د امریکا د متحده ایالاتو ولسمشر، ډونالد ټرمپ پرون چهارشنبه د ترکیې له ولسمشر رجب طیب اردوغان سره وکتل.

امریکا او ترکیه دواړه د ناټو غړي هېوادونه دي.

په وروستیو کلونو کې د دواړو اړیکې ترینګلې شوې دي.

خو ولسمشر ډونالد ټرمپ پرون د رجب طیب اردوغان تود هرکلی وکړ.

د امریکا د متحده ایالاتو ولسمشر ډونالد ټرمپ وویل چې په دې کتنه کې به پر دوو مهمو مسئلو چې د واشنګټن او انقرې اړیکې یې کړکېچنې کړې دي، بحث وشي چې یوه‌یې د سوریې په شمال کې د کردانو پر سیمو د ترک ځواکونو حمله او بله‌یې له روسیې د دفاعي سیستمونو اخیستل دي.

ترکیې د روان کال په دوبي کې د روسیې «اس-۴۰۰» توغندويي دفاعي سیستم تر لاسه کړ.

واشنګټن له دې سره مخالفت کړی او ویلي یې دي چې د روسیې د توغندويي ضد دفاعي سیستم له هغو سیستمونو سره اړخ نه‌لګوي چې د ناټو غړي هېوادونه‌یې لري.

د روغتیا نړیوال سازمان وايي، د روانې میاشتې له پیله تر ۱۳نېټې پورې څه باندې ۱۳۰ زره افغان کډوال له پاکستان او ایرانه افغانستان ته راستانه شوي دي.

دغه سازمان په هغه راپور کې چې پرون چهارشنبې يې خپور کړی ویلي، " د راستانه شویو کډوال لپاره يې په سرحدي سیمو کې سیار روغتیايي کمپونه جوړ کړي چې کډوالو ته د ابتدايي معایناتو سربیره روغتیايي خدمتونه وړاندې کوي".

د راپور په ټکو، په راستانه کډوال کې ساري ناروغۍ تشخیص شوي چې تر ټولو ډیرې يې د کویډ ۱۹ مثبتې پېښې دي.

په راپور کې وړاندې ویل شوي، د راستانه شویو کورینو ماشومان د تنفسي ناروغیو سربیره، په اسهال، ملاریا او نورو ساري ناروغیو اخته دي.

د روغتیا نړیوال سازمان په خبره، ښايي د روان کال تر پایه دوه میلیونه افغان کډوال له ایران او نژدې دوه میلیونه نور له پاکستانه بیرته افغانستان ته راستانه شي.

بل پلو، د طالبانو د حکومت د اقتصاد وزارت سرپرست وزیر دین محمد حنیف له نړیوالو خیریه ټولنو غوښتي چې له راستانه کډوالو ملاتړ وکړي.

ښاغلي حنیف دا غوښتنه پرون چهارشنبې په کابل په یوې ناسته کې کړې ده.

پاکستان د اپریل میاشتې له پیله د افغان کډوال د ایستلو بهر پیل کړی چې په دې لړ کې تراوسه په زرهاوو افغانې کورنۍ بیرته افغانستان ته ستنې شوي دي.

په نورستان کې د ترافیکې پېښې له کبله ۶ کسان وژل شوي دي.

د طالبان تر واک لاندې باختر خبري اژانس د دې ولایت د امنیې قومندانۍ ویاند غلام رحمان حیدري په حواله ویلي، "پيښه پرون ماښام د کامدیش ولسوالۍ اړوند په پتیګل سیمه کې رامنځته شوې ده".

د حیدري په ټکو، په وژل شویو کې ښځې او ماشومان شامل دي.

خراب سړکونه او د ترافیکي اصولو نه رعایت په افغانستان کې د ډیرو ترافیکي پېښو عمده لامل بلل کیږي.

د اوکراین په پلازمېنه کییف کې د شپې د روسیې د راکټي بریدونو په پایله کې لږ تر لږه دوه کسان وژل شوي دي.

د کییف ښاروال ویتالي کلیچکو نن سهار، په ټیلیګرام کې لیکلي چې د دوو مړینو سربیره، په بریدونو کې ۵۴ نور ټپیان شوي دي.

کلیچکو دا هم وویل چې د استوګنې د یوې ودانۍ اوسیدونکي د کنډوالو لاندې بند پاتې دي او ودانۍ اور اخیستی دی.

