په داسې حال کې چې پانګه‌وال د امریکا د ولسمشر پرېکړې ته چې ایا د نړۍ له قدرتونو سره د ایران له اټمي تړونه وځي او که پاتې کېږي، سترګې په لاره دي، د تېلو بیې د ۲۰۱۴ میلادي کال د نومبر له میاشتې راهیسې تر ټولو لوړې کچې ته ختلې دي.

ټاکل شوې چې ډونالد ټرمپ نن سې شنبه د واشنګټن په سیمه‌ییز وخت دوه بجې چې د افغانستان په وخت د شپې ۱۰ نیمې بجې کېږي، په دې اړه خپله پرېکړه اعلان کړي او اکثره پانګه‌وال تمه کوي چې متحده ایالات به له دغه تړونه ووځي.

په دې کار سره به د ایران د تېلو پر سکټور او د هغه هېواد پر مرکزي بانک د امریکا بندیزونه بېرته ولګول شي او د تېلو له دې ستر تولیدوونکي هېواد سره به کړکېچ پورته لاړ شي.

د لندن د تېلو په بازار کې د یوه بېرل اومه تېلو بیه ۷۶ ډالره او ۱۷ سنټو ته وختله چې دا د ۲۰۱۴ کال له وروستیو راپدېخوا د تېلو تر ټولو لوړه بیه ده.

ټرمپ له ایران سره د نړۍ د شپږو قدرتونو د ۲۰۱۵ کال تړون ناقص بللی او خبرداری یې ورکړی و چې که په دې تړون کې اصلاحات رانه‌شي، د مې په ۱۲مه یعنې څلور ورځې وروسته به له دغه تړونه ووځي.

د یمن حوثي ډلې ګواښ کړی چې د هرې هغې کمپنۍ کشتۍ به په سره سمندرګي کې په نښه کړي چې له اسراییلو سره کاروبار کوي.

د دې ډلې پوځي ویاند پرون په یوه ټلویزیوني وینا کې وویل دا کشتۍ دې ته له پام پرته چې په کوم هېواد پورې تړلې دي وویشتل کېږي. ویاند زیاته کړه چې دا د اسراییلو پرضد د دې ډلې د عملیاتو څلورم پړاو دی.

ایران پلوې حوثي ډلې د ۲۰۲۳ کال له اکتوبر میاشتې راهیسې وروسته له دې چې د اسراییل او حماس ډلې ترمنځ جګړه پیل شوه له حماس سره د خواخوږۍ له مخې پر نړیوالو کشتیو حملې پیل کړې.

د سوریې سنا دولتي خبري آژانس پرون د انتخاباتو د کمیسیون د رییس محمد طها له قوله راپور ورکړ چې نوموړی وايي، د خلکو د شورا د ۲۱۰ کسیز پارلمان د غوراوي لپاره انتخابات به د سپټمبر د ۱۵ او شلمې نېټې ترمنځ ترسره شي.

د خبر له مخې ولسمشر احمدالشرع د انتخاباتو د قانون مسوده ترلاسه کړه چې له مخې یې د پارلمان د غړو شمېر له ۱۵۰ څخه ۲۱۰ ته لوړ شوی دی. د پارلمان د غړو له دریو یوه برخه به ولسمشر غوره کوي.

د سوریې حکومت ژمنه کړې چې دا انتخابات به ټولشموله وي او همداراز بهرنیو څارونکو ته یې پر دې بهیر د څار بلنه ورکړې ده.

چارواکي وايي د شمال د کردمیشتو سیمو او سویدا ولایت چې اکثر وګړي یې په دروزي اقلیت پورې تړلي دي، څوکۍ به د وګړو د شمېر په اساس وټاکل شي.

د روسیې د جنوبي سیمې والګاګراد چارواکي وايي چې د اوکراین د ویشتل شویو ډرونونو د ټوټو د راپرېوتو له کبله د اورګاډي د بریښنا یو سیسټم ویجاړ شوی او د رېلونو تګ راتګ له خنډ سره مخامخ شوی دی.

د والګاګراد والي اندرې بوښاروف پر خپله ټلګرام پاڼه په یوه بیان کې وویل چې دې ډرونونو یا بې پیلوټه الوتکو انساني تلفات نه دي اړولي.

د روسیې دفاع وزارت پر خپله ټلګرام پاڼه ویلي دي چې د هوايي مدافعې ځواک یې په والګاګراد کې د اوکراین نهه ډرونونه ویجاړ کړي دي. دې وزارت ویلي دي چې روسیې تېره شپه د دې هېواد په ۱۲ سیمو او همداراز په تورسمندرګي او کریمیا ټاپووزمه کې د اوکراین ۹۹ ډرونونه له منځه وړي دي.

اوکرایني چارواکو تراوسه په دې اړه څه نه دي ویلي.

اسراییلو اعلان کړی چې د غزې په دریو ساحو کې یې په جګړو کې محدوده وقفه راوستې ده. د دې اعلان هدف دا دی چې په دې تړانګه کې د راغلي بشري ناورین له مصیبت ځپلو سره مرستو ته موقع ورکړل شي.

د اسراییلو پوځ نن سهار وختي وویل چې دا تکتیکي وقفه به د غزې په ښار، دیر البلاح او مواصي سیمو کې تر بل اعلان پورې هره ورځ د لسو ساعتونو لپاره اخیستل کېږي.

د ملګروملتونو د بشري مرستو د برخې مشر ټام فلیچر د اسراییلو د دې اعلان هرکلی کړی. ښاغلي فلیچر پر خپله ایکس پاڼه لیکلي چې په غزه کې د ملګروملتو اړوندې ادارې به تر وسې وسې هڅه وکړي چې وږو خلکو ته مرستې ورسوي.

په دې سیمو کې وقفه یي اوربند وروسته له هغه اعلانېږي چې په غزه کې د پوځي عملیاتو پرمهال د اسراییلو اقداماتو د نړیوالو سخت غبرګونونه وپارول او په دې سیمه کې د قحطۍ د ګواښ په اړه اندېښنې څرګندې شوې.

د امریکا په میشیګن ایالت کې یوه کس ۱۱ تنه د چړې په ګزارونو ټپیان کړي دي.

پیښه تیره شپه د دغه ایالت د تراورس ښار په یوه سوپر مارکیټ کې شوې او بریدګر د خلکو په مرسته د پولیسو منګولو ته لویدلی دی.

تراوسه د پیښې انګیزه معلومه نه ده او د بریدګر د هویت په اړه هم څه نه دي ویل شوي.

د جرمني خبري اژانس لیکلي، ټپیان په یوه ځایي روغتون کې تر درملنې لاندې دي.

د اسراییل پوځ وایي، له تیرې شپې راهیسې په غزه کې د هوا له لارې د مرستې اچولو چاره پيل شوې ده.

پوځ له دې اعلان سره همهاله ویلي چې غزې ته د مرستې رسولو لپاره به د ملګرو ملتونو کاروانونو ته هم یو بشري دهلیز پرانستل شي.

معلومه نه ده چې د هوا له لارې د غزې په کومو سیمو کې څه اندازه مرستې اچول کیږي، خو د اسراییل پوځ د یوې ویډیو په خپرولو سره ویلي چې مرستو کې اوړه، بوره او په ډبیو کې پاخه شوي خواړه شامل دي.

غزې ته د مرستو رسولو چاره داسې مهال پيل شوې چې ملګرو ملتونو ویلي، د دغې تراړې شاوخوا دوه میلیونه کسان له سختې لوږې سره مخامخ دي.

د " جیش العدل" ډلې غړو د ایران سیستان بلوچستان ولایت کې پر یوې محکمې برید کړی چې ۶ تنه یې وژلي او ۲۲ نور یې ټپیان کړي دي.

د ایران د سپاه پاسدران د عامه اړیکو څانګې نن شنبه په زاهدان ښار کې له شوې دغې حملې څو ساعته وروسته د مرګ ژوبلې دا شمیرې خپرې کړې دي.

برید کې د لږ تر لږه ۳ حمله کوونکو د وژنې راپور هم ورکړل شوی دی.

د ایران قضایه قوې دا برید " ترهګریز" بللی دی.

جیش العدل د برید مسولیت منلی دی.

دغه ډله چې ایران او امریکا یې د " ترهګرو" په توګه پيژني ادعا کوي چې د بلوڅ لږکیو د حقونو د دفاع په خاطر د ایران له حکومت سره جګړه کوي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د جمعې په ورځ ناوخته د پنځه ورځني سفر په موخه سکاټلنډ ته رسیدلی دی.

هغه به د یکشنبې په ورځ د بریتانیا له صدر اعظم کایر سټارمر او د اروپایي کمیسیون له مشرې اورزلا فون دیرلاین سره وګوري.

هغه له خبریالانو سره په خبرو کې ویلي، کډوال د اروپا لویه وچه " وژني" او په خبره یې اروپایي هېوادونه په ګډه باید د کډوالو مخنیوي ته کار وکړي.

د جرمني ډي.پي.اې اژانس وایي، د سکاټلنډ په ایدینبورګ او ابیرډین سیمو کې د ډونالډ ټرمپ د سفر په ضد مظاهرې هم پلان شوي دي.

د هند پولیسو نوي ډیلي ته نژدې په اتراپردیش کې هغه ۴۷ کلن کس نیولی چې د خلکو د غولولو او غلا لپاره یې جعلي سفارت جوړ کړی و.

پولیسو ویلي، هارش واردان جین د خپلو چارو لپاره یو کور کرایه کړی و او له خلکو یې په دې پلمه پیسې اخیستې چې ګواکې بهرنیو کمپنیو کې ورته د کار زمینه برابروي.

نوموړي ځان " د شمالي قطب د لویدیځ " سفارت مشر معرفي کړی و او خپلو موټرو ته یې جعلي ډيپلوماتیک نمبر پلیټونه نصب کړي وو.

هغه د خپلې ادعا د اثبات لپاره پر ټولنیزو پاڼو د هند له مشرانو سره جعلي انځورونه هم خپرول.

پولیسو د دغه کس پر کرایي کور د چاپې پر مهال ۵۳ نیم زره ډالر او داسې جعلي پاسپورټونه او اسناد نیولي چې د بهرنیو چارو وزارت ټاپه یې هم درلوده.

د ایران د باندنیو چارو وزارت مرستیال، کاظم غریب‌آبادي، د جمعې په ورځ له استانبول څخه خبر ورکړی چې تهران له اروپايي اړخونو سره د ایران د اتومي دوسیې په اړه د "سلا مشورو په دوام" باندې توافق کړی دی.

هغه په یوه پیغام کې چې په ایکسپاڼه (پخوانی ټویټر) کې یې خپور کړی، لیکلي:

«موږ د دوی د وروستي تیریګر جنګ په اړه د هغوی پر دریځونو کلکه نیوکه وکړه، او خپل اصولي دریځونه مو، په ځانګړې توګه د 'سنپ‌بک' په نوم د میکانیزم په اړه، واضح کړل.»

تر دې مخکې ځینو خبري آژانسونو راپور ورکړی و چې د استانبول خبرې ښايي پر ایران د بندیزونو پر بیا وضع کولو متمرکزې وي.

غریب‌آبادي په خپل پیغام کې دا هم ویلي: «دواړو خواوو مشخصې طرحې درلودې چې بېلابېل اړخونه یې وڅېړل شول او پرېکړه وشوه چې مشورې به دوام ومومي.»

هغه د دغو "مشخصو طرحو" جزئیات نه دي څرګند کړي.

د ایران د بهرنیو چارو وزارت مرستیالانو او د فرانسی، جرمني او بریتانیا استازو د جمعې په ورځ، (جولای ۲۵)، په استانبول کې خبرې پیل کړې. دا خبرې د ایران د اتومي پروګرام د لانجې د حل لپاره د نوې هڅې په چوکاټ کې ترسره کېږي.

دا وروسته له هغه چې تېره میاشت د اسراییل او ایران ترمنځ ۱۲ ورځنی جګړه وشوه، د ایران د اتومي پروګرام په اړه د ایران او درې اروپايي هېوادونو ترمنځ لومړۍ ناسته وه.