ټاکل شوې د ملګروملتونو د اټومي انرژۍ نړیوالې ادارې مشر رافایل ګروسي له ایراني چارواکو سره د خبرو لپاره تهران ته سفر وکړي.

د ایران دولتي رسنیو پرون یک‌شنبه راپور ورکړی، چې ګروسي د چهارشنبې په ورځ ایران ته ځي.

ګروسي تېره اوونۍ ویلي وو، چې ښايي په راروانو ورځو کې د ایران پر لانجمن اټومي پروګرام د خبرو لپاره تهران ته سفر وکړي.

ایران خپل اټومي فعالیتونه وروسته له هغې زیات کړل، چې واشنګټن په ۲۰۱۸م کال کې د ډونالډټرمپ د ولسمشرۍ په لومړۍ دوره کې له هغې اټومي موافقې ووت چې په ۲۰۱۵م کال کې د تهران او د نړۍ د لویو قدرتونو ترمنځ لاسلیک شوې وه.

د موافقې له‌‌مخې د نړیوالو بندیزونو کمېدو په باب کې ایران خپل اټومي پروګرام محدود کړی و.

ټرمپ هغه وخت ویلي وو، دغه موافقه د اټومي ځواک له ترلاسه کولو د تهران د راګرځولو لپاره کافي نه‌ده او هغه یې تر ټولو بده موافقه بللې وه.

ایران په وار- وار ویلي چې اټومي پروګرام یې ملکي اهداف لري.

د امریکا د ولسمشر یوه پخواني ملګري او د نړۍ تر ټولو شتمن کس ایلن ماسک د یوه نوي سیاسي ګوند د جوړولو خبر ورکړی دی.

ماسک د " امریکا ګوند" په نوم د خپل سیاسي حزب د جوړولو هدف د متحده ایالاتو د ده په ټکو " یو ګوندي سیستم" ننګول یاد کړي دي.

ماسک دغه اعلان وروسته تر هغه وکړ چې د جمعې په ورځ یې په یوه انلاین څیړنه کې له خلکو وغوښتل چې ایا غواړي امریکا کې د دوو ګوندونو یا د ځینو په باور د یوه ګوند انحصار پای ته ورسوي.

دغه ګوندونه له شاوخوا دوه پیړیو راهیسې پر امریکا حاکمیت کوي.

تراوسه معلومه نه ده چې د ماسک دغه سیاسي حزب به د ۲۰۲۶ کال په منځمهاله ټاکنو کوم اغیز وکړي او که نه.

د تسلا خاوند ایلان ماسک د ټاکنیزو منډو ترړو او بیا وروسته څو میاشتو پورې د ډونالډ ټرمپ نژدې ملګری او مالي ملاتړی پاته شو، خو د مې میاشتې په وروستیو کې یې د مالیاتي لایحو پر سر اختلاف پیل شو او له ټرمپ نه یې خپله لاره بیله کړه.

د امریکا په تکزاس کې د ویجاړونکو سیلابونو له کبله لږ تر لږه ۴۳ تنه مړه شوي دي.

اسوشیتید پریس خبري اژانس نن یکشنبه لیکلي چې په مړو شویو کې ۱۵ ماشومان شامل دي.

د ژغورنې ډلو پرون شنبه د ۲۷ هغو نجونو لټه کوله چې د یوه سیند پر غاړه یې کمپ وهلی و.

دغه نجونې تري تم شوي او تراوسه یې د مړي-ژوندي حال نه دی معلوم.

تکزاس کې سیلابونه د جمعې په ورځ پيل شوي او دغلته د یوه لوی سیند د اوبو کچه ۸ متره لوړه شوې ده.

د تکزاس والي ګریګ ابوټ ( Greg Abbott ) په یوه خبري کانفرانس کې دا وضعیت په ایالتي کچه یو ناورین یاد کړی او له وضعیت سره د مبارزې لپاره یې له ولسمشر ډونالډ ټرمپ نه د فدرالي سرچینو غوښتنه کړې.

د اوکراین پوځ وایي، نن شنبه ( د چنګاښ ۱۴مه) یې د روسیې د جنګي الوتکو پر یوه اډه برید کړی دی.

د پوځ لوی درستیز ویلي چې د ورونیژ سیمې په دغې هوایي اډه کې ( Su-34, Su35S, Su30SM ) ډوله جنګي جیټ الوتکې ولاړې وې.

د پوځ مشر پر خپله فیسبوک پاڼه لیکلي چې د دغې اډې هغه ډيپو یې ویشتلې چې ګلایډ بمونه، د روزنې یوه الوتکه او ممکن ځینې نورې الوتکې هم په کې وي.

تراوسه د دغه برید د زیان په اړه څه نه دي ویل شوي او روسیي چارواکو هم پرې تبصره نه ده کړې.

بل لور ته روسیې تیره شپه پر اوکراین ۳۲۲ بې پيلوټه الوتکې توغولي چې د سر او مال د زیان په اړه یې څه نه دي ویل شوي.

د بریدونو دغه تبادله داسې مهال کیږي چې د اوکراین ولسمشر ولودمیرزلنسکي ویلي، له امریکایي سیال ډونالډ ټرمپ سره یې " مهمې او موثرې خبرې کړي دي".

