د بخښنې نړیوال سازمان د طالبانو له بنده د افغان خبریال مهدي انصاري د سمدستي خوشې کېدو غوښتنه کړې.

ایمنسټي انټرنیشنل پرون پر خپله ایکس پاڼه په یوه بیان کې وویل چې د طالبانو قضايي سیسټم په تېرو څلورو کلونو کې د هغو کسانو د ځپلو په وسیله بدل شوی دی چې د طالبانو پر سختو فرمانونو، پالیسیو او اقدامونو انتقاد کوي.

بیان زیاتوي چې د طالبانو حکومت د خبریالانو او د مدني ټولنو او بشري حقونو د فعالانو د خپلسرو نیونو، په غیرقانوني ډول زندانونو ته د خلکو د بیولو او جبري اعترافونو له لارې غواړي د هغوی آواز غلی کړي.

مهدي انصاري نژدې یوکال مخکې د کابل له دشت برچي سیمې څخه ونیول شو او وروسته لومړنۍ محکمې د طالبانو پرضد د تبلیغ په تور په یونیم کال حبس محکوم کړ.

طالبانو تېره اونۍ یوه ویډیو خپره کړه چې ظاهرا نوموړی پکې خپل جرم مني خو د افغانستان د خبریالانو مرکز د پنجشنبې په ورځ وویل چې له مهدي انصاري څخه اعترافونه په زور اخیستل شوي.

اتریش نن (سې شنبه) د ترکیې له لارې یو افغان پناه غوښتونکی کابل ته واستاوه.

دا په ۲۰۲۱ کې د طالبانو له بیا واک ