نړۍ
په ترکیه کې درې میاشتنې بیړنی حالت نن نافذ شو
په ترکیه کې درې میاشتنې بیړنی حالت نن نافذ شو. ولسمشر رجب طیب اردوغان ویلي دي چې دا اقدام ضرور و او د قانون د حاکمیت او د وګړو د لومړنیو ازادیو له اصولو سره په تضاد کې نه دی.
بیړنی حالت د تیرې شپې په یوه بجه نافذ شو او وروسته اردوغان د ولسمشرۍ د ماڼۍ د جومات له لوډسپیکره د سهار د لمانځه اذان وکړ.
د ترکي رسنیو د راپورونو له مخې څو ساعته وروسته د پراخو تصفیوي عملیاتو په ترڅ کې ۳۲ نور قاضیان او دوه پوځي افسران د چارواکو له خوا ونیول شول.
د اردوغان حکومت په ترکیه کې له ناکامې پوځي کودتا وروسته نژدې شپېته زره پولیس، قاضیان، ملکي مامورین او ښوونکي ځیني له دندو لېرې کړي، د ځینو دندې ځنډولي او ځینې یې نیولي دي.
په نیول شوېو پوځیانو کې د پوځ د شاوخوا ۳۶۰ برحاله جنرالانو دریمه برخه هم شامله ده.
د ترکیې د ان ټي وي ټلویزیون د راپور له مخې دفاع وزیر له ټولو پوځي قاضیانو او څارنوالانو څخه تحقیقات کوي.
د ۲۶۲ کسانو دندې ځنډول شوي په داسې حال کې چې پرون په انقره کې د ۹۰۰ پولیسو دندې وځنډول شوې.
ترکي چارواکي وايي، بیړنی حالت به حکومت ته دا وړتیا ورکړي چې د تیرې اوونۍ د کودتا له خونړۍ هڅې وروسته د کودتاچیانو د ځپلو لپاره خپل حکومت غښتلی کړي.
د دې ناکامې کودتا په ترڅ کې ۲۶۰ کسان مړه او ۱۵۰۰ نور ټپیان شول.
ترکي چارواکي وايي، په ځینو دولتي موسسو کې سرطاني ویروس د جولای د پنځلسمې نیټې د کودتا باعث شو. ولسمشراردوغان تیره شپه د کابینې له اوږدې غونډې وروسته پر دولتي ټلویزیون په وینا کې وویل چې پوځ به له دې ویروسونو څخه تصفیه کړي:
"وسله وال ځواکونه به د حکومت تر امر لاندې وي او له حکومت سره په همغږۍ کې به عمل کوي او د اساسي قانون له حکم سره سم، د هېواد د منتخب ولسمشر او د اعلی سرقوماندان په توګه موږ او زموږ پوځیان به د ترکیې په پوځي ځواکونو کې د ویروسونو پرضد مبارزې ته دوام ورکړو."
اردوغان وايي، د بيړني حالت د اعلان هدف دا دی چې حکومت ډیموکراسۍ، د قانون حاکمیت او د خلکو ازادیو او حقوقو ته د ورپیښو ګواښونو په وړاندې اغیزمنه مبارزه وکړای شي او زیاته یې کړه چې له پوځ څخه د کودتاچیانو تصفیه به روانه وي.
اردوغان وویل د ده اقدام د ډیموکراسۍ او د قانون له حاکمیت سره په تضاد کې نه دی او برعکس د دې ارزښتونو له پیاوړي کولو سره مرسته کوي.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
ایران او اروپايي قدرتونو په نږدې راتلونکي کې د ډیالوګ پر دوام موافقه وکړه
ایران او اروپايي قدرتونو په ژنیو کې له پرونۍ غونډې وروسته موافقه وکړه چې په نژدې راتلونکي کې به ډیالوګ ته دوام ورکوي.
د ایران او د درېیو اروپايي هېوادونو، بریتانیا، فرانسې او جرمني مرکچیانو پرون په ژنیو کې په خپله غونډه کې د ایران د مخ په پراخېدو اټومي پروګرام، له روسیې څخه د دې هېواد د پوځي ملاتړ او د منځني ختیځ د کړکېچ په ګډون د بېلابېلو مسایلو په اړه خبرې وکړې.
