پاکستاني رسنیو پرون راپور ورکړ چې افغانستان ته د پاکستان ترانزیتي سوداګري د روان مالي کال په لومړیو اته میاشتو کې د تېر مالي کال د همدې مودې پرتله ۶۶ سلنه کمه شوې ده.

یوې رسمي سرچینې وویل، د افغانستان د ترانزیتي سوداګري د تېر مالي کال د ورته مودې پرتله ۱.۴۸۹ میلیارده ډالره کمه شوې.

سرچینې د دې کموالي اصلي دلیل د پاکستان له لوري د قاچاق ضد اقدامات او د وارداتو محدودیتونه ګڼلي دي خو دا په داسي حال کې ده چې د دواړو خواوو ترمنځ د بندري لارو بیا بیا بندېدا او د پاکستان له لوري د ترانزیت او ګمرکي تعرفو لوړېدا هم اغېز لرلی دی.

د یادونې وړ ده چې د تېرو مالي کلونو په لړ کې هم د افغانستان د ترانزیتي سوداګرۍ کچه د پام وړ کمه شوې وه.

په ۲۰۲۲-۲۳ مالي کال کې د افغانستان د ترانزیتي سوداګرۍ ټول ارزښت ۷.۰۹۵ میلیارد ډالره و، خو په ۲۰۲۳-۲۴ مالي کال کې دا رقم ۵۹ سلنه کم شو، چې یوازې ۲.۸۸۷ میلیارد ډالرو ته راښکته شو.

همداراز له پاکستان څخه د افغانستان واردات ډېر کم شوي او اوس افغانستان تر ټولو ډېر واردات له ایران څخه کوي.

په هرات کې د یوه مسافر وړونکي بس د ټکر په پېښه کې ۷۱کسان وژل شوي.

دغه پېښه پرون شپه ناوخته هغه مهال رامنځته شوه چې له ایرانه د راستنو شویو کډوالو بس له یوې لارۍ سره ټکر وکړ او اور يې واخیست.

د هرات لپاره د طالبانو د والي ویاند احمدالله متقي وايي، په وژل شویو کې ۱۷ماشومان دي.

له دې وړاندې په ځینو راپورونو کې د وژل شویو کسانو شمیر ۶۰یاد شوی وو.

د طالبانو د حکومت پولیسو په یوه خبرپاڼه کې د دغې پېښه علت د بس چلوونکي ډیر سرعت او بې احتیاطي یاده کړی دی.

د چین په ګوانګژو کې د کایوا په نوم د تکنالوژۍ شرکت د نړۍ لومړنی انسان نما روباټ جوړ کړی چې مصنوعي رحم يې په تګنالوژۍ سمبال دی.

دغه روباټ به په ۲۰۲۶کال کې بازار ته وړاندې شي او بیه به يې ۱۰۰زره یوان چې ۱۳۹۰۰ ډالر کیږي وي.

دغه انسان‌نما روباټ په خپلو نس کې یو مصنوعي رحم لري چې د حامله‌ګۍ او زیږون په جریان کې د جنین د ساتلو لپاره ډیزاین شوی دی.

دغه روباټ د پخوانیو څیړنو پر بنسټ رامنځته شوی.

امریکايي ساینسپوه نارس وزي په ۲۰۱۷کال کې د "ژوندۍ مایعې ډکه بیولوژیکي کڅوړه" د څو اونیو لپاره ساتلې وه، چې اوس د کایوا شرکت له دغې څیړنې په ګټه د انسان نما روباټ د حمل سیستم جوړ کړی دی.

د ساینسپوهانو په باور، په دې ډول یو داسې نړۍ انځورېدلی شي چې په کې ماشومان له مور نه، بلکې له ماشینونو نړۍ ته راځي او دا تکنالوژۍ ممکن راتلونکی ډير ژر بدل کړي.

د طالبانو د حکومت پېښو سره د مبارزې د ملي ادارې چارواکي وايي، د شدیدو بارانونو او ناڅاپي سیلابونو له کبله په اتو ولایتونو کې څلور کسان مړه او یو تنه ټپي شوی دی.

د دغې ادارې په ټکو، سیلابونو په زرهاوو کورونه او کرنیزې ځمکې هم ویجاړې کړي دي.

د دې ادارې د اطلاعاتو مسول محمد یوسف حمد وايي، دغه سیلابونه په کابل، کاپیسا، پروان، پکتیکا، لوګر، ننګرهار، لغمان او کونړ ولایتونو کې راوتي، خو دا یادونه يې نه ده کړې چې ډیر زیان د کوم ولایت اوسیدنکو ته رسیدلی دی.

د سیلابونو له کبله دا زیانمونه په داسې حال کې دي چې د همدې میاشتې په پیل کې په جوزجان، لغمان، کنر او خوست ولایتونو کې سیلابونو پنځه کسان مړه کړي وو.

ملګرو ملتونو په افغانستان ناڅاپي سیلابونه د اقلیمي بدلون نښې بللي او له نړیوالو يې د اړمنو خلکو لپاره د مرستو غوښتنه کړې ده.

سویسي پیلوټ رافایل دومیان (Raphael Domjan)د لمریز برېښنايي الوتکې په مرسته د الوتنې لوړ ریکارډ مات او د سمندر له سطحې ۹۵۲۱مټره لوړ والوت.

د سي بي اس تلویزیوني شبکې د راپور له مخې، دومیان د تیرې سه شنبې په ورځ د سویس په جنوب په سیون هوايي ډګر کې د سولرسټراتوس لمریز الوتکې په مرسته دغه تاریخي الوتنه کړې ده.

وړاندې راغلي، د الوتکې انرژي د هوا له تودوخي اخیستل شوې وه چې په مرسته يې د ۱۵کلونو ریکارډ مات شو.

له دې وړاندې د لمریز بريښنايي الوتکې د الوتنې لوړوالی تر ۹۲۳۵مټرو پورې ثبت شوی وو.

دومیان ویلي،"غواړي لومړنی کس شي چې تر ۱۰زره مټره لوړه لمریز بریښنايي الوتکه پورته کوي".

دغه لوړوالی د مسافر وړونکو الوتکو له لوړوالي سره برابره دی.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ په سپینه ماڼې کې د اوکرایین له ولسمشر ولادیمیرزلنسکي سره تر ناستې وروسته د روسیې له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره اړیکې نیولې څو له ولادیمیر زلنسکي سره يې د مستقیمې کتنې زمینه برابره کړي.

ټرمپ وړاندې ویلي، په سپینه ماڼې کې د فرانسې، جرمني، ایټالیا، فنلاند او ناټو له مشرانو د کوربتوب وروسته يې پوتین سره اړیکه نیولي او د اوکرایین د ولسمشر ولادیمیر زلنسکي سره يې د احتمالي کتنې په اړه خبرې کړي دي.

د ټرمپ په ټکو، "د پوتین او زلنسکي کتنه د اوکرایین د څلور کلنې جګړې د پایته رسولو لپاره ډير ښه اقدام دی".

روسیې په ۲۰۲۲کال کې پر اوکرایین برید وکړ که لا هم دوان لري.

ټاکل شوې ده چې د طالبانو، پاکستان او چین د بهرنیو چارو وزیران سبا په کابل کې سره وګوري.

د پاکستان جیو نیوز د راپور له مخې د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیر خان متقي، د چین د بهرنیو چارو وزیر وانګ یی او د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر او مرستیال صدراعظم اسحاق ډار به د ترهګرۍ پر وړاندې د مبارزې او د چین-پاکستان د اقتصادي دهلیز ( سپک) پروژې د پراختیا په لارو چارو بحث وکړي.

د اګست په پیل کې، ټاکل شوې وه چې امیرخان متقي په دې درې اړخیزه غونډه کې د ګډون لپاره پاکستان ته سفر وکړي، خو هغه مهال دا غونډه وروسته له دې لغوه شوه چې څرګنده شوه چې ملګرو ملتونو متقي ته، چې نوم یې د بندیزونو په لیست کې دی، د سفر اجازه نه ده ورکړې.

د ناټو عمومي منشي مارک روته وایي، د اوکراین لپاره د داسې امنیتي تضمینونو د ورکړې بحثونه روان دي لکه د ناټو غړیو هیوادونو چې ترلاسه کړې دي.

