پر انتخاباتو د څار یوشمېر بنسټونه وایي چې نه یوزاې په ولایتونو کې بلکې په کابل کې هم د بېلابېلو ستونزو له امله د ښځو ګډون کم و.
د کابل په ګډون د هېواد په ۳۴ ولایتونو کې د ولسمشرۍ انتخابات د شنبې سهار په اوو بجو پیل شول.
دا ځل چې درې نیم میلیونه افغانو ښځو د رأیې ورکولو لپاره نوم لیکنه کړې وه، خو هغوی چې رأیه یې وکاروله، د دغې پروسې له ستونزو شکایت یې کاوه.
نوریې او منیرې چې د کابل ښار په زرغونې لېسه کې یې غوښتل رأیه وکاروي، په نوملړ کې یې نومونه نه وو.
دوی وویل:
"زموږ ستونزه دا ده چې په دې نا امنیو کې له څومره ستونزو سره راغلې یوو، خو دلته لا هم کارکوونکې نه دي راغلي او نومونه مو په نوملړ کې نشته."
"په نوملړ کې مې نوم نشته، په داسې حال کې چې ما همدلته نوم لیکنه کړې وه."
له بایومټریک سېستم سره د یوشمېر ښځینه کارکوونکو نه بلدتیا بیا بله ستونزه وه چې په ځينو محلونو کې ښځې ورسره مخ وې.
د افغانستان د ازادو او عادلانه انتخاباتو بنسټ یا فیفا وایي، دغو ستونزو نه یوازې په ولایتونو، بلکې په کابل کې هم د ښځو پر ګډون اغېز کړی و.
د دغه بنسټ ویانده سمیرا رسا وایي: له بده مرغه نه یوازې په ولایتونو کې، بلکې په کابل کې هم په دغو ټاکنو کې د ښځو ګډون کمرنګه و، یو لامل یې دا و چې په ولایتونو کې نا امني وه او بل یې د ښځینه کارکوونکو نه موجودیت و.
خو په یو شمېر ولایتونو کې د ښځو ګډون په دغه پروسه کې د پام وړ و او دوی خوښې وې چې له خپل سیاسي حقه ګټه پورته کوي.
زینب هم رأیه ورکړې او هیله منده ده چې رأیه یې حساب شي.
دا وایي: دا مې دوهم ځل دی چې په انتخاباتو کې رأیه ورکوم، زه په دې خوښه یم چې حد اقل له دې حقه په ګټنې د خپل هېواد د راتلونکي په ټاکلو کې ونډه لرم.
د افغانستان د انتخاباتو خپلواک کمېسیون بیا وایي چې له ستونزو سره سره د افغان مېرمنو ګډون په ولسمشریزو انتخاباتو کې د ستایلو و.
د ډېرو ښځو باور دا دی چې په دې انتخاباتو سره به وکړای شي چې په هېواد کې د تحولاتو لپاره زمینه برابره شي، خو یو شمېر ښځې بیا ټینګار کوي چې که د امنیت له امله ډاډ موجود وای، د ښځو ګډون به پراخ و.
د ولسمشریزو ټاکنو نوماند ګلبدین حکمتیار وایي، له نوم لیکنې او پر تذکرې له سټیکر لګولو پرته یې رایه ورکړې ده.
ښاغلي حکمتیار نن سهار (میزان ۶مه) صندوق ته د رای پاڼې تر اچولو وروسته خبریالانو ته وویل، ده او دده د کورنۍ یوه غړي هم پر خپلو تذکرو سټیکر نه دی لګولی.
د هغه په باور، هر څوک چې د افغانستان تذکره لري، باید په ټاکنو کې د رای ورکونې حق ولري.
د ولسمشریزو ټاکنو دغه نوماند همداراز ادعا وکړه چې سټیکر د تقلب وسیله ده او هدف یې دا دی چې په ځینو سیمو کې خلک له رای ورکونې محروم کړي.
د ښاغلي حکمتیار څرګندونو ته د ټاکنو څارونکو ادارو غبرګون ښوولی.
د افغانستان د ازادو او عادلانه ټاکنو د بنسټ فیفا اجرائیوي رئیس یوسف رشید ازادي راډیو ته وویل، که حکمتیار او ملګرو يې له سټیکر پرته رای ورکړي وي، باید باطلې شي.
ښاغلي رشید زیاته کړه: "دغه چلند یې د انتخاباتي قوانینو او روحیې خلاف دی. دا په څرګنده ویل شوي چې رأی ورکوونکی د ثبت شوي لیست پر اساس رأی ورکولی شي. دا چې حکمتیار نوم نه دی ثبت کړی او تذکرې یې سټیکر نه درلود او رایه یې ورکړې، فکر کوم په دې برخه کې یو څرګند تبعیض دی."
خو د ټاکنو کمیسیون چارواکي د ګلبدین حکمتیار ادعاوې ردوي.
ددغه کمیسیون یوه چارواکي وویل، ښاغلي حکمتیار د کابل په جبیبیې لېسه کې نوم لیکنه کړې وه او پر تذکرې یې سټیکر لګول شوی و.
د ټاکنو کمیسیون د معلوماتو له مخې د نوموړي پر تذکرې د ۱۵۶۷۲۴۰۳ شمېرې لرونکی سټیکر لګول شوی دی.
د ټاکنو کمیسیون کمیشنر مولانا محمد عبدالله وویل چې امکان نه لري نوموړی دې پر خپلې تذکرې له سټیکر لګولو پرته د کاندید په توګه نوم لیکنه کړې وي.
د افغانستان د ټاکنو خپلواک کمېسیون د اعلان له مخې، یوازې هغه کسان په ټاکنو کې د رأی ورکولو حق لري چې وړاندې یې خپل نومونه ثبت کړي او پر خپلو تذکرو یې سټیکرونه لګولي دي.
د ټاکنو کمېسیون څو میاشتې وړاندې په شرایطو د برابرو کسانو لپاره د نوم لیکنې تقویتي پروګرام پيل کړ او هغه کسان چې په بېلابېلو لایلو نه وو توانېدلي چې تېر کال د ولسي جرګې د ټاکنو پرمهال نوملیکنه وکړي، خپل نومونه ثبت کړي.
دا دوهم ځل دی چې افغانستان کې له ټاکنو وړاندې د رأی ورکوونکو نوملړ چمتو کېږي.
د تېر کال د میزان ۲۸مې د ولسي جرګې ټاکنې هم په همدې معیار ترسره شوې.
د ټاکنو کمېسیون د پرېکړې له مخې چا چې نوملیکنه نه وي کړي، که څه هم په شرایطو برابر وي، د رأی ورکونې له حقه محرومېږي.
په ارزګان کې د وسله والو طالبانو په توغنديزو بريدونو کې ۱۱ ملکي کسانو ته مرګ ژوبله اوښتې ده.
ځایي چارواکي وايي، دغه ملکیان د وسله والو طالبانو له لوري د توغول شويو توغوندو له امله مړه او ټپیان شوي دي.
په دې اړه نور حال د ازادي راډيو د خبریال شریف الله شرافت په راپور کې د لاندې لېنک په په کېکاږلو اورېدای شئ:
