د طالبانو حکومت د کرنې وزارت د قوش تېپې کانال اړوند ساحې د خاورې د آزموینې د پروګرام د پیلېدو خبر ورکوي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې د ملي تلوېزون د خبرې له مخې، دې وزارت ویلي چې د دغه پروګرام په ترڅ کې به چې د خاورې پېژندنې د ریاست د شپږ کسیز متخصص ټیم له‌خوا پرمخ وړل کېږي، د دې کانال اړوند ځمکو د خاورې نمونې اخیستل کېږي څو معلومه شي چې کوم وړ بوټي په‌کې کرل کېدای شي او همدارنګه به د فرعي کانالانو د ډیزان طرحه چمتو کېږي.

ویل شوي چې پروګرام به په دوو میاشتو کې بشړ شي.

د قوش تېپې کانال چې ۲۸۵ کیلومتره اوږدوالی لري، د کیندنې چارې یې په ۲۰۲۲م کال کې پیل شوي چې لومړۍ برخه یې د څه باندې سلو کیلومترو په اوږدوالي د تېر ۲۰۲۳م کال په فبرورۍ میاشت کې بشپړه شوه او پر دوهمې برخې یې اوس کار روان دی.

تمه ده چې د دې کانال په بشپړېدو سره په بلخ، فاریاب او جوزجان ولایتونو کې په سلګونه زره جریبه ځمکه کرنې او بڼوالۍ ته چمتو شي.

د امریکا د استازیو جرګې د بهرنیو اړیکو کمېټې د سپټمبر په ۲۴مه د بهرنیو چارو وزیر انټوني بلېنکن یوې استماعیه غونډې ته احضار کړی چې په ۲۰۲۱م کال کې له افغانستانه په ګډوډۍ کې د امریکایي ځواکونو د وتلو په اړه د دې کمېټې پوښتنو ته ځواب ووایي.

د رویترز خبري آژانس د راپور له مخې، دې کمېټې د چهارشنبې په ورځ په یوه اعلامیه کې وویل چې که بلېنکن دې غونډې ته حاضر نه‌شي نو د کمېټې مشر به په یوه راپور کې د استازیو جرګې ته سپارښتنه وکړي چې هغه دې د دې کمېټې د احضاریې ته په سپکاي تورن کړي.

د بهرنیو چارو وزارت تراوسه په دې اړه چې ایا بلېنکن به په دې غونډه کې برخه واخلي که‌نه رسمي څرګندونې نه‌دي کړي.

دې کمېټې بلېنکن پرون د سپټمبر په ۱۹مه غونډې ته وربللی و، خو د بهرنیو چارو وزارت د روانې میاشتې په پیل کې وویل چې هغه په دې نېټه استماعیه غونډې ته نه‌شي حاضرېدای او د یوې بلې مناسبې نېټې د ټاکلو غوښتنه یې کړې وه.

د بهرنیو چارو وزارت یوه ویاند د روانې میاشتې په پیل کې وویل چې بلېنکن له دې مخکې د افغانستان په مسئله کې ۱۴ ځلې د کانګرس په استماعیه غونډو کې ګډون کړی او څلور ځلې د بهرنیو کمېټې پر وړاندې حاضر شوی او هم دې وزارت له افغانستان څخه د امریکایي ځواکونو د وتلو اړوند د ډېرو مرکو د متنونو او نورو شواهدو په ګډون نږدې شل زره پاڼو اسناد ورسپارلي دي.

د طالبانو حکومت د بهرنیو چارو وزارت سرپرست وزیر امیرخان متقي د پنجشنبې په ورځ د سپټمبر په ۱۹مه وویل چې درې کاله وروسته له دې چې دوی واک ته ورسېدل، حکومت یې په نړۍ کې د ۳۹ افغان سفارتونو او قونسلګریو کنټرول تر لاسه کړی دی.

هغه زياته کړه، د دوى وزارت تېر کال د ترکيې، روسيې، ايران او پاکستان په ګډون ١١ هېوادونو ته لسګونه ډيپلوماتان لېږلي دي.