د اسراییل دفاع وزیر خپلو جګپوړو پوځي قوماندانانو ته ویلي چې پوځ د یوه داسې پلان پر جوړولو کار کوي چې له مخې یې ډاډ ترلاسه شي چې ایران بیا د اسراییل لپاره ګواښ نه شي جوړولی.

د اسراییلي رسنیو د راپورونو له مخې، ییسرايیل کاتس د چنګاښ په ۱۲مه (جولای ۲مه) د پوځ له لوی درستیز ایال زمیر او د استخباراتو له جګپوړو چارواکو سره په یوه غونډه کې وویل:

«د پوځ بل مأموریت دا دی چې یو دقیق او عملي پلان جوړ کړي تر څو ډاډ ترلاسه شي چې ایران هغه ظرفیتونه او امکانات بېرته ونه شي رغولی چې ویشتل شوي دي.»

همداراز، پرون (جمعه) د دفاع وزارت له خوا د دې غونډې په اړه په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي، ښاغلي کاتس ویلي، د دفاعي ځواکونو لپاره لازمه ده چې «له عملیاتي او استخباراتي پلوه چمتووالی ولري چې پر تهران خپله هوایي برلاسي جاري وساتي او د ایران د اتومي یا توغندويي ظرفیت د بیا رغولو مخه ونیسي.»

ښاغلي کاتس زیاته کړې، هېواد یې د "فعالې دفاع" تګلارې ته ژمن دی، هیڅکله به ایران ته اجازه ورنه کړي چې بېرته په ګواښ بدل شي.

په اروپا کې د ګرمۍ روانې څپې ریکارډونه مات کړي او اندېښنې یې راپارولي دي، ځکه چې د دې لویې وچې په ځینو برخو کې تودوخه د سانتي ګراد تر ۴۰ درجو اوښتې ده.

په داسي حال کې چې اکثره اروپايي هیوادونه په تېره بیا جنوبي سیمې توده هوا تجربه کوي، په ترکیه کې اقلیمي شرایط سبب شوي چې ځنګلونه اور واخلي. دې اورونو د یوه ۸۱ کلن سړي ژوند هم اخیستی دی.

۳۷ کلیوال د بیړنیو مرستو د ټیمونو له خوا خوندي وژغورل شول.

سلګونه اوروژونکي، چې الوتکې او هېلیکوپترونه یې ملاتړ کوي، د پنجشنبې په ورځ د ترکیې ساحلي ښار چشمه (Cesme) ته د اور وژنې لپاره واستول شول.

ترکیې تېره اوونۍ د هېواد په کچه د سلګونو لګېدلو اورونو د وژلو هلې ځلې کړي، چې د تودو بادونو، شدیدې ګرمۍ او ټیټ رطوبت له امله رامنځته شوي وو. دا اورونه، چې ډېری یې اوس مړه شوي، لسګونه زره کسان له خپلو سیمو وتلو ته اړ کړي دي.

د جرمني په جنوب کې د اوږده واټن په یوه ریلګاډي کې یوه تن د پنجشنبې په ورځ څلور کسان په څټک برسېرن ټپیان کړل.

د شتراوبینګ پولیسو وویل، دا پېښه په ICE چټک رېلګاډي کې شوې، او حمله کوونکی نیول شوی دی.

رېلګاډی د جرمني له شمالي ښار هامبورګ څخه د اتریش پلازمېنې ویانا ته روان و، او دغه پېښه د بایرن ایالت په جنوبي برخه کې د شتراوبینګ او پلاتلینګ ترمنځ شوې ده.

پولیسو زیاته کړه، د برید په مهال په ریلګاډي کې شاوخوا ۵۰۰ کسان سپاره وو.

همداراز پولیسو وویل، شاوخوا ۱۵۰ پولیس، اور وژونکي او بېړني کارکوونکي سیمې ته واستول شول. د دې پېښې له کبله رېللار تړل شوې ده.

تراوسه پورې د دې برید انګېزه نه ده څرګنده شوې. خو پولیس وايي چې بریدګر ۲۰ کلن او د سوریې تبعه دی.

د پاکستان پوځ ادعا کوي چې نن (جمعه) یې خپل ۳۰ وسله وال مخالفان هغه مهال ووژل چې هغو غوښتل له افغانستان څخه پاکستان ته واوړي.

د پوځ په وینا، د پاکستاني طالبانو غړي د شپې ناوخته د خیبر پښتونخوا په شمالي وزیرستان ولسوالۍ کې لیدل شوي وو، او سرتېرو ترې وسلې، مهمات او چاودېدونکي توکي نیولي دي. پوځ په خپله خبرپاڼه کې نه ده روښانه کړې چې هلته نښته شوې وه که نه، او نور جزییات هم نه دي ورکړي.

پوځ ادعا کوي چې هند د دغو وسله والو ملاتړ کوي.

