د جاپان صدراعظم وایي، د ایران ولسمشر ته هغه هېوادته د ورتلو بلنه ورکوي څو د ایران د اټومي پروګرام پرسر د تهران او واشنګټن ترمنځ د کړکیچ له هواري سره مرسته وکړي.

د جاپان صدراعظم شینزو ابې وایي، هېواد یې د ایران د ولسمشرحسن روحانې کتنې ته تیاری نیسي ځکه غواړي چې د هغې اټومي لانجې په هوارولو کې پراخ رول ولوبوي چې د تهران او واشنګټن ترمنځ را ولاړه شوې ده.

ابې چې په توکیو کې په یوه خبري کنفرانس کې خبرې کولې دغه راز وویل چې دا هیواد همداشان غواړي چې په منځني ختیځ کې د کړکیچ له کمولو سره مرسته وکړي.

هغه زیاتوي: "له جاپانه د ایران د ولسمشر حسن روحاني پرکتنې خبرې روانې دي، نړیواله ټولنه له جاپانه چې له متحدو ایالتونو سره شراکت لري او په عین حال کې هم له ایران سره له اوږدې مودې راهیسې ښه اړیکی لري، تمه کوي چې وضعیت ته رسیدګي وکړي."

د اسوشیتید پرس خبري آژانس د راپور له مخې جاپان چې د تېلو په برخه کې په سلو کې اتیا د ایران په تېلو متکي دي، د دې هېواد صدراعظم په تېر جون میاشت کې هم ایران ته تللی و چې ایران او متحده ایالات دواړه دې ته وهڅوي چې د کړکېچ د کمولو لپاره په خپلو کې خبرې وکړې خو دغو هڅو یې نتیجه ور نه کړه.

د جاپان صدراعظم شینزو ابې که څه هم جاپان ته د ولسمشر روحاني د ورتلو په اړه نور جزیات ورنکړل خو د دې هېواد رسنیو ویلي چې دغه سفرد روانې میاشتې په وروستیو کې تنظیم شوی.

له مالېزیا څخه د روحاني د پلان شوې کتنې مخکې یا وروسته.

ټاکل شوې چې حسن روحاني د اسلامي هیوادونو د کنفرانس په سرمشریزه کې چې مالیزیا به یې کوربنه وي، ګډون وکړي.

د تهران او واشنګټن ترمنځ کړکیچ وروسته له هغې زیات شو چې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د تیرکال په مې میاشت کې د ایران او د نړۍ د قدرتونو ترمنځ د ۲۰۱۵ میلادي کال له اټومي تړون ووت او له هغې راهیسې یې پر ایران بیرته بندیزونه ولګول.

د واشنګټن بندیزونو تر ډېره د ایران د تېلو صنعت ډیر اغېزمن کړی دی.

دغه بندیزونه ایران نه پرېږدي چې پر بهرنیانو اومه تېل وپلوري، هغه چې د دې هېواد د عوایدو اصلي سرچینه بلل کیږي.

دغو بندیزونو ته په پام تهران هم په تدریجې ډول له هغو ژمنو په شا شوی چې په شوي اټومي تړون کې یې کړي دي.

د جاپان صدراعظم زیاته کړه چې جاپان به تر خپلې وسې هڅه وکړي چې د دوامداره خبرو له لارې په منځني ختیځ کې کړکېچ کم او وضعیت ثبات ومومي.

ښاغلي ابې وویل، د دې ترڅنګ چې جاپان به دې هېواد ته د تېلو لېږدولو د کشتیو امنیت تامینوي، د انرژۍ خوندي کولو ته په پام دا د جاپان دنده ده چې په سیمه کې د سولې او ثبات په ټینګښت کې خپل رول ولوبوي.

د ترکیې په جنوب کې یو بزګر نن وروسته له هغه ټپي شو چې له ژوبڼ څخه یوه تښتېدلي زمري برید پرې وکړ.

د سیمه ایزو رسنیو د راپورونو له مخې د مناوګټ Manavgat د تفریحي سیمې له ژوبڼ څخه دا تښتېدلی زمری وروسته په ډزو ووژل شو.

دا نارینه زمری چې زیوس نومېده، سهار مهال له خپل قفس څخه وتښېد او څو ساعته وروسته یې پر یوه ۵۳ کلن بزګر چې په کرونده کې ویده و، برید وکړ. ترکي بزګر ویلي دي چې ده ترپایه جګړه وکړه خو وروسته زمری د پولیسو په ډزو وډار شو او وتښتېد. پولیسو وروسته زیوس د پلټونکو ډرونونو په وسیله په څېرمه ځنګله کې وموند.

تراوسه معلومه نه ده چې دا زمری څنګه له خپل قفس څخه وتښتېده خو په دې اړه پلټنې روانې دي.

د هند په دارمسالا کې، هلته چې دالای لاما پر ۱۹۵۹ کال د چین تر ولکې لاندې تبت څخه له تېښتې وروسته دېره شوی دی، زرګونه کسانو د نوموړي د زوکړې ورځ د ځانګړو مراسمو په ترڅ کې ولمانځله.