رویټرز خبری اژانس په خپل راپور کې لیکلې چې هېڅ نړیوال حکومت په رسمي توګه د طالبانو اداره په رسمیت نه پېژني، خو چین او متحده عربي اماراتو په رسمي توګه په خپلو پلازمېنو کې د طالبانو د حکومت سفیران منلي دي.

د امریکا متحده‌ایالاتو په ګډون لوېدیځو هېوادونو ویلي چې د طالبانو د هر ډول رسمي پېژندلو لاره به تر هغه وخته بنده وي چې دوی د ښځو د حقونو په برخه کې لاره هواره نه کړي، د نجونو او مېرمنو لپاره عالي ښوونځي او پوهنتونونه بېرته پرانېزي او د هغوی د بشپړې ازادۍ اجازه یې نه وي ورکړې.

متقي وویل چې افغانستان به په روانه اوونۍ کې ازبکستان ته نوی سفیر واستوي او تمه لري چې روسیه به ډېر ژر طالبان د تروریستي سازمانونو له لېست څخه وباسي.

د جولای په میاشت کې طالبانو وویل چې دوی به له ۱۴ افغان ډیپلوماتیکو ماموریتونو سره اړیکې پرې کړي او د هغو سفارتونو صادر کړي پاسپورټونه او ویزې یې هم بی اعتباره علان کړې.

د هرات ځايي مسوولان وایي چې پرون دغلته په یوه ترافیکې پېښې کې د یو کورنۍ ۹ غړي مړه شوي دي.

د طالبانو تر واک لاندې باختر خبری اژانس د طالبانو د حکومت د هرات ولایت ویاند یوسف سعیدي له قوله وايي چې پېښه د دې ولایت په زاول ولسوالۍ کې د یو پاسو او ۵۸۰ ډوله موټر د ټکر له کبله رامنځته شوې ده.

د پېښې لامل د موټر چلوونکو بې احتیاطي ښودل شوې ده.

خراب سړکونه، د ترافیکي نښو نښانو نشتوالی او د موټر چلوونکو له‌خوا د ترافیکي مقراراتو نه مراعتول، هغه څه دي چې په افغانستان کې نږدې هره ورځ د ورته خونړیو ترافیکي پېښو سبب کېږي.

روسیې د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیرخان متقي ته د مسکو فارمټ په راتلونکې غونډه کې د ګډون بلنه ورکړې ده.

معلومه نه ده چې دغه غونډه څه وخت جوړېږي، خو مسکو فارمټ ۲۰۱۷م کال کې رامنځته شو چې ترڅ کې یې د روسیې، افغانستان، چین، پاکستان، ایران او هند استازي سره جرګه کېږي او مشترکې مسئلې سره څېړي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد تېر ماښام پر خپله ایکس پاڼه یا پخواني ټویټر لیکلي چې کابل کې د روسیې سفیر دیمیتري ژیرنوف پرون له متقي سره په کتنه کې هغه ته دا بلنه ورکړې ده.

نوموړي وړاندې لیکلي چې متقي د مسکو فارمټ راتلونکې ناسته بل فرصت وباله چې په ترڅ کې به يې د روسیې له لوړپوړو چارواکو او د سیمې هېوادونو استازو سره خبرې وشي.

روسیې تر دې وړاندې هم د طالبانو چارواکو ته د مسکو فارمټ او یو شمېر نورو غونډو کې د ګډون بلنه ورکړې ده.

ټاکل شوې ده چې سبا د افغانستان د کرکټ ملي لوبډله د جنوبي افریقا له پياوړې لوبډلې سره دوهمه پنځوس اوره یا یو ورځنۍ لوبه وکړي.

دا لوبه د دواړو لوبډلو ترمنځ د متحده عربي اماراتو په شارجه لوبغالي کې ترسره کېږي.

پرونۍ لوبه افغانستان د شپږو ویکټو په توپیر وګټله.

په پرونۍ لوبه کې افغان بالران وتوانېدل چې د جنوبي افریقا ټول لوبغاړي د ۱۰۶ منډو په جوړېدو اوټ کړي.

