د ١٩٨٦م کال د اپرېل پر شپږويشتمه د چرنوبل اټومي بټۍ يو ري اکتور په اوکراين، بېلروس او د اروپا په نورو برخو کې د راډيو اکټيف وړانګو د خپرېدو سبب شو، چې دا د يوې بېسارې خو سوله ييزې اټومي غميزې سبب شوه.

ولاديمير شربينا چې د هغې غميزې پر مهال يې په دې بټۍ کې کار کاوه، وويل اوس دلته د دې لپاره راغلى چې د هغو کسانو ياد تازه کړي، چې په دې پېښه کې وژل شوي:
NC042606
”هغه کسان چې نن يې موږ ياد تازه کوو، د خپل ژوند په بيه يې د يوې تېروتنې تاوان ورکړ. هيله مې دا ده چې دا ډول غميزه بيا تکرار نه شي. خداى دې نن سبا په چرنوبل کې خلک له تېروتنې راوګرځوي، چې مخکې د دې بټۍ د مشرانو له خوا شوې وه“

د اټومي انرژۍ د څار اداره وايي، سره له دې چې په دې پېښه کې هغه وخت لسګونه کسان وژل شوي وو، خو بيا يې هم نهايي اغېزې ونه ليدل شوې.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وایي، هیله من دی چې روسیه او اوکراین به روانه اونۍ یوې هوکړې ته ورسیږي.

ټرمپ پرون ( یکشنبه د حمل ۳۱) پر خپلې ټولنیزې رسنۍ سوشیل تروت ولیکل چې یوې هوکړې ته له رسیدو وروسته به روسیه او اوکراین له امریکا سره لوی تجارت پيل او دواړه به شتمن شي.

دا چې کیف او مسکو به څنګه او د کومو شرایطو لاندې د اوکراین د جګړې په اړه هوکړې ته رسیږي، ښاغلي ټرمپ یې په اړه څه نه دي ویلي.

دا په داسې حال کې ده چې د اپریل په ۱۹مه د عیسویانو د پاک اختر یا ایستر په مناسبت د دواړو هېوادونو اوربند تر بیګا نیمې شپې پر ځای پاته و.

دغه اوربند د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین اعلان کړی و.

د اوکراین ولسمشر د دې اوربند هرکلی وکړ خو روسیه یې تورنه کړه چې د توغندیو او بې پيلوټه الوتکو په برید سره یې له اوربنده سرغړونه کړې ده.

د اوکراین د بهرنیو چارو وزارت د اوربند د غځولو غوښتنه کړې، خو کریملین ویلي، پوتین دوی ته د اوربند د غځېدو امر نه دی کړی.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت وایي‌ چې چین د دوی د حکومت استازو ته د شانګهای د همکاریو سازمان په سږنۍ غونډه کې د ګډون بلنه ورکړې.

د دغه وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد پرون یکشنبه پر خپله ایکس پاڼه لیکلي چې کابل کې د چین سفیر ژاوشینګ د دوی له مالي او ادارې معین محمد نعیم سره د لیدو پر مهال دا خبره کړې.

ضیا احمد د چین د سفیر په حواله ویلي چې هېواد یې له افغانستان سره اړیکو ته ځانګړی اهمیت ورکوي.
تراوسه د طالبانو حکومت د کوم هېواد له خوا په رسمیت نه دی پیژندل شوی، خو چین د هغو هېوادونو له ډلې دی چې طالبانو سره تعامل لري او خپل هېواد کې یې د طالبانو سفیر منلی دی.

ټاکل شوې د شانګهای سازمان سږنۍ غونډه د ۲۰۲۵ کال په دویمه نیمایي کې د چین په کوربه توب جوړه شي.

افغانستان د طالبانو له بیا واکمنۍ وروسته د دغه سازمان څارونکی غړی و، خو په ۱۴۰۰ کال کې د طالبانو له راتګ وروسته د طالبانو غړو ته د دغه سازمان په غونډو کې د ګډون بلنه نه وه ورکړل شوې.

پاکستان وایي، د افغان کډوالو ستونزو ته د رسیدو او د هغوی د شکایتونو د اوریدو لپاره یې یو لړ جدي ګامونه اوچت کړي دي.