په دې مراسمو کې د تبت بیرغ اوچت شو او د تبت ملي سرود وغږول شو.

دالای لاما په خپلو خبرو کې وویل چې “ده خپل ژوند د نورو لپاره وقف کړی دی او بې ګټې ژوند یې نه دی کړی. “

نوموړی ځان ساده بودايي راهب بولي او اعلان یې کړی چې غواړي د خپل مذهبي باور له مخې له مړینې وروسته بیا راژوندی شي. هغه ټینګار کوي چې د ده ځای ناستی باید د بودایي دود په اساس وټاکل شي.

د نړۍ رهبرانو له هغې ډلې د هند صدراعظم نریندرا مودي دالای لاما ته د هغه د زوکړې د ورځې مبارکي ویلې ده.

په نیپال او نوره نړۍ کې هم په دې مناسبت جشنونه جوړ شوي وو.

دالای لاما چې له څه باندې اوو لسیزو راهیسې په تبعید کې دی، د تبت فرهنګ او هویت ژوندی ساتلی دی او د چین د واکمنۍ پر وړاندې د سوله ایز مقاومت سیمبول بلل کېږي.

د سویس د بهرنیوچارو وزارت اعلان کړی چې په تهران کې د دې هېواد سفارت له دوه اونیو ځنډ وروسته بیا پرانیستل شوی دی.

د سویس سفارت د غبرګولي په ۳۱مه د اسراییل او ایران ترمنځ له ۱۲ ورځنۍ جګړې وروسته وتړل شو.

د سویس سفارت په عین حال کې په ایران کې د امریکا د ګټو استازولي هم کوي.

د سویس د بهرنیوچارو وزارت د یوه بیان له مخې سفارت به خپل فعالیتونه په تدریجي ډول بیا پیل کړي.

د امریکا په تکزاس ایالت کې د ویجاړونکو سیلابونو شمېر له ۵۰ اوښتی دی.

په کِر نومې ولسوالۍ کې د پنځلسو ماشومانو په ګډون ۴۳ کسان مړه شوي او په څېرمه سیمو کې د اتو نورو کسانو د مړینې خبر ورکړل شوی دی.

د اسوشیتید پریس خبري اژانس د راپور له مخې د ژغورنې ډلو پرون د هغو ۲۷ نجونو لټه کوله چې د یوه سیند پر غاړه مېلې ته تللې وې. دا نجونې ترۍ تمې دي او تراوسه یې د مړي- ژوندي حال نه دی مالوم.

په تکزاس کې سیلابونه د جمعې په ورځ پيل شول او هلته د یوه لوی سیند د اوبو کچه ۸ متره لوړه شوې ده. د تکزاس والي ګریګ ابوټ په یوه خبري غونډه کې دا حالت په ایالتي کچه یو ناورین بللی او له وضعیت سره د مبارزې لپاره یې له ولسمشر ډونالډ ټرمپ څخه د فدرالي سرچینو غوښتنه کړې.

د اسراییلو پوځ وايي چې نن سهار یې د یمن له لوري د دې هېواد پر لور ویشتل شوی یو توغندنی کشف او شنډ کړی دی.

د ایران پلوې حوثي ډلې یوه ویاند څو ساعته وروسته په یوه بیان کې وویل چې دې ډلې دا توغندی د اسراییلو د جفا سیمې پر لور توغولی دی.

اسراییلو یمنۍ حوثي ډلې ته ګواښ کړی چې که پر اسراییل حملو ته دوام ورکړي نو هوايي او سمندري لارې به پرې بندې کړي.

د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر په اوومه د اسراییل پر خاوره د حماس ډلې له پراخ برید وروسته حوثي ډله وايي، له فلسطینیانو سره د خواخوږۍ له مخې اسراییل په توغندیو ولي خو ډېری حملې یې یا د اسراییلو له خوا شنډېږي او یا هدف ته نه رسېږي. اسراییلو هم د حوثي ډلې پر مرکزونو پرله پسې حملې کړې دي.

د ایران مذهبي مشر ایت الله علي خامنه یي د ایران او اسراییل له جګړې وروسته د لومړي ځل لپاره پرون ماښام ( د چنګاښ ۱۴مه) په عام محضر کې ولیدل شو.

د رسنیو له خوا د خپرو شویو ویډیوګانو پر اساس خامنه یی د عاشورا شپې د عزادارۍ په مراسمو کې لیدل شوی دی.

خامنه یي د ایران او اسراییل د ۱۲ ورځنۍ جګړې له پیله تراوسه د عامو خلکو له سترګو پټ و او دې موده کې یې یوازې ۳ ویډیویي پيغامونه خپاره کړي دي.

د ایران او اسراییل د جګړې پر مهال د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وویل، دوی ته د خامنه یي د پټې ځای معلوم دی، خو په خبره یې دوی یې د وژلو نیت نه لري.

د امریکا د ولسمشر یوه پخواني ملګري او د نړۍ تر ټولو شتمن کس ایلن ماسک د یوه نوي سیاسي ګوند د جوړولو خبر ورکړی دی.