ښاغلي روته په سپینه ماڼۍ کې د دوشنبې په ورځ د متحده ایالاتو له ولسمشر ډونالډ ټرمپ، د اوکراین له ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي او اروپایي مشرانو سره تر غونډې وروسته فاکس نیوز ته وویل چې واشنګتن د اوکراین لپاره په امنیتي تضمینونو کې لیوالتیا ښودلې ده، چې د ناټو د پنځمې مادې په څير به وي.

روته زیاته کړه، په هغه څه چې بحث روان دی د ناټو غړیتوب نه دی، خو د ناټو د غړیو هیوادو په څير به دا تضمین ورکول کیږي چې پنځمه ماده یې روښانوي، یعني د ناټو پر یوه غړي برید د ناټو پر ټولو هیوادونو د برید په معنا دی.

زیلینسکي تر دې مخکې د ناټو تړون د پنځمې مادې پراساس له لویدیځ څخه د مرستې د تضمینونو غوښتنه کړې وه.

د طالبانو د کانونو او پترولیم وزارت د دوشنبې په ورځ وویل چې د لوګر په محمد اغه ولسوالي کې یې د عینک د مسو د کان د اکتشاف او استخراج تړون د پنځلسو نورو کلونو په مخه تمدید کړ.

په دې ډول د دې کان تړون تر پنځه څلویښت کلونو پورې وغځول شو. د وزارت ویاند همایون افغان په کابل کې رسنیو ته وویل چې د تړون له تمدیدو سره په شرایطو کې څه بدلون نه دی راغلی.

دا پروژه اوولس کاله مخکې د ( ایم سي سي) په نوم یو چینایي شرکت ته سپارل شوې وه خو تر دې دمه د دې کان د استخراج په چارو کې د پام وړ پرمختګ نه ترسترګو کیږي.

د جرمني د بهرنیو چارو وزارت د معلوماتو له مخې، ۲۱۱ افغانان چې جرمني یې د کډوالو په توګه د منلو ژمنه کړې وه، په زور له پاکستان څخه افغانستان ته شړل شوي دي.

د دې وزارت یوه ویاند پرون په برلین کې وویل چې ۴۵۰ افغانان په پاکستان کې نیول شوي او د شړلو له خطر سره مخ دي.

جرمني ویلي چې له پاکستاني چارواکو سره په تماس کې دي ترڅو ډاډ ترلاسه شي چې دا کسان له خپلې خاورې څخه نه ایستل کیږي. د جرمني د بهرنیو چارو وزارت تیره اونۍ وویل چې ۲۴۵ افغانان چې د پاکستاني پولیسو لخوا په کمپونو کې ځای پر ځای شوي وو د دې هڅو په پایله کې خوشې شوي دي.

د طالبانو له واکمنۍ وروسته، جرمني لسګونه زره افغانان ومنل او اوس هم شاوخوا ۲۰۰۰ افغانان په پاکستان کې ژوند کوي چې جرمني ته د داخلېدو ژمنې یې ترلاسه کړې دي.

د ایران د کورنیو چارو وزیر اعلان وکړ چې د روان کال به د کب میاشتې تر پایه ۸۰۰،۰۰۰ نور افغان کډوال له دغه هیواده وباسي.

سکندر مومني، چې مشهد ته یې سفر کړی، د دوشنبې په ورځ، د اګست په ۱۷مه ویلي چې ۱.۲ میلیونه افغان کډوال تر اوسه د ایران له پولو وتلي دي.

هغه زیاته کړه چې ایران پلان لري ۲ میلیونه افغان کډوال له دې هیواده وباسي.

هغه زیاته کړه چې دوی هغه کډوال چې په غیرقانوني توګه په ایران کې ژوند کوي، ایستلي دي.

د اسکندر مومني په وینا، له هغو ۱.۲ میلیونه افغانانو چې تر اوسه له ایرانه وتلي دي، تر ۷۰ سلنه زیات یې په خپله خوښه ستانه شوي دي.

د ایران د کورنیو چارو وزیر زیاته کړه چې د دوی ستنېدل به "په عزت سره" وي او دا دریځ د "کډوالۍ ضد" مانا نلري.

دا په داسې حال کې ده چې د ایران او اسراییل ترمنځ تر شخړې وروسته، ایران د افغان کډوالو د شړلو لړۍ ګړندۍ کړې ده.