دغه څرګندونې د پاکستان د صدر اعظم مرستیال او د بهرنیو چارو وزیر اسحاق دار کابل ته له سفر یوه ورځ وروسته پرون یکشنبه د طالبانو د بهرنیو چارو له وزیر امیرخان متقي سره پر ټیلفوني خبرو کې وکړې.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویاند حافظ ضیا احمد پرون ناوخته پر خپله ایکس پاڼه/پخواني ټویټر ولیکل چې پاکستان د افغان کډوالو د ستونزو د اورېدو او هواري لپاره د کنټرول خونه او ځانګړې مبایل شمېرې فعاله کړي دي.

پاکستان د روانې اپریل میاشتې له پيله پر افغان کډوالو فشار زیات کړی او د ملګرو ملتونو د کډوالو عالۍ کمشنرۍ د شمېرو له مخې د همدې میاشتې لومړیو ۱۶ ورځو کې ۸۵ زره کډوال افغانستان ته ستانه شوي.

په دوی کې د ملګرو ملتونو په وینا، ۲۰ زره په جبري ډول له پاکستانه ایستل شوي دي.

پاکستاني رسنیو، له هغې ډلې د پاکستان ملي راډیو هم د دار او متقي د تیلفوني مکالمې راپور خپور کړی، خو د کډوالو د ستونزو د حل په اړه یې څه نه دي ویلي.

د پاکستان د ملي راډیو د راپور له مخې، دار متقي ته د اسلام اباد د سفر بلنه ورکړې چې دغه بلنه د ښاغلي متقي له خوا منل شوې ده.

د ناسا تر ټولو زوړ فعال ستورمزلی د خپلې زوکړې په ۷۰مې کلیزې ځمکې ته راستون شو.

امریکايي ستورمزلی ډان پېټيټ یکشنبه له دوو نورو روسي ستورمزلو سره په قزاقستان کې ځمکې ته راښکته شو.
ډان پټيټ او دوو نورو ستورمزلو الکسي اویچین او ایوان واګنر ۲۲۰ ورځې په فضا کې تېر کړل.

دوی په فضا کې د ځمکې له مداره ۳۵۲۰ واره تاو شول او ټول ټال یې څه باندې ۹۳میلیون مایله مزل وواهه.

په دې لړ کې دواړو خواوو څه باندې ۲۰۰ جنګي بندیان هم مبادله کړي دي.

د یکشنبې ورځې د اوربند وړاندیز د روسیې ولسمشر ولادمیر پوتین کړی وو.

د اوکرایین ولسمشر که څه هم دا وړاندیز ومانه خو روسیه یې تورنه کړه چې په ډرون او توغندیزو بریدونو یې دا اوربند مات کړی دی.

اوربند به د پوتین د وړاندیز په اساس د یکشنبې د شپې تر دولسو بجو نافذه وي.

د متحده ایالتونو یو لوپوړی چارواکی وایي چې د تهران د اټومي تړون په اړه د ایراني او امریکایي استازو خبرو کې " ښه پرمختګونه" شوي دي.

د دغو استازو دویم پړاو خبرې پرون شنبه د ایټالیا په پلازمېنه روم کې ترسره شوې.

د امریکا دغه چارواکي د نوم نه ښودو په شرط د شنبې په ماښام یوه ډله خبریالانو ته ویلي " نن په روم کې په دویم پړاو خبرو کې چې څه باندې څلور ساعته یې دوام وکړ، په مستقیمو او غیر مستقیمو خبرو کې ښه پرمختګونه وشول".

د رویټرز او اکسیوس ویبپاڼې د راپور له مخې ټاکل شوې د دواړو هېوادونو استازي راتلونکې اونۍ دریم پړاو خبرې وکړي.

امریکا تراوسه د پرونیو خبرو په اړه په رسمي ډول څه نه دي ویلي.

د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي بیا د پرونیو خبرو تر پای ته رسیدو وروسته ویلي چې دریم پړاو خبرې به د ثور په شپږمه په عمان کې ترسره کیږي.

هغه ویلي چې پرونۍ خبرې رغنده وې.

د امریکا او ایران ترمنځ د اټومي تړون په اړه د خبرو لومړی پړاو تېره اونۍ د عمان په پلازمېنه مسقط کې ترسره شو.

