د عراق په پلازمېنه بغداد کې د یکشنبې په ماښام د امریکا د سفارت ودانۍ په درېیو راکټونو لګېدلې ده.

بېلابېلو خبري اژانسونو د امنیتي سرچینو په حواله تأیید کړې چې یکشنبه ماښام د بغداد په ګرین زون یا ډیپلوماتیکې ساحې پنځه راکټه توغول شوي و او له ډلې یې درې د امریکا په سفارت لګېدلي.

عراقي چارواکو د چا د ژوبلېدو خبره نه‌ده کړې.

د عراق صدراعظم عادل عبدالمهدي د امریکا په سفارت دا راکټي بریدونه غندلي.

عبدالمهدي په یوه بیان کې ټينګار کړی چې عراق له ټولو ډیپلوماتیکو مأموریتونو ساتنه کوي.

تر دې مخکې هم د بغداد په ګرین زون باندې څو واره راکټونه توغول شوي و چې ځینې یې د امریکا د سفارت ودانۍ ته نږدې لوېدلي و.

په عراق کې د امریکا پر سفارت دا تازه راکټي بریدونه وروسته له هغه شوي چې ایران د خپل وژل شوي قوماندان قاسم سلیماني د غچ اخیستلو ګواښ کړی و.

قاسم سلیماني د جنورۍ په درېیمه د بغداد نړیوال هوايي ډګر ته نږدې د امریکا په یوه هوايي برید کې د عراق د ملېشو له یوه قوماندان ابومهدي مهندس سره یوځای ووژل شو.

امریکا په بغداد کې د راکټي بریدونو مسؤلین د ایران له ملاتړه برخه‌منې شیعه ملېشه ډلې بولي.

تر اوسه پورې د تازه راکټي بریدونو مسؤلیت چا په غاړه نه‌دی اخیستی.

د امریکا دفاع وزیر پیټ هیګسیت د هغه حکومتي راپور افشا کیدل تایید کړل چې د امریکا د هوايي بریدونو له امله د ایران دریو اټومي مرکزونو ته د اوښتو زیانونو ارزونه کوي.

پیت هیګیسټ دا راپور ابتدایي او کم باوره وباله. یوشمیر رسنیو راپور ورکړی دی چې د ایران پر دریو اټومي مرکزونو، فوردو، نطنز او اصفهان باندې د امریکایي الوتکو د سرطان د لومړۍ نیټې په بریدونو کې دومره زیان اوښتی چې ایران یې یوازې څو میاشتې له خپل اټومي پروګرامه شاته کړی دی.

دغه استخباراتي راپور د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ هم غندلی دی، دوی دواړو مشرانو، ټرمپ او هیګیسټ نن په هاګ کې د ناټو د سرمشریزې په څنډه کې خبریالانو ته د ایران د درې اټومي مرکزونو د تخریباتو په اړه معلومات ورکړل. ولسمشر ټرمپ وویل، دې بریدونو د ایران اټومي پروګرام تر څو لسیزو پورې شاته غورځولی دی.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو وايي چې د ایران پر اټومي تاسیساتو د امریکایي الوتکو تر برید وروسته به ایران به تر ډیرو و نه توانیږي چې اټومي وسلې جوړې کړي.

مارکو روبیو چهارشنبه( جون پنځه ویشتمه) د ناټو د سرمشریزې په څنډه کې د پولیټیکو له ویبپاڼې سره په مرکه کې د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ په پرتله نسبتا محتاطه ارزونه وړاندې وکړه، چې ویلي یې و د امریکا په برید کې د فوردو، نطنز او اصفهان اټومي تاسیسات یو مخ ویجاړ شوې دي.

ښاغلي روبیو زیاته کړه چې ایران نن ورځ د اټومي وسلو له جوړیدو د هغه وخت په پرتله چې ولسمشر ټرمپ زړور ګام واخیست او برید یې وکړ، ډیر لرې دی.

نوموړي بیا وویل چې د امریکا د جنګي الوتکو د بمبارۍ له امله د ایران اټومي تاسیساتو ته د پام وړ زیان اوښتی دی او امریکا په دې اړه د نورو معلوماتو د ترلاسه کوله لټه کوي.

د امریکا د دفاع وزارت د دفاعي استخباراتو ادارې د لومړني راپور له مخې، چې پرون د CNN لخوا افشا شو، د سرطان د لومړۍ نیټې د برید له امله د ایران اټومي هڅې څو میاشتې شاته لویدلې دي، خو روبیو دا راپورونه رد کړل او ویې ویل چې دا راپورونه بشپړ تصویر نه وړاندې کوي.

تمه ده چې د امریکا استخباراتي ادارې به په راتلونکو ورځو او اونیو کې په دې اړه نورې ارزونې وکړي.

د چین په جنوب لویدیځ کې د سختو سیلابونو له امله له ۸۰،۰۰۰ څخه زیات خلک له خپلو کورونو وتلي دي.

د چین دولتي خبري اژانس شینهوا راپور ورکړی چې د ژغورنې کارکوونکي په سیمه کې دي.

چین د اقلیم له پلوه د سخت اوړي تجربه کوي.

پدې اونۍ کې، په بیجینګ کې چینایي چارواکو د کال دترټولو ګرمې ورځې خبرداری ورکړ.

تیره اونۍ د سخت باران له امله لسګونه زره خلک د هونان له مرکزي ولایت څخه ایستل شوي وو.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د ناټو دمشرانو په کلنۍ غونډه کې د ګډون لپاره هالنډ ته تللی دی .

تمه ده چې اروپایي متحدین د واشنګټن د راضي کولو لپاره په خپلو دفاعي لګښتونو کې د پام وړ زیاتوالي ژمنې وکړي.

ټرمپ د کلونو راهیسې د ناټو په تړون کې اروپايي متحدینو باندې د لږو مالي ونډو له کبله انتقاد کړی دی او تور یې لګولی دی چې دوی دامریکا دامنیتی چتر څخه وړیا استفاده کوي او حتی له تړون څخه د امریکا د وتلو پوښتنه یې هم راپورته کړې ده.

ټرمپ غوښتنه کړې چې متحدین دې د (GDP) ، یا ناخالص کورني تولید تر ۵ فیصده په دفاعی چارو ولګوي ، چې دا په ۲۰۱۴ کال کې د ټاکل شوي ۲ فیصدو څخه لوی زیاتوالی دی.

د مشرانو د روانې غونډې د اعلامیې یوه مسوده د تړون د مشترکې دفاع په پنځمې مادې ټینګار سره وايي چې د ناټو غړي به تر ۲۰۳۵ کال پورې د دفاعي لګښتونو کچه ۵ فیصدو ته لوړه کړي.

دایران او اسراییل ترمینځ د امریکا په منځګړیتوب دشوي اوربند په دوهمه ورځ نن اوربند ټینګ دی او ددواړه هیوادونو فضا ارامه ښکاري.

اسراییلي چارواکو نن ګهیځ مهال په ولسي خلکو باندې د جګړې اړوند ډیری محدودیتونه لیرې کړل.

تردې څو ساعته مخکې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ په دواړو هیوادونو دپیل په ساعتونو کې داوربند د ماتولو له امله توند انتقاد وکړ او د ارامۍ غوښتنه یې وکړه.

د اسراییلو پوځ وویل چې د محدودیتونود کمولو پریکړه د امنیتي وضعیت له ارزونې وروسته شوې ده.

دغه اقدام په اسراییلو کې ښوونځيو ته اجازه ورکوي چې ټولګي دشاګردانو په مخ پرانیزي او دغه راز خلکو ته دغونډو اجازه هم ورکوي.

بلخوا ، د ایران ولسشمر مسعود پزشکیان وویل چې هیواد یې چمتو دی چې د اوربند په ټینګیدو سره عادي ژوند ته راستون شي.

پزشکیان، په تلویزیوني وینا کې وویل، "له نن ورځې څخه، حکومت او اړوند ادارې به بیارغونه پیل کړي او عادي حالت به بیرته راولي."

د ناټو سازمان سرمنشي مارک روته وايي، "اروپا داسې دښمنان لري چې ښايي وغواړي پر دوی برید وکړي".

هغه وړاندې وویل،" د برلین دیوال له ماتیدو وروسته موږ په ارامه ژوند نه دی کړی او اوسهال په ډیره خطرناکه دوره کې یوو".

روته دا خبرې د ناټو سازمان د مشرانو د ناستې له پیل وړاندې نن سه شنبې په هالنډ کې کړي دي.

نن د ناټو مشران د دوه ورځیني تاریخي ناستې لپاره راټول شوي دي.

تمه ده د دې سازمان غړي هېوادونه د خپلو ناخالصو تولیداتو پنځه سلنه امنیتي چارو ته ځانګړې کړي، څو په ګډه وتوانیږي د بهرنیو خطرونو پر وړاندې له ځانه دفاع وکړی.

اسپانیا بیا دا غوښتنه غیرمنطقي بللې او ویلي دي چې نشي کولی دې موخې ته ځان ورسوي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وايي، هېواد يې نه باید د دې سازمان د مصارفو ډیر برخه په غاړه واخلي.

له دې ناستې وړاندې بریټانیايې، فرانسې او جرمني په ګډه توافق کړی چې د خپلو ناخالصو پنځوس سلنه د ناټو سازمان د بودیجې لپاره ځانګړي کړي.

د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي څرګنده کړه چې د تهران په وخت د سهار تر څلورو بجو عملیات روان وو.

عباس عراقچي وروسته تر دې دا خبره په ایکسپاڼه کې ولیکله چې د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ د ایران او اسراییل ترمنځ د اوربند اعلان وکړ.

په پلازمینه تهران کې یوشمیر خلکو رسنیو ته ویلي دي چې اوس په دې ښار کې د چاودنو او د دافع هوا د ډزو غږونه نه اوریدل کیږي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ تیره شپه په خپله خواله رسنۍ، سوشل تروت کې ولیکل چې د اسراییل او ایران ترمنځ "بشپړ" اوربند شوی دی.

چین له اسراییل او ایران وغوښتل چې د تاوتریخوالي د پای ته رسولو لپاره سیاسي حل لاره ومومي.

د چین د بهرنیو چارو وزارت ویاند ګاو جیاکون د دوشنبې په ورځ، ( د جون په ۲۳ مه ) وویل چې اسراییل او ایران باید تاوتریخوالی کم کړي ترڅو نورو سیمو ته دجګړې د خپریدو مخنیوی وسي.

مخکې له دې، اروپایي اتحادیې او یو شمیر سیمه ایزو هیوادونو هم د دواړو هیوادونو ترمنځ د شخړو د کمولو او سیاسي حل او خبرو اترو ته د ستنیدو غوښتنه کړې وه.

خو ایران وايي چې ترڅو چې په ایران د اسراییل بریدونه روان وي ، هر ډول خبرې اترې بې معنی دي.

د اسراییل او ایران ترمنځ جګړه نن خپلې یوولسمې ورځې ته داخله شوه ، چې په دې موده کې د ایران اسراییل لخوا پریوبل بریدونه دوام لري، او پرون یکشنبې امریکا هم د ایران د اټومي تاسیساتو په بمباردولو سره جګړې ورداخل سوه.

په افغانستان کې دملګرو ملتونو د مرستندوی پلاوي ( یوناما ) مشره روزا اوتونبایوا ددغه هیواد په اړه د امنیت دشورا نننۍ غونډې ته وینا کوي.

میرمن اوتونبایوا به غونډې ته ددوحې د پروسې د راتلونکو ګامونو په اړه معلومات ورکړي .

د دوحې پروسه د یوې سیاسي لارې دنقشې له مخې طالبانو سره د لا اغیزمن او منسجم نړیوال تعامل لپاره دوه کاله مخکې پیل شوې ده.

دغه راز تمه ده چې په غونډه کې به دافغانستان په اړه یولړ سیاسي ، اجتماعي ، اقتصادي او د بشري حقونو او بشري وضعیت اړوند مسایل هم وڅیړل شي.

دغونډې په اړه خپور شوي رپوټ کې راغلي دي چې د بشري مرستو لپاره د ملګرو ملتونو د عمومي منشی مرستیاله جویس مسویا او د ملګرو ملتونو د ښځو دبرخی اجرایوی مشره سیما باهوس هم غونډې ته وینا کوي.

ویل کیږي چې دګډونوالو په خبرو کې به په ځانګړې توګه په ښځو او نجونو باندې د طالبانو د محدودیتونو او تبعیضی پالیسو په اغیز تمرکز وشي.

په متحده ایالتونو کې د ایران د بشري حقونو یو بنسټ وایي، پر ایران د اسراییل په بریدونو کې لږ تر لږه ۹۵۰ تنه وژل شوي او ۳۴۵۰ نور ټپیان شوي دي.

اسوشیتید پریس خبري اژانس د دغه بنسټ د راپور پر اساس، چې نن دوشنبه د چنګاښ په دوهمه یې خپور کړی، لیکلي چې وژل شویو کې ۲۳۵ امنیتي ځواکونه او ۳۸۰ ملکیان شامل دي.

د څه باندې درې سوو نورو وژل شویو د هویت په اړه څه نه دي ویل شوي.

د ایران د عامې روغتیا وزارت بیا د شنبې په ورځ ( د جوزا په ۳۱مه) ویلي و چې د اسراییل بریدونو کې شاوخوا ۴۰۰ تنه وژل شوي او ۳۰۵۶ نور ټپيان شوي دي.

د اسراییل لوري ته بیا په رسمي ډول یوازې د ۲۴ کسانو د وژلو راپور ورکړل شوی او سلګونه نور ټپيان شوي دي.