روسیې تېره شپه پر اوکراین خپلو راکټي بریدونو ته دوام ورکړ، دقیقا څو ساعته وروسته له هغه چې چارواکو وویل د اوکراین د شخړې د حل په لور پرمختګ شوی دی.

د امریکا متحدو ایالتونو، اروپايي ټولنې، انګلستان او د اوکرایین استازو د چهارشنبې په ورځ په لندن کې سره ولیدل او په دې برخه کې یې د پرمختګ په اړه بحث وکړ.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ هم تېره شپه په سپینه ماڼۍ کې خبریالانو ته وویل چې هغه فکر کوي د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین او د اوکراین ولسمشر ولودومیر زیلینسکي سره یوې موافقې ته رسیدلی دی.

ټرمپ وویل: "زه فکر کوم چې روسیه چمتو ده. زه فکر کوم چې موږ له روسیې سره یو تړون ته رسېدلي یو. موږ باید له زیلینسکي سره یو تړون وکړو."

ټرمپ دا هم وویل چې له زیلینسکي سره هوکړې ته رسېدل تر هغه څه سخته وو چې په اړه یې فکر کېده. "ما فکر کاوه چې له زیلینسکي سره موافقې ته رسیدل به اسانه وي. خو تر اوسه دا کار ستونزمن وو، مګر زه فکر کوم چې موږ د دواړو خواوو سره موافقې ته رسیدلي یو."

بریټانیايي پولیسو یو افغان ځوان په جرمني کې د یوه کس د وژلو په تور نیولی دی.
دا اولس کلن افغان تورن دی چې په جرمني کې یې د فبروري په ۴ یو کس وژلی دی او بیا بریټانیا ته تللی.

جرمني چارواکو ویلي چې دغه افغان ځوان په شویرین ښار کې یو کس وژلی او لومړی فرانسې بیا بریټانیا ته تښتېدلی دی.

جرمن چارواکو له بریټانیا غوښتي چې دا تورن کس دوی ته وسپاري.

په استانبول کې د چهارشنبې ورځې د زلزلې له امله لږ تر لږه ۱۵۱ کسان ټپیان شوي دي.

پرون د ترکیې دا لوی ښار د ۶ اعشاریه ۲ درجې په کچه یوې زوروروې زلزلې ولړزاوه.

اکثر کسان له خپلو کورونو او ودانیو د تېښتې په وخت د لوېدو یا د ډبرو او خښتو د لګېدو له امله ژوبل شوي.

په استانبول کې د فاتح سیمې لرغونې ودانۍ هم زیانمنه شوې ده.

د استانبول چارواکو خلکو ته د زلزلې پر مهال د زیان د نه لیدو لارښود هم خپور کړی دی.

د ترکیې اکثر ښارونه د زلزلې په مسیرونو کې پراته دي.

تېر کال فبروري کې هم د ترکیې اکثر جنوب ختیځ ښارونه د اوه اعشاریه اتو درجې په ځواک یوې ډېرې زورورې زلزلې وران کړل.

په هغه خطرناکه زلزله کې چې څو ټکانونه یې هم درلودل لږ تر لږه ۵۵ زره کسان ووژل شول او تر یو لکو ډېر خلک ټپیان شول.

لکونه کسان بې کوره شول چې لا هم په موقتو کورونو کې اوسېږي.

د خوړو نړیوال پروګرام (WFP) د روان کال تر پایه پورې له پاکستان څخه افغانستان ته له راستنیدونکو کډوالو سره د مرستې لپاره ۲۵ ملیون ډالرو مرستې ته اړتیا لري.

په افغانستان کې د WFP د پروګرام استازې موتینتا چیموکا په یوه ویډیو کلیپ کې چې د اپریل په درویشتمه یې پر ایکسپاڼه خپور کړی دی، ویلي دي چې دا تورخم ته تللې، هغه ځای ته چې هره ورځ له دې لارې په زرګونو افغان کډوال له پاکستانه راځي.

هغې وویل چې دا هغه خلک دي، چې ډیری یې خپل ټول ژوند په پاکستان کې تیر کړی او اړ شوي چې خالي لاس بیرته راستانه شي، ځینې یې هیڅ عاید نلري، کار نلري، خواړه نلري، او د تګ لپاره هیڅ ځای نلري.