د اسراییل صدر اعظم بنیامین نتنیاهو یوځل بیا ویلي چې غزه کې جګړه تر هغه وخته نه ختموي چې حماس ډله له منځه ولاړه نه شي او خپل ټول برمته شوي کسان ازاد نه کړي.

هغه په خپلو پرونیو څرګندونو کې ادعا کړې چې حماس ډلې، چې امریکا او اروپایي ټولنه یې د ترهګرو په توګه پیژني، د اوربند د دوام په صورت کې د نیمایي برمته شویو اسراییلیانو د خلاصون وړاندیز رد کړی دی.

نوموړی دغه څرګندونې داسې مهال کوي چې د اسوشیتید پریس خبري اژانس د غزې د روغتیا وزارت په حواله ویلي چې تېرو ۴۸ ساعتونو کې د اسراییلو بریدونو له ۹۰ ډیر کسان وژلي دي.

حماس چې تېره اونۍ یې ویلي و د دویم پړاو اوربند په خبرو کې یې پرمختګ کړی دی، له غزې د اسرایلي سرتیرو د وتلو غوښتنه کوي.

د طالبانو د حکومت د اوبو او انرژۍ وزارت په یولسو ولایتونو کې د سیلونو د راوتلو خبرداری ورکړی دی.

دغه وزارت د شنبې په ورځ " د حمل ۳۰مه" پر خپله ایکس پاڼه/پخواني ټویټر لیکلي چې پنجشیر، پروان، کاپیسا، پکتیا، لوګر، لغمان، کنړ، کندز، تخار او بدخشان به د ثور تر دویمې نیټې د بارانونو او واورو شاهدان وي.

د دغو ولایتونو له اوسیدونکو غوښتل شوي چې د احتمالي زیانونو د مخنیوي لپاره احتیاطي تدابیر په پام کې ونیسي.

افغانستان له اقلیمي بدلونه اغیزمن هېواد دی چې په دې وروستیو کې په کې سیلاونو خلکو ته د سر او مال زیان اړولی دی.

د ملګرو ملتونو د شمېرو له مخې، تېر یوه کال کې نژدې ۹ میلیونه افغانان د اقلیمي بدلون له خطرونو اغیزمن شوي دي.

د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست وزیر امیرخان متقي وایي، له خپل پاکستاني سیال اسحاق دار سره یې پرونۍ خبرې مهمې وې او که عملي شي، د دواړو هېوادونو په ګټه دي.

امیرخان متقي پرون په کابل کې له ښاغلي دار سره د طالب چارواکو تر لیدو کتو وروسته یوه ګډه خبري ناسته کې وویل، دوی د نورو مسلو ترڅنګ د پاکستان له حکومته له کډوالو سره د ښه سلوک او تدریجي ستنولو غوښتنه وکړه " که د دغو مجلسونو په رڼا کې عمل وشي او دواړه لوري عملي چارو ته ښه توجه وکړي او په شویو پریکړو باندې عمل ترسره شي، دا به د دواړو هېوادونو پر اقتصاد، سیاست او اړیکو کې ډیر کمکي ثابت شي او ښه ثمره به ېې وي."

که څه هم ښاغلي متقي د شویو پریکړو جزیات په ډاګه نه کړل خو څرګنده یې کړه چې خبرې یې پر دریو مسلو ورټولې وې چې سر کې يې د کډوالو ستونزې او بیا دوه اړخیزې سیاسي او اقتصادي اړیکې وې.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر او د صدر اعظم مرستیال اسحاق دار پرون کابل ته سفر وکړ.

دا په یوه اونۍ کې د پاکستان دویم پلاوی دی چې کابل ته سفر کوي.

د افغانستان د کرکټ نولس کلنو لوبډلې د ۲۰۲۶ کال نړیوال جام ته لاره ومونده.

افغان ځوانانو د غوراوي پړاو سیالیو درې لوبې په ستر توپیر وګټلې او نن وروستۍ لوبه د کوربه نیپال په وړاندې د باران په سبب بې نتیجې شوه.

په دې ترتیب افغان ټیم لومړی مقام وګاټه.

افغان لوبډلې په دې بریاوو سره د نولس کلنو د کرکټ نړیوال جام ته لار پیدا کړه چې تمه ده راتلونکی ۲۰۲۶ کال په جنوري او فبروري د زمبابوې او نیمبیا په کوربه توب وشي.