د ایران د بهرنیو چارو مرستیال وزیر کاظم غریب آبادي له غونډې وروسته پر ایکس شبکې ولیکل چې دوی په دې خبرو کې پر دوه اړخیزو اړیکو او وروستیو سیمهییزو او نړیوالو پرمختګونو، په تېره د اټومي مسایلو او د بندیزونو د لیرې کېدو پر اړوندو موضوعاتو تمرکز وکړ.
غریب آبادي یادونه کړې چې ایران د ډیالوګ او تماسونو دوام ته ژمن دی.
په عین حال کې د بریتانیا او فرانسې د استخباراتو مشرانو له روسیې سره د ایران د اړیکو پر پر پیاوړتیا او د اټومي پروګرام پر چټکېدو اندېښنه څرګنده کړې ده.
اوکراین د روسیې د تېلو یوه زېرمه او د هوايي دفاع رادار سیستم په نښه کړي
اوکراین وايي چې د روسیې په خاوره کې دننه یې د تېلو یوه زېرمه او د هوايي دفاع رادار سیستم په نښه کړي دي.
د اوکراین د وسلهوالو ځواکونو ستر درستیز په یوه بیان کې ویلي چې د اطلس په نوم د روسیې د تېلو زیرمه یې پرون سهار په رستوف سیمه کې ویشتلې ده.
د بیان له مخې، په دې تاسیساتو کې چې یوځل پخوا هم په نښه شوي وو، د پرونۍ حملې په نتیجه کې اور ولګېد.
په بیان کې همداراز یادونه شوې چې په یوه بل برید کې د اوکراین په زاپوریژیا سیمه کې چې د روسیې په ولکه کې ده، د راډار یو مرکز په نښه شوی دی.
د اوکراین پوځ ویلي چې په دې مرکز کې ځای پرځای شوي د هوايي مدافعې ټول راکټونه ویجاړ شوي دي.
اوکراين د روسيې د ننه د تېلو پر يوه زېرمهتون د بريد خبر ورکړی
اوکراین وايي، چې نن (پنجشنبې) یې د روسیې دننه د تېلو پر یو زېرمهتون او د هوايي دفاع پر یو رادار برید کړی دی.
دا برید پهداسې حال کې شوی چې، د امریکا د نوي منتخب ولسمشر د کار تر پیلېدو مخکې روسیې او اوکراین پر یو بل بریدونه ډېر کړي دي.
د اوکراین د پوځ عمومي قومندانۍ ویلي، د روسیې د روستوف په سیمه کې یې د اتالس د تېلو په ذخیره برید کړی، چې له امله یې په دغو تاسیساتو کې اور لګېدلی.
د تېلو د زېرمه کولو پر دغو تاسیساتو تر دې وړاندې سږ کال یو بل برید هم شوی و.
سوريه کې د تحريرالشام ډلې يوه پوځي اډه او ۱۳ کلي نيولي
د سوریې په ادلب او حلب ولایتونو کې د تحریرالشام جهادي یاغیانو د بریدونو او پرمختګونو په دوام کې د سوریې د پوځ یوه اډه نیولې او د حکومت تر کنټرول لاندې ۱۳ نور کلي یې لاندې کړي دي.
دا پوځي بدلونونه مسکو ته د بشارالاسد د ناببره سفر سبب شول.
ده په مسکو کې د روسیې له ولسمشر ولادیمیرپوتین سره ولیدل، خو لا هم د دوی د خبرو جزیات نهدي خپاره شوي.
د دغو بریدونو په ځواب کې، چې د چهارشنبې په ورځ (د لیندۍ میاشتې په ۷مه) په ناڅاپي ډول پیل شول، د روسیې په ملاتړ په هوایي بریدونو کې، د وژل شویو کسانو شمېر شاوخوا ۲۰۰ ته رسېدلی دی.
ځینې راپورونه دا شمېر تر ۲۳۰ زیات ښیي.
په بریتانیا کې د سوریې د بشري حقونو د څار ډلې ویلي چې، د جمعې تر سهار وختي پورې د تېرو دوو ورځو په بریدونو کې د تحریرالشام ۱۰۲ جنګیالي، د دوی د متحدو ډلو ۱۹ غړي او د سوریې ۶۱ حکومتي سرتیري وژل شوي دي.
په جګړهځپلو سیمو کې د روسیې له لوري د پنجشنبې د ورځې په هوایي بریدونو کې لږ تر لږه ۱۹ کسان وژل شوي دي.
د تحریرالشام جهادي افراطیانو په تېرو څلورو کلونو کې دا ډول بریدونه نه وو کړي.
اسراییل او حزبالله یو بل د اوربند پر سرغړونې تورن کړي دي
په همدې حال کې د اسراییل صدراعظم اعلان کړی، پوځ ته یې امر کړی چې د اوربند د ماتېدو په صورت کې د جګړې لپاره چمتو واوسي.
متحدهایالات حزبالله د یوې ترهګرې ډلې په توګه پېژني، خو اروپایي اتحادیې یوازې د دې ډلې نظامي څانګه په تور لېست کې شامله کړې ده.
د اسراییل پوځ د پنجشنبې په ورځ (د لیندۍ اتمه) اعلان وکړ، هغه تاسیسات یې په نښه کړي دي چې، د حزبالله ډله یې د منځني واټن توغندیو د زېرمې لپاره د لبنان په جنوب کې کاروي.
د رویټرز خبري اژانس د راپور لهمخې، دغه برید د لیتاني سیند په شمال کې د بیساریه په کلي کې ترسره شوی او دا د اوربند د نافذېدو له پیل راهیسې د اسراییل لومړنی هوايي برید ګڼل کېږي.
د راپور پر اساس، په هغه اوربند کې چې د چهارشنبې په سهار نافذ شوی دی، د لیتاني سیند په جنوب کې د غیر قانوني پوځي تاسیساتو پر ختمولو ټینګار شوی، خو د سیند په شمال کې پوځي تاسیساتو ته اشاره نهده شوې.
د اسراییل پوځ دا هم اعلان وکړ چې، د پنجشنبې په ورځ یې څو "مشکوک" اقدامات چې ګواښ ګڼل کېدل او د اوربند شرایط یې ماتول، پېژندلي دي.
د ايران او درې اروپايي هېوادونو خبرې اترې؛ عراقچي يې پر پايلو بېباوره دی
د ایران او درېیو اروپایي هېوادونو د خبرو اترو په درشل کې، د ایران د بهرنیو چارو وزیر د دې خبرو پر پایلو بېباوري څرګنده کړه.
د رویټرز خبري اژانس د راپور لهمخې، ټاکل شوې ده چې د ایران د بهرنیو چارو وزارت سیاسي مرستیال او د ایران جګپوړی مرکچي، مجید تخت روانچي نن جمعه، (د لیندۍ ۹مه) په جینیوا کې د بریتانیا، جرمني او فرانسې له استازو سره وګوري.
رویټرز د ډیپلوماټیکو سرچینو له قوله راپور ورکړی چې، د جینیوا خبرې به تر ډېره د بېلابېلو نظریاتو د وړاندې کولو غونډه وي، چې تمرکز به یې د ایران د اتومي دوسیې په اړه د ټرمپ د احتمالي چلند پر متقابلو اندېښنو وي.
لهدې وړاندې، په بېلابېلو راپورونو کې ویل شوي و چې، د ډونالډټرمپ په نوې اداره کې به د ایران پر وړاندې د "اعظمي فشار" سیاست دوام وکړي او په عین حال کې له تهران سره د خبرو اترو احتمال هم شته.
يوشمېر بنسټونو د پاکستاني خبريال مطيعالله جان د خوشې کېدو غوښتنه وکړه
د بشري حقونو یوشمېر موسسو د پاکستاني خبریال مطیعالله جان د خوشې کېدو غوښتنه کړې ده.
مطیعالله جان د چهارشنبې په ورځ ونیول شو او پر ده د ترهګرۍ اړوند تور لګېدلی دی.
مطیعالله جان د پاکستان د پخواني صدراعظم عمران خان د پلویانو د مظاهرو راپورونه ورکول.
د بښنې نړیوال سازمان په یوه بیان کې پرون وویل چې، مطیعالله جان په جعلي تورونو نیول شوی او دا د بیان او رسنیو ازادۍ ته توهین دی.
د خبریالانو د خوندیتوب کمېټې هم پرون له پاکستاني چارواکو وغوښتل چې ياد خبريال ازاد کړي.
عراقچي: که ملګري ملتونه پر تهران بيا بنديزونه ولګوي، ايران به اټوم بم جوړ کړي
د ایران د بهرنیو چارو وزیر وایي، که چېرته ملګري ملتونه بیا پر تهران بندیزونه ولګوي، ایران به خپله اټومي تګلاره بدله کړي او اټوم بم به جوړ کړي.
عباس عراقچي پرون د پرتګال په پلازمېنه لیسبون کې خبریالانو ته وویل، ایران له اوږدې مودې راهیسې د اټومي بم په تخنیک پوهېږي، خو دا کار د ایران د امنیتي ستراتېژۍ برخه نهده.
دا څرګندونې پهداسې وخت کې شوې دي چې، ټاکل شوې ده نن د ایران له استازیو سره د بریتانیا، فرانسې او جرمني استازي په جینوا کې خبرې وکړي.
پهدې غونډه کې به د ایران د اټومي پروګرام په ګډون پر یوشمېر نورو موضوعاتو لکه د منځني ختیځ د شخړو په اړه خبرې وشي.
سوريه کې د ايران د سپاهپاسداران يو جګپوړی قوماندان وژل شوی
د ایران د سپاهپاسداران وايي، په سوریه کې یې یو مهم پوځي سلاکار وژل شوی دی.
دغه ځواک پرون (پنجشنبې) وویل چې کیومرث پورهاشمي، چې حاجي هاشم مشهور و، د چهارشنبې په ورځ د "تکفیري ترهګرو" له لوري ووژل شو.
له تکفیري ترهګرو څخه د سپاهپاسداران منظور تحریرالشام ډله ده.
د سپاهپاسداران د عامه اړیکو څانګې په یوه خبرپاڼه کې همداراز ویلي، پورهاشمي د "د بي بي زینب د زیارت" له مدافعانو څخه و او پوځي رتبه يې برید جنرالي وه.
راپورونه وايي چې، دا جګپوړی ایرانی قوماندان په حلب کې د بشار اسد د مخالفې ډلې، تحریرالشام، له لوري وژل شوی دی.
رویټرز خبري اژانس د پوځ او تحریرالشام د سرچینو په حواله ویلي، دې ډلې د چهارشنبې په ورځ د سوریې په شمال کې د پوځ پر ضد پراخ عملیات پیل کړل او دا له څو کلونو راهیسې لومړی ځل دی چې دوی د څو سیمو په نیولو بریالي شوي.
امریکا په ۲۰۱۸ کال کې دا ډله د تروریستي سازمان په توګه اعلان کړه او د نړۍ ډېری نور هېوادونه هم تحریرالشام ترهګره ډله ګڼي.
د اسټراليا سنا مجلس له ټولنيزو رسنيو د ماشومانو د منع قانون تصويب کړ
د استرالیا د سنا مجلس نن (نوامبر ۲۸مه) هغه مسوده تصویب کړه، چې پر بنسټ يې له ۱۶ کلونو کمعمره ماشومان نهشي کولی ټولنیزې رسنۍ وکاروي.
دا به په نړۍ کې لومړنی قانون وي، چې ماشومان د ټولنیزو رسنیو له کارولو منعه کوي.
د دې قانون پر بنسټ، له ۱۶ کلونو کمعمره ماشومان نهشي کولی پر فېسبوک، ټکټاک، سنپچټ، انسټاګرام او نورو ټولنیزو رسنیو اکونټونه جوړ کړي، خو که چېرته دا ټولنیزې رسنۍ ماشومانو ته د اکونټونو د جوړولو اجازه ورکړي، د اسټرالیا حکومت ورته د څه باندې ۳۰ میلیونو امریکايي ډالره جریمه ټاکلې ده.
د قانون دا مسوده د سنا مجلس د ۳۴ مثبتو رایو په ترلاسه کولو سره په غوڅ اکثریت تصویب کړ.
که څه هم دا قانون د اسټرالیا په سنا کې له مخالفت سره مخامخ شوی، خو مخالف لوري ته دا وخت ورکول کېږي، چې خپل وړاندیزونه په قانون کې ځای پر ځای کړي، خو دا یو تشریفاتي عمل دی او حکومت يې د پلي کولو ژمنه کړې ده.