نوموړې زیاته کړه چې دلته بشري وضعیت لا دمخه خراب دی، او په هرو دریو افغانانو کې یو یې ډاډه نه دی چې بله ورځ به څه خوري.

د اغلې چیموکا په وینا دوی د کال تر پایه په بیړني ډول ۲۵ ملیون ډالرو ته اړتیا چې له پاکستانه راغلیو کډوالو سره مرسته وکړي.

یوې زورورې زلزلې نن د ترکیې د استانبول ښار ولړزاوه.

د ترکیې حکومت ویلي دي چې دا زلزله د ریښتر په کچه شپږ اعشاریه دوه وه.

په وروستیو کلونو کې دا په استانبول کې چې نژدې شپاړس میلیونه نفوس لري تر ټولو زوروره زلزله ده.

تر اوسه د دې زلزلې له امله د سر او مال د زیانونو په اړه راپور نه دی ورکړل شوی.

له زلزلې سره خلکو له جګپوړیو ودانیو د واټونو او پارکونو لور ته مخه کړه.

د هند تر واک لاندې کشمیر کې د ترسره شوي برید د قربانیانو شمیر ته اندیښنې شته چې زیاتې به شي.

په پهلګام کې د سې شنبې په ورځ یوې ډلې وسله والو پر ګرځندویانو برید وکړ چې له امله یې لږ تر لږه شپږ ویشت تنه ووژل شول او یوشمیر ټپیان شول. هندي چارواکي وايي چې د یوشمیر ټپیانو روغتیایي وضعیت نازک دی.

د ملګرو ملتو سرمنشي انتونیو ګوتیرش او د نړۍ یوشمیر نورو چارواکو دا برید غندلی او دا یې ترورستي حمله بللې ده.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت هم نن په یوه اعلامیه کې دا برید غندلی دی او د قربانیانو له کورنیو سره یې خواخوږي څرګنده کړې ده.

د طالبانو په اعلامیه کې راغلې دي چې داسې پيښې د سیمې امنیت او ثبات تهدیدوي.

پهلګام د هند تر ادارې لاندې کشمیر کې یوه سیاحتي سیمه ده.

په دوه زره څلرویشتم کال کې د هند تر ادارې لاندې کشمیر ته درې نیم میلیونه سیلانیان ورغلي وو.

د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد نن( د اپریل درویشتمه) وویل چې دوی په ملکي او نظامي برخو کې د مامورینو شمیر کم کړی دی.

مجاهد دا پریکړه طبیعي وبلله او د طالبانو تر واک لاندې ملي تلویزیون ته یې وویل چې په پوځي او ملکي برخو کې د کار د ښه کولو او د بیروکراسي د مخنیوي لپاره دا هڅې کیږي.

ښاغلي مجاهد د هغو مامورینو کره شمیرې یادې نه کړې چې تنقیص شوې دي، خو دا خبره یې وکړه چې د دغو تنقیص شویو شمیر زیات نه دی.

یوشمیر رسنیو تر دې مخکې راپور ورکړی و چې د طالبانو مشر ملا هبت اله اخندزاده امر کړی دی چې روان ۱۴۰۴ لمریز کال دې د پوهنې د وزارت نژدې نوي زره بستونه له تشکیلاتو حذف شي.

نړیوال بانک نن په یوه راپور کې وویل چې د دوه زره څلرویشتم او پنځه ویشتم مالي کلونو په ترڅ کې افغانستان دوه اعشاریه پنځه فیصده اقتصادي وده کړې ده.

نړیوال بانک وړاندوینه کوي چې د دوه زره پنځه ویشتم او شپږ ویشتم کلونو په ترڅ کې به دا وده لږ کمه شي او دوه اعشاریه دوو ته به ورسیږي.

د جنوبي اسیا لپاره د نړیوال بانک مرستیال مارټین ریزر وایي، سیمه اصلاحاتو ته ضرورت لري چې کارونه پکې پیدا شي او اقتصادي وده پکې چټکه شي.

د سلواغې په میاشت کې نړیوال بانک په یوه راپور کې ویلي و چې د مالي انزوا، بشري سرچینو کمبود او سیاسي بې ثباتي له امله د افغانستان اقتصاد له ماتیدونکي وضعیت سره مخامخ دی.