په چین کې د کرونا په نوم اخیستونکې او وژونکې ناروغۍ په سرعت د خپریدو په حال کې ده او د راپورونو له مخې دا ناروغي فرانسې او اسټرالیا ته هم خپره شوې ده.

چین نن وویل چې د دې ناروغۍ له امله په چین کې دننه تر اوسه یوڅلویښت کسان وژل شوي او لږ تر لږه یوزره دوه سوه اووه اتیا کسان پرې اخته شوې دي.

دا ناروغي د چین په نهه ویشت ولایتونو کې خپره شوې ده او د دوه سوه اووه دیرش ناروغانو روغتیایي وضعیت خطرناکه بلل شوی دی.

فرانسه وایي چې درې تنه یې په دې ناروغي اخته شوې دي.

د امریکا متحد ایالتونه هم په دغه هیواد کې پر دې ناروغۍ د دو کسانو د اخته کېدو خبر ورکوي.

تر دې مخکې په اسټرالیا کې په دې ناروغي د یوه تن د اخته کېدو خبر ورکړل شوی و.

د اوکراین د پخواني ولسمشر یانوکوویچ سلاکار د هسپانیا په مادرید کې په ډزو ووژل شو.

۵۲ کلن اندرې پورتنوف د یوه روس‌پال سیاستوال په توګه پېژندل کېده او په ۲۰۱۴ کال کې د اوکراین د مخملې انقلاب د ګډونوالو د قانوني تعقیب لپاره یې د یوې قانوني مسودې په چمتو کولو کې برخه لرله.

د هسپانیا چارواکو د چهارشنبې په ورځ، (د غبرګولي په ۳۱مه) اعلان وکړ چې د اوکراین د پخواني ولسمشر ویکتور یانوکوویچ سلاکار، د مادرید د امریکایي ښوونځي مخته د وسله‌والو په برید کې په ډزو وژل شوی دی.

سیمه‌ ییزو رسنیو راپور ورکړی چې پر هغه وروسته له دې ډزې وشوې چې یې خپل ماشومان یې ښوونځي ته ورسول.

پولیس وایي بریدکوونکي، چې پلي وو، یوه ځنګل ته وتښتېدل.

تر اوسه هیچا یا هیڅ ډلې د دې ترور مسوولیت منلی نه دی.

هندۍ لیکوالې بانو مشتاق د سې شنبې په ماښام (د می په ۲۰مه) د ۲۰۲۵ کال د ادبیاتو بوکر نړیواله جایزه وګټله چې د "زړه څراغ" په نوم د ۱۲ لنډو کیسو ټولګه ده.

دا کیسې د سویلي هند په مسلمانو ټولنو کې د ښځو ورځني ژوند انځوروي.

دا کتاب په کنډه ژبه لیکل شوی او دیپا بهاستهي انګلیسي ته ژباړلی دی.

د بوکر جایزې رسمي ویب پاڼې له مخې، په دې کتاب کې د مشتاق د تجربو پر بنسټ چې د یوې فعالې، خبریالې او حقوق پوهې په توګه یې مبارزه کړې ده، کیسې لیکل شوې دي.

کلنۍ ادبي بوکر جایزه د نړۍ له هره ځای ژوندي لیکوالانو ته ورکول کیږي چې په انګلیسي ژبه یې کتابونه خپاره شوي وي او په انګلستان یا ایرلینډ کې خپاره شوي وي.

د خوړو نړیوال پروګرام (WFP) وايي، د غزې خلکو ته تر اوسه پورې هیڅ مرسته نه ده رسیدلې.

د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې، ډبلیو ایف پي وايي، په غزه کې د خوړو ویشلو لپاره بیړنۍ اجازې او غیر محدود لاسرسي ته اړتیا لري.

WFP زیاته کړې چې خلک وږي دي او دا وضعیت یې "وحشتناکه" بللی دی.

دې ادارې زیاته کړې چې پر بشري مرستو تر ۸۰ ورځو بشپړ بندیز سره، په فلسطین کې کورنۍ په زوره د لوږې لور ته ورپوري وهل شوې دي.

وروسته له هغه چې د ایران پر اټومي تاسیساتو د اسراییل د احتمالي برید خبر خپور شو، د چهارشنبې په ورځ د تېلو نړیوالې بیې لوړې شوې.

امریکايي رسنیو د سې شنبې په ورځ راپور ورکړ چې اسراییل د ایران پر اټومي تاسیساتو د برید لپاره چمتووالی نیسي.

د ګڼو رسنیو د راپورونو له مخې، دې خبر د تېلو رسولو او د سیمه ییزو شخړو د شدت په اړه اندیښنې راپورته کړې، چې د چهارشنبې په ورځ یې د نړیوالو تېلو بیې ناببره لوړې کړې،

د رویټرز د راپور له مخې د نیویارک د خامو تېلو بیه تر ۳ فیصده زیاته لوړه شوه.

ایران د تېلو صادرونکو هېوادونو سازمان (OPEC) کې د تېلو درېیم لوی تولیدونکی دی، او د راپورونو له مخې، د اسراییلو برید کولی شي له ایرانه د تېلو د انتقال مخه ونیسي.

د رویټرز راپور زیاتوي چې ایران ممکن د هرمز تنګي د بندولو له لارې غچ اخیستونکي اقدامات هم وکړي، چې ویل کیږي د ډیرو هیوادونو د تیلو صادرات به اغیزمن کړي.

د ایران د تیلو وزیر د طالبانو د کانونو او پترولیم له وزیر سره د لیدو پر مهال ویلي چې د حکومت پالیسي یې دا ده چې له ګاونډي هیوادونو سره اقتصادي اړیکې ژورې کړي، په ځانګړې توګه د تیلو او ګازو په برخه کې.
د ایران د تیلو وزارت پر خپله ایکس پاڼه لیکلې ده. په اعلامیه کې راغلي چې د دې وزارت وزیر محسن پاکنجاد د سې شنبې په ورځ له هدایت الله بدري سره د لیدو پر مهال د دواړو هیوادونو ترمنځ اړیکې د متقابلو ګټو پر بنسټ ولاړې دي او افغانستان ته د پترولو محصولاتو پر صادراتو، د کاري ځواک پر روزنه، د ګازو پر صادراتو او د افغانستان د طبیعي ګازو د صنعت پر پراختیا يې ټینګار وکړ.

د طالبانو د کانونو او پټرولیم وزارت د یوې اعلامیې له مخې، د طالبانو د کانونو وزیر هدایت الله بدري د دوشنبې په ورځ ایران ته سفر وکړ چې د کانونو سرچینو په اړه په یوه نړیوال کنفرانس کې ګډون وکړي.

بدري، چې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا تر بندیزونو لاندې دی، د کانونو متخصصینو او څیړونکو په دوهم نړیوال کنفرانس کې د ګډون لپاره د یوه پلاوي مشري کوي، چې روانه اونۍ په ایران کې ترسره کیږي.

د امریکا دفاع وزیر پیټ هیګسیت Pete Hegseth له افغانستانه د امریکايي پوځ وتلو ته د بیاکتنې امر کړی دی.

په یوه اعلامیه کې چې د سې شنبې په ورځ خپره شوه، هیګسیت له افغانستانه د امریکايي ځواکونو د وتلو په اړه د بایډن ادارې پرېکړه "ویجاړونکې او شرمونکې" بللې ده.

ده دا پرېکړه د کابل نړیوال هوایی ډګر د ابی ګیټ په ځانمرګي برید کې د ۱۳ امریکایي سرتیرو او ۱۷۰ ملکي وګړو د مړینې لامل وبلله.

هیګسیت زیاته کړې چې د عامه چارو لپاره د دفاع وزیر مرستیال او لوړ پوړي سلاکار شان پارنیل ته يې لارښوونه کړې چې له افغانستانه د امریکايي پوځ د وتلو په اړه د وزارت لپاره د بیاکتنې ځانګړی ټیم رامنځته کړي.

د مې ۲۱مه په نړۍ کې د چایو د ورځې په توګه نمانځل کیږي. دا ورځ ملګرو ملتونو د چایو د نړیوالې ورځې په توګه نومولې ده چې د دې څښاک اهمیت او ارزښت پر نړیواله کچه نه یوازې له اقتصادي پلوه بلکې له کلتوري پلوه هم په ګوته کړي.

چای په ډیری ټولنو کې مانا لرونکی رول لوبوي. په افغانستان کې هم چای یو مهم څښاک دی.

د ملګرو ملتونو د معلوماتو له مخې چای تر اوبو وروسته په نړۍ کې تر ټولو زیات مصرفېدونکی څښاک دی. داسې انګیرل کیږي چې د چای سرچینه د هند په شمال ختیځ، شمالي میانمار او سویل لویدیځ چین کې ده خو دقیق ځای نه دی معلوم چې دې بوټي لومړی ځل چیري وده کړې وه.

د ملګرو ملتونو پر پاڼه د چایو په اړه زیاته شوې چې داسې شواهد شته چې چای په چین کې ۵۰۰۰ کاله مخکې هم څښل کېدې.

سي این این د څو امریکایي چارواکو په حواله راپور ورکړی چې نوي معلومات ښيي، اسراییل د ایران پر اټومي تاسیساتو د احتمالي برید لپاره چمتووالی نیسي. خو لا هم روښانه نه ده چې وروستۍ پریکړه شوې ده که نه.

په دې راپور کې چې د سې شنبې په ماښام خپور شو، زیاته شوې چې امریکا داسې معلومات ترلاسه کړي چې ښیې تل ابیب د پوځي چمتووالي اقدامات تعقیبوي، حتی پداسې حال کې چې د ټرمپ اداره له تهران سره د ډیپلوماتیک تړون په لټه کې ده.

امریکايي او اسراییلي چارواکو تر اوسه په رسمي ډول د دې راپور په اړه څه نه دي ویلي.

د پاکستان په بلوچستان ایالت کې د ښوونځي بس ته څېرمه په چاودنه کې د درو کوچنیانو په ګډون پنځه کسان وژل شوي او پنځه دېرش نور ټپیان دي.

د پاکستان د پوځ د عامه اړیکو دفتر په یوه بیان کې ویلي چې چاودنه نن د خضدار په سیمه کې رخشان هوټل ته نژدې وشوه.

تر اوسه پورې هيڅ کس یا ډلې د دې پیښې مسؤلیت نه دی منلی؛ خو په تیرو وختونو کې، بلوڅ بیلتون غوښتونکو ډلو په بلوچستان کې د وسله والو بریدونو او بمي چاودنو مسؤلیت په غاړه اخیستی دی.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو هیله څرګنده کړه چې له ایران سره د اټومي پروګرام په اړه توافق وشي، ځکه د ده په وینا، بل انتخاب به «بدتره» وي.

روبیو د سې‌شنبې په ورځ د امریکا د سنا مجلس د بهرنیو اړیکو په کمېټه کې وویل، د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ اداره هڅه کوي، له ایران سره داسې یوه موافقه وکړي چې له مخې یې تهران ته اجازه ورکړل شي چې د سوله‌ییز اټومي پروګرام لرونکی وي، خو د یورانیمو غني کولو اجازه ونه لري.

دا په داسې حال کې ده چې د ایران مذهبي مشر علي خامنه‌يي د سې‌شنبې په ورځ وویل، فکر نه کوي له امریکا سره خبرې کومې پایلې ته ورسېږي.

هغه د امریکایي چارواکو له خوا د یورانیمو له غني کولو لاس اخیستو ټینګار ته په اشارې سره وویل، ایران د چا اجازې ته منتظر نه دی او خپلې پالیسۍ لري.

تهران او واشنګټن تر دې دمه د اتومي پروګرام په اړه څلور پړاوونه خبرې کړي او راپورونه وایي چې د یورانیمو د غني کولو موضوع په دغو خبرو کې اصلي اختلافي ټکی ګرځېدلې ده.