افغان ولسمشر محمد اشرف غني وايي، د افغانستان خاوره به د دې هېواد د هېڅ ګاونډي پر ضد نه کارول کېږي.
افغان ولسمشر محمد اشرف غني هیله څرګنده کړې چې ایران او امریکا به خپلمنځي اختلافات د خبرو له لارې حل کړي.
دا خبره له ولسمشرۍ ماڼۍ څخه په خپره شوې اعلامیه کې راغلې ده.
اعلامیه وايي چې ولسمشر غني په عراق کې د وروستیو پېښو او په سیمه کې د تاتریخوالي پر زیاتېدو اندېښنه ښودلې ده.
د معلوماتو له مخې ولسمشر د جمعې په ماښام د امریکا د بهرنیو چارو له وزیر سره په ټېلیفوني خبرو کې د دريم هېواد پر وړاندي د افغانستان د خاورې پر نه کارول کېدو او د سیمه ییز کړکېچ پر مخنیوي ټينګار وکړ.
د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مایک پومپیو د جمعې په ماښام پر خپله ټویټر پاڼه ولیکل چې له افغان ولسمشر محمد اشرف غني سره یې د امریکا د ولسمشر د هغې پریکړې په اړه خبرې وکړې چې له مخې يې په عراق کې د ایران د سپاه پاسداران د قدس ځواکونو مشر قاسم سلیماني په هوايي حمله کې ووژل شو.
مایک پومپیو لیکلي، د امریکايانو ژوند په خطر کې وو او د هغوی د ژغورلو په خاطر دا اقدام وشو.
ده زیاته کړې ده چې د ایران د رژيم فعالیتونه په ټوله سیمه کې بې ثباتي رامنځته کوي او همداراز يې لیکلي چې امریکا به خپل خلک او ګټې خوندي ساتي.
مایک پومپیو د جمعې په ورځ له سي این اين تلویزیون سره په واشنګټن کې په خبرو کې وویل چې د سلیماني وژنې د ګڼو امریکايانو ژوند وژغوره.
ده وویل: "سلیماني په سیمه کې فعالیت کاوه او ده پخپله ویلي وو چې لوی اقدامات به وکړي، دغو اقداماتو به یې د سلګونو امریکايانو ژوند له خطر سره مخامخ کړی وای، موږ پوهېږو دا کار کېدونکی وو، دا د استخباراتو پر اساس یوه ارزونه وه چې مونږ يې له مخې دا پرېکړه وکړه."
دا په داسي حال کې ده چې مایک پومپیو د ولسمشر غني په ګډون په نړۍ کې له یو شمېر نورو مشرانو سره هم په دې اړه د جمعې په ورځ تلیفوني خبرې کړي.
په دغو کې، پر ټويټر د پومپیو په وینا، د فرانسې، جرمني، بریټانیې، چین، روسیې او سعودي عربستان لوړپوړي چارواکي شامل دي.
پومپیو پر ټويټر لیکلي چې د پاکستان له لوی درستيز قمر جاوید باجوه سره یې هم په دې اړه ټېلیفوني خبرې کړي.
د افغانستان د ملي وحدت حکومت اجرايیه ریاست هم په دې اړه د جمعې په ماښام یوه اعلامیه خپره کړه او هیله يې څرګنده کړه چې د سلیماني د وژل کېدو پېښه به د افغانستان او ایران او افغانستان او امریکا پر اړیکو منفي اغېز ونه کړي.
یو شمېر افغان سیاستوالو هم د قاسم سلیماني د وژل کېدو په اړه غبرګون ښودلی.
پخواني ولسمشر حامد کرزي په یوه اعلامیه کې د امریکا له خوا د قاسم سلیماني وژنه غندلې ده.
د افغانستان د ملي امنیت پخواني سلاکار حنیف اتمر هم پر خپله ټویټر پاڼه د سلیماني د وژل کېدو په اړه خواشیني څرګنده کړې ده.
د افغانستان د ملي امنیت پخواني رئیس رحمت الله نبیل بیا پر خپله ټویټر پاڼه لیکلي چې سلیماني د ایران د ملي ګټو لپاره ډېر مهم وو خو د سیمې لپاره یو تهدید وو.
د ایران د پارلمان رئیس علي لارجاني د جمعې په ورځ ایراني رسنیو ته وویل چې د سلیماني په وژلو سره امریکا یوه لویه تېروتنه وکړه.
هغه زیاته کړه: "دا د امریکایانو یوه لویه او سټراټيژيکه تېروتنه ده، زما هدف دا دی چې دوی د دولتي تروریزم یو اقدام کړی دی او پخپله هم په دې پوهېږي."
قاسم سلیماني د ایران د قدس ځواک مشري کوله.
دا ځواک د ایران د سپاه پاسداران بهرنی پوځي مټ ګڼل کېږي چې امریکا د بهرنيو ترهګرو سازمانونو په لیست کې شامل کړی دی.
د یاودولو وړ ده چې د ډیسمبر میاشتې په ۳۱ مه نېټه د ایران ملاتړ لرونکو شیعه ملیشو زرګونه پلویان په بغداد کې د امریکا سفارت ته ننوتل.
پر سفارت دې بریدکونکو ویل چې دوی په عراق او سوریه کې د امریکا پر هغو وروستیو هوايي بریدونو اعتراض لري چې پکې د ایران پلوو ملیشو لږ تر لږ ۲۵ غړي وژل شوي او لسګونه نور ټپیان شوي وو.
وروسته د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وویل په عراق کې د امریکا پر سفارت د برید مسئول ایران دی، د پنجشنبې په ورځ د ایران پوځي مشرانو واشنګټن ته د پوځي اقدام د ګواښ په اړه خبرداری ورکړ.
په بغداد کې د جمعې په ورځ پر سلیماني تر هوايي برید مخکې د امریکا د دفاع وزیر مارک ایسپر ویلي و، ایران او نیابتي ځواکونه یې ښايي په منځني ختیځ کې د امریکا پر ګټو د نورو بریدونو پلان ولري.