نوی ډیلي تر اوسه په دې اړه څه نه دي ویلي. د پاکستان چارواکي زیاتره وخت هند تورنوي چې له ناقانونه ډلو لکه د بلوچستان د آزادۍ پوځ او پاکستاني طالبانو سره مرسته کوي چې په پاکستان کې تاوتریخوالی بریدونه وکړي. دا تورونه وروسته له هغه زیات شوي چې د اپرېل په میاشت کې د هندوستان تر ولکې لاندې کشمیر کې پر سیلانیانو برید وشو او وروسته د دواړو هیوادونو ترمنځ نښتې وشوې.

د پاکستان ولسمشر آصف علي زرداري او صدراعظم شهباز شریف د امنیتي ځواکونو عملیات ستایلي دي.

پاکستاني ځواکونو د اپرېل په میاشت کې هم په همدې سیمه کې د ۵۴ وسله والو مخالفانو د وژلو ادعا کړې وه.

فاکس نیوز چاینل وايي چې د سعودي عربستان دفاع وزیر، د پنجشنبې په ورځ، په پټه د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ او نورو امریکايي چارواکو سره په سپینه ماڼۍ کې لیدلي او د ایران په اړه یې خبرې کړې دي.

دې شبکې د باوري سرچینو له قوله لیکلي چې خالد بن سلمان د سپینې ماڼۍ له چارواکو سره د ایران او اسراییل ترمنځ د تاوتریخوالي د کمولو او د خبرو مېز ته د تهران د بېرته راګرځېدو په اړه خبرې کړې دي.

فاکس نیوز ویلي، د سعودي دفاع وزیر همداراز د غزې جګړې د پای ته رسولو او له حماس ډلې سره د نیول شویو ټولو اسراییلي یرغملو د خلاصون لپاره د هڅو په اړه هم بحث کړی دی.

د "اکسیوس" ویب‌پاڼې خبریال، باراک راوید، هم په ایکسپاڼه (پخواني ټویټر) کې لیکلي چې د سعودي دفاع وزیر له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره تر لیدو وروسته، د ایران د وسله‌والو ځواکونو له لوی درستیز سره ټلیفوني تماس نیولی دی.

خالد بن سلمان، چې د سعودي د ولیعهد محمد بن سلمان کشر ورور دی، د روان کال په اپرېل کې ایران ته سفر کړی و او د علي خامنه يي په ګډون یې د ایران د اسلامي جمهوریت له یو شمېر چارواکو سره، لیدلي وو.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وايي، ایران غواړي له امریکا سره خبرې وکړي او که اړتیا وي، دی چمتو دی د دغه هېواد له استازو سره وویني.

ټرمپ د پنجشنبې په ورځ (جولای ۳مه) ایووا ایالت ته د سفر پر مهال خبریالانو ته وویل: «ایران غواړي خبرې وکړي، زما په اند هغوی لیوال دي له ما سره خبرې وکړي او اوس د دې وخت راغلی چې دا کار وشي.» هغه زیاته کړه: «موږ نه غواړو هغوی ته زیان ورسوو.»

ولسمشر ټرمپ همدا راز تایید کړه چې د منځني ختیځ لپاره د ده استازی سټیو وېټکاف همدا اوس له ایران سره په خبرو بوخت دی.

دا خبرې داسې مهال کېږي چې د ایران د بهرنیو چارو وزارت مرستیال مجید تخت روانچي ان‌بي‌سي نیوز ته ویلي چې د اسرائیلو او امریکا له خوا د ایران پر اټومي تاسیساتو د بریدونو سره سره به ایران د یورانیمو غني‌کول روان ساتي. هغه ویلي چې یوازې هدف یې د اټومي وسلو تولید نه دی او ایران تیار دی چې د غني‌کولو پر کچې او ظرفیتونو خبرې وکړي.

خو ټرمپ او د امریکا نورو چارواکو څو ځل ویلي چې ایران باید خپل ۶۰ سلنه یورانیمو غني‌کول ودروي، ځکه دا د دوی لپاره «سره کرښه» ده.

د جرمني د کورنیو چارو وزیر، الکساندر ډوبرینت، ویلي چې غواړي له طالبانو سره یوه داسې مستقیمه موافقه وکړي چې پر بنسټ یې افغان کډوال له جرمني افغانستان ته بېرته واستول شي.

ډوبرینت د «فوکس» مجلې سره مرکه کې ویلي: «زما نظر دا دی چې موږ له افغانستان سره مستقیمې هوکړې وکړو څو د افغانانو د بېرته لېږلو زمینه برابره شي.»

هغه زیاته کړې چې تر اوسه یې د درېیمو هېوادونو له لارې له طالبانو سره خبرې کولې، خو وایي: «دا دایمي حل نه‌شي پاتې کېدای.»

جرمني تر اوسه د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی او له دې ډلې سره رسمي ډیپلوماتیکې اړیکې نه لري، خو په وروستیو کې یې یو شمېر هغه افغانان چې په جرمني کې یې جرمونه کړي، د طالبانو تر واک لاندې افغانستان ته استولي دي.

افغانان د سوریانو وروسته په جرمني کې د پناه غوښتونکو دویمه ستره ډله ده، چې یوازې په ۲۰۲۴ کال کې یې شمېر تر ۳۴ زره زیات و.