دې هدف ته افغان لوبغاړي په ۲۶ اورونو کې د څلورو لوبغاړو په سوځېدو ورسېدل.

د افغانستان او جنوبي افریقا ترمنځ به د دې لړۍ درېیمه او وروستۍ لوبه د یکشنبې په ورځ وشي.

د ملګرو ملتونو د امنیت شورا په غونډه کې پرون د امریکا استازې لینډا توماس ګرینفیلډ ټینګار وکړ چې د افغانستان لپاره باید ځانګړی استازی وټاکل شي.

په ملګرو ملتونو کې د بریتانیا استازې باربره ووډ وارډ د اغلې ګرینفیلډ د خبرو په تایید وویل چې د افغانستان لپاره د ځانګړي استازي ټاکل اړین دي.

واشنګتن د روان میلادي کال په پيل کې هم د افغانستان لپاره د ځانګړي استازي د ټاکل کېدو ننګه کړې وه او د امریکا د بهرنیو چارو د وزارت ویاند متیو مېلر ویلي وو چې داسې یو استازی به له افغانستان سره نړیوال تعامل تنظیم کړي څو هغه اهداف ترلاسه شي چې ملګري ملتونه یې په خپلو پرېکړه لیکونو کې وړاندې کوي.

طالبانو هغه مهال ویلي وو چې د ملګرو ملتونو ځانګړی استازی هغو هېوادونو ته ټاکل کېږي چې په بحران کې وي او افغانستان له بحرانه وتلی دی.

د بخښنې نړیوال سازمان وایي چې له افغان نجونو او ښځو سره د طالبانو چلند باید د بشریت ضد جنایت په توګه وارزول شي.

د بخښنې نړیوال سازمان دا وړاندیز پرون په خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر کې وکړ.

دا سازمان وړاندې لیکي چې نړیواله ټولنه باید پر طالبانو له هر راز فشار څخه کار واخلي چې دوی مجبوره شي چې د ښځو او نجونو حقوق رعایت کړي او اجازه ورکړي څو دوی بېرته ښوونځيو ته ولاړې شي.

وروسته تر دې چې طالبانو د ۲۰۲۱م کال په اګست کې کابل ونیوه، له شپږم ټولګي ورپورته یې د نجونو ښوونځي بند کړل او بیا کال وروسته یې د پوهنتون دروازې هم د نجونو او ښځو پرمخ وتړلې.

د افغانستان د کرکټ ملي لوبډلې د درې یو ورځنیو سیالیو د لوبلړۍ په لومړۍ لوبه کې سویلي افریقا ته د ۶ وېکټو په توپیر ماتې ورکړه.

دغه سیالي چې نن چهارشنبه د سپټمبر میاشتې په ۱۸مه نېټه د متحده عربي اماراتو په شارجه لوبغالي کې د کابل پر وخت مازدیګر ۴:۳۰ نیمې بجې پیل شوې وه، سویلي افریقا د پچې تر ګټلو وروسته توپوهنه غوره کړه.

مېلمه لوبډلې د ټولو لوبغاړو تر سوځېدو وروسته په ۳۳.۳ اورونو کې ۱۰۶ منډې جوړې کړې.

د یادې لوبډلې په ګټه وین مولډر تر نورو زیاتې ۵۲ منډې وکړې.

په افغان توپ اچونکو کې فضل‌حق فاروقي ۴، الله محمدغضنفر ۳ او راشدخان دوه لوبغاړي وسوځول.

افغان لوبډلې ورکړل شوی هدف د ۴ ویکټو تر سوځېدو ورسته په ۲۶م اور کې پوره کړ.

په افغان توپوهونکو کې ګلبدین نایب ۳۴ او عظمت الله عمرزي ۲۵ ناسوځېدلې منډې وکړې.

فضل‌حق فاروقي د دې لوبې د غوره لوبغاړي جایزه وګټله.

ټاکل شوې ده چې، دواړه لوبډلې به دویمه سیالي د روانې سپټمبر میاشتې په ۲۰مه او وروستۍ به د همدې میاشتې په ۲۲مه نېټه ولوبوي.