ماسک د " امریکا ګوند" په نوم د خپل سیاسي حزب د جوړولو هدف د متحده ایالاتو د ده په ټکو " یو ګوندي سیستم" ننګول یاد کړي دي.

ماسک دغه اعلان وروسته تر هغه وکړ چې د جمعې په ورځ یې په یوه انلاین څیړنه کې له خلکو وغوښتل چې ایا غواړي امریکا کې د دوو ګوندونو یا د ځینو په باور د یوه ګوند انحصار پای ته ورسوي.

دغه ګوندونه له شاوخوا دوه پیړیو راهیسې پر امریکا حاکمیت کوي.

تراوسه معلومه نه ده چې د ماسک دغه سیاسي حزب به د ۲۰۲۶ کال په منځمهاله ټاکنو کوم اغیز وکړي او که نه.

د تسلا خاوند ایلان ماسک د ټاکنیزو منډو ترړو او بیا وروسته څو میاشتو پورې د ډونالډ ټرمپ نژدې ملګری او مالي ملاتړی پاته شو، خو د مې میاشتې په وروستیو کې یې د مالیاتي لایحو پر سر اختلاف پیل شو او له ټرمپ نه یې خپله لاره بیله کړه.

د امریکا په تکزاس کې د ویجاړونکو سیلابونو له کبله لږ تر لږه ۴۳ تنه مړه شوي دي.

اسوشیتید پریس خبري اژانس نن یکشنبه لیکلي چې په مړو شویو کې ۱۵ ماشومان شامل دي.

د ژغورنې ډلو پرون شنبه د ۲۷ هغو نجونو لټه کوله چې د یوه سیند پر غاړه یې کمپ وهلی و.

دغه نجونې تري تم شوي او تراوسه یې د مړي-ژوندي حال نه دی معلوم.

تکزاس کې سیلابونه د جمعې په ورځ پيل شوي او دغلته د یوه لوی سیند د اوبو کچه ۸ متره لوړه شوې ده.

د تکزاس والي ګریګ ابوټ ( Greg Abbott ) په یوه خبري کانفرانس کې دا وضعیت په ایالتي کچه یو ناورین یاد کړی او له وضعیت سره د مبارزې لپاره یې له ولسمشر ډونالډ ټرمپ نه د فدرالي سرچینو غوښتنه کړې.

د اوکراین پوځ وایي، نن شنبه ( د چنګاښ ۱۴مه) یې د روسیې د جنګي الوتکو پر یوه اډه برید کړی دی.

د پوځ لوی درستیز ویلي چې د ورونیژ سیمې په دغې هوایي اډه کې ( Su-34, Su35S, Su30SM ) ډوله جنګي جیټ الوتکې ولاړې وې.

د پوځ مشر پر خپله فیسبوک پاڼه لیکلي چې د دغې اډې هغه ډيپو یې ویشتلې چې ګلایډ بمونه، د روزنې یوه الوتکه او ممکن ځینې نورې الوتکې هم په کې وي.

تراوسه د دغه برید د زیان په اړه څه نه دي ویل شوي او روسیي چارواکو هم پرې تبصره نه ده کړې.

بل لور ته روسیې تیره شپه پر اوکراین ۳۲۲ بې پيلوټه الوتکې توغولي چې د سر او مال د زیان په اړه یې څه نه دي ویل شوي.

د بریدونو دغه تبادله داسې مهال کیږي چې د اوکراین ولسمشر ولودمیرزلنسکي ویلي، له امریکایي سیال ډونالډ ټرمپ سره یې " مهمې او موثرې خبرې کړي دي".

د اسراییل دفاع وزیر خپلو جګپوړو پوځي قوماندانانو ته ویلي چې پوځ د یوه داسې پلان پر جوړولو کار کوي چې له مخې یې ډاډ ترلاسه شي چې ایران بیا د اسراییل لپاره ګواښ نه شي جوړولی.

د اسراییلي رسنیو د راپورونو له مخې، ییسرايیل کاتس د چنګاښ په ۱۲مه (جولای ۲مه) د پوځ له لوی درستیز ایال زمیر او د استخباراتو له جګپوړو چارواکو سره په یوه غونډه کې وویل:

«د پوځ بل مأموریت دا دی چې یو دقیق او عملي پلان جوړ کړي تر څو ډاډ ترلاسه شي چې ایران هغه ظرفیتونه او امکانات بېرته ونه شي رغولی چې ویشتل شوي دي.»

همداراز، پرون (جمعه) د دفاع وزارت له خوا د دې غونډې په اړه په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي، ښاغلي کاتس ویلي، د دفاعي ځواکونو لپاره لازمه ده چې «له عملیاتي او استخباراتي پلوه چمتووالی ولري چې پر تهران خپله هوایي برلاسي جاري وساتي او د ایران د اتومي یا توغندويي ظرفیت د بیا رغولو مخه ونیسي.»

ښاغلي کاتس زیاته کړې، هېواد یې د "فعالې دفاع" تګلارې ته ژمن دی، هیڅکله به ایران ته اجازه ورنه کړي چې بېرته په ګواښ بدل شي.