د لیتوانیا په پلازمینه ویلنیوس هوايي ډګر کې الوتنې نن چهارشنبې سهار وختي بیا پیل شوې.

د رویټرزخبري آژانس د راپورله مخې د هوایی ډګر چارواکو په یوه بیان کې د هوایي ډګر د فعالیت د بیا پیل اعلان وکړ.

د لیتوانیا د بحران د مدیریت ملي مرکز ویلي، هوایی ډګر د سه شنبې په ماښام وروسته له هغه وتړل شو چې د ګاونډي بیلاروس څخه د قاچاق وړونکو لسګونوبالونونه د پلازمینې فضا ته ننوتل.

دې هوایي ډګرته تلونکې ډیرې الوتنې نورو هوایي ډګرونو ته منحرفې شوې او ځینې بهر ته تلونکې الوتنې لغوه شوې.

دغو محدودیتونو چې د سه شنبې په ورځ په سیمه ایز وخت د شپې په ۱۰:۲۳ بجو لګول شوي و، ۳۰ الوتنې او له ۴۰۰ څخه ډیر مسافر اغیزمن کړل.

د شمالي وزیرستان په میرعلي سیمه کې د حکومت پلوو ملېشو یو مشر له خپلو پنځو ملګرو سره په یوه وسله وال برید کې وژل شوی دی.

د آزادۍ راډیو د مشال څانګې د راپور له مخې دا پېښه د چارشنبې په ورځ هغه مهال وشوه چې وسله والو له ډزو وروسته د ملېشو د دې قوماندان موټر ته اور ورته کړ او د شپږو واړو مړي یې وسوځول.

د دې حملې پړه کومې ډلې نه ده منلې خو فرانسپرس خبري آژانس د چارواکو له قوله ویلي دي چې د پاکستاني طالبانو ډلې یا ټي ټي پي غوښتل له دې سړي څخه په زور پیسې واخلي خو هغه د پیسو له ورکولو ډډه کوله.

مشال راډیو راپور ورکوي چې شپږ واړه مړي پوره سوځېدلي او د هغو پېژندګلوي نه کېږي.

سیمه ایزو چارواکو شک څرګند کړی چې دا کسان ښايي پوځ ته د معلوماتو د ورکولو په تور وژل شوي وي.

د چارشنبې په ورځ د اسراییلو پارلمان هغه لایحه تصویب کړه چې په لویدیځه غاړه کې د اسراییل د قوانینو تطبیق ته اجازه ورکوي. دې اقدام ته د اسراییل له قلمرو سره د غزې د ضمیمه کولو په سترګه کتل کېږي.

روبیو پرون ناوخته خبریالانو ته وویل، که څه هم د اسراییلو پارلمان یا کنیسې د دې پلان تصویب ته مثبتې رایې ورکړي خو د هغه په وینا ښاغلي ټرمپ دا خبره واضحه کړې چې متحدایالات اوس مهال د دې پلان ملاتړ نه کوي.

د لویدیځې غاړې په اشغال شویو سیمو کې شاوخوا ۵۰۰ زره یهودان اوسېږي. ملګري ملتونه او د نړۍ ډېری هېوادونه یهودي میشت ځایونه غیرقانوني بولي.

د روسیې د چلیابینسک ښار په یوه پوځي فابریکه کې د چاودنې له امله لږترلږه دولس کسان مړه او پنځه نور ټپیان شوي دي.

د چیلیابینسک سیمې والي مخکې تایید کړې وه چې دا پېښه په کوپیاسک ښار کې شوې. الکسې تکسلر پرته له دې چې د فابریکې نوم واخلي، ویلي و، چې هلته لګېدلی اور مړ شوی دی.

ټکسلر زیاته کړه چې دا چاودنه په هېڅ صورت د بې پیلوټه الوتکو له فعالیتونو سره ارتباط نه لري. مخکې ویل شوي و، چې د دې فابریکې پرسر یوه بې پیلوټه الوتکه لیدل شوې ده.

کوپیاسک له اوکراین څخه شاوخوا دوه زره کیلومتره لرې د قزاقستان پولې ته نژدې پرته سیمه ده. له کله چې روسیې په اوکراین کې جګړه پیل کړې، کییف په زیاتیدونکي ډول د ډرونونو په کارولو سره د روسیې په خاوره کې دننه فابریکې او د انرژۍ تاسیسات په نښه کوي.

اروپایي ټولنې د چهارشنبې په ورځ اعلان وکړچې د دې ټولنې غړي په اوکراین کې د روسیې د جګړې له امله پرمسکو د بندیزونو نولسمه بسته تصویبوي. ټاکل شوې چې دوی نن پنجشنبه دغه نوي بندیزونه اعلان کړي.

په دغو نویو بندیزونو کې د روسیې د اوبلن ګازو پروارداتو بندیز لګول هم شامل دي.

د رویترز خبري آژانس د راپورله مخې له روسیې څخه د اوبلن ګازو پرپیر بندیز به په دوو مرحلو کې ترسره شي، له شپږو میاشتو وروسته پر لنډ مهاله قرارادادونو او د ۲۰۲۷ کال د جنوري له لومړۍ نیټې څخه پر اوږد مهاله قراردادونو.

د روسیې په وړاندې د بندیزونو په نوې بسته کې همدارنګه پر روسي ډیپلوماټانو د سفرکولو او د تیلو لیږدونکو په نژدې ۱۲۰ کشتیو باندې محدودیت هم شامل دي. مسکو تراوسه په دې اړه غبرګون ندی ښودلی.

د اوکراین پرضد د روسیې جګړه د ۲۰۲۲ کال په فبروري کې پيل شوې ده.

د روسیې د اورال غرنۍ سیمې په کوپیاسک ښارکې په یوه فابریکه کې د چاودنې له امله لږترلږه نهه کسان مړه او پنځه نور ټپیان دي. د راپورونو له مخې د دې فابریکې پرسر یوه بې پیلوټه الوتکه یا ډرون لیدل شوې خو دغه لومړني راپورونه تراوسه ندي تایید شوي. د چیلیبینسک د سیمې والي الکسې تکسلر پرټلګرام چینل په یوه بیان کې نده په ډاګه کړې چې دا څه ډول فابریکه وه چې پکې چاودنه شوې خو د راپورونو له مخې په دې فابریکه کې د روسیې د پوځ لپاره مهمات تولیدیږي. کوپیاسک له اوکراین څخه شاوخوا دوه زره کیلومتره لرې ده او دا سیمه قزاقستان پولې ته څیرمه پرته ده. له کله چې روسیې په اوکراین کې جګړه پیل کړې، کییف په زیاتیدونکي ډول د ډرونونو په کارولو سره د روسیې په خاوره کې دننه فابریکې او د انرژۍ تاسیسات په نښه کوي.

د ملګرو ملتونو لوړ پوړې محکمه به د چهارشنبې په ورځ د هغو ادارو په وړاندې د اسراییل د مکلفیتونو په اړه پریکړه وکړي چې په غزه کې فلسطینیانو ته بشري مرستې چمتو کوي. دا په داسې حال کې ده چې په غزه کې له نافذ شوي اوربند وروسته مرستندویه ادارو دې ځپل شوې سیمې ته د زیاتو مرستو د لیږدولو هڅې تیزې کړې دي.

په هاګ کې د عدالت نړیوالې محکمې ICJ له قاضیانو څخه د "مشورتي نظر" غوښتنه شوې چې په غزه کې د مرستو رسولو د اسانتیا لپاره د اسراییل مسولیت واضح کړي.

ملګرو ملتونو له ICJ څخه وغوښتل چې بې له خنډه د فلسطینیانو د بقا لپاره د اړینو بیړنیو اړتیاو چمتو کولو او اسانه کولو د یقیني کولو په ګډون د اسراییل مسولیتونه، د یوه اشغالګرځواک په توګه د ملګرو ملتونو او نورو ادارو په وړاندې روښانه کړي.

د ICJ دا مشورتي نظر به اجرایي بڼه نه لري خو د محکمې په باورهغه له قانوني او د اخلاقي اعتبار له پلوه دروند وزن لري.

د ۲۰۲۴ کال په جولای کې د عدالت نړیوالې محکمې یو بل مشورتي نظر هم ورکړی و چې پکې ویل شوي وو په فلسطیني سیمو کې د اسراییل اشغال "غیرقانوني" دی او باید ژر تر ژره پای ته ورسیږي.

د عدالت نړیوالې محکمې قاضیان همدارنګه هغه ادعاوې هم اروزی چې د جنوبي افریقا لخوا دې محکمې ته وړاندې شوې او وایي، اسراییل په غزه کې په خپلو کړنو سره د ۱۹۴۸ کال د ملګرو ملتونو د نسل وژنې کنوانسیون ترپښولاندې کړی دی.

پر اوکراین د روسیې په هوايي بریدونو کې د دووماشومانو په ګډون لږ تر لږه شپږ تنه وژل شوي دي.

د اوکراین ولسمشرولودمیرزیلینسکي دغه بریدونه "ناوړه " بللي او ویلي یې دي چې د پلازمینې په ګډون په لږترلږه لسو سیمو کې دغو بریدونو د انرژۍ او ملکي تاسیساتو ته زیان رسولی دی.

زیلینسکي پرخپله ایکس پاڼه لیکلي، "یوه بله شپه دا ثابتوي چې روسیه له جګړې څخه د وتلو لپاره کافي فشار نه احساسوي.... د ډيپلوماسۍ په اړه د روسیې خبرې ترهغه وخته پورې هیڅ معنی نه لري چې د روسیې مشرتابه د ستونزي جدي احساس ونه کړي."

نوموړي دغه څرګندونې سویډین ته تر سفردمخه وکړې چیرې چې دواړه هیوادونه به خپل ترمنځ د دفاعي همکاریو په اړه خبرې وکړې.

د روسیې هوايي بریدونو د اوکراین په پلازمېنه کییف کې لږ تر لږه دوه تنه وژلي دي.

د کییف ښار یوه چارواکي تیمور تکاچنکو نن (چهارشنبې) وویل چې دا بریدونه د اوکراین د برېښنايي زېربنا پر ضد وو.

تکاچنکو په خپل ټیلیګرام کې ولیکل:

«د پلازمېنې د قربانیانو شمېر دوو تنو ته رسېدلی»،

په داسې حال کې چې نورو چارواکو هم د بې‌پیلوټه الوتکو د پراخو بریدونو خبر ورکړی دی.

د اوکراین د انرژۍ وزیرې، سویت‌لانا ګرینچوک، په فیسبوک کې تایید کړه چې روسیې تېره شپه د اوکراین د انرژۍ پر اساسي تأسیساتو ستر بریدونه کړي دي.

د کییف ښاروال، ویتالي کلیچکو، په یوه خبرپاڼه کې وویل چې د چهارشنبې په سهار وختي پر پلازمېنې د بې پېلوټه الوتکو بریدونه شوي، چې له امله یې یو شمېر کسان ټپیان شوي او د استوګنې ودانیو ته زیان رسېدلی دی.

اوکرایني چارواکو همداراز ویلي چې د زاپوریژیا په ګډون لږ تر لږه په درې نورو ولایتونو کې ورته بریدونه شوي، چې له امله یې یو شمېر کسان ټپیان شوي او برېښنا پرچاو شوې ده.

دا بریدونه په داسې وخت شوي چې د متحدو ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ له مسکو او کییف دواړو څخه غوښتي چې د اوسنیو کرښو په اوږدو کې جګړه ودروي.

ټرمپ د سې شنبې په ورځ وویل چې له ولادیمیر پوتین سره یې د بوداپست پلان شوې لیدنه لغوه کړې، ځکه نه یې غوښتل چې په داسي ناسته کې برخه واخلي چې نتیجه نه لري.

په اسلام آباد کې د ترهګرۍ ضد یوې محکمې (اي ټي سي) د پښتون ژغورنې غورځنګ (پي ټي ايم) د مشر منظور احمد پښتین د نیولو امر کړی دی.

د ترهګرۍ ضد محکمې قاضي تنوير عباس سپرا دا امر له دې کبله کړی چې د ده په وینا منظور پښتين محکمې ته له حاضرېدو ډډه کړئ ده.

د منظور پښتين د نيولو د امر په اړه د پښتون ژغورنې غورځنګ يو مخکښ غړي او حقوقپوه عطاءالله جان د ازادي راډیو مشال څانګې ته وويل چې دا امر نن (۲۱ اکتوبر ) نه دی شوی بلکې څو ورځې پخوانی دی.

د عطاالله جان په باور د محکمې امر جدي مسله نه ده او دا په پاکستان کې د محکمو له لوري عادي چاره ده.

د پې ټي ايم مشر منظور پښتين له یوې مودې راهيسې په عام محضر کې نه دی څرګند شوی او له رسنيو سره هم خبرې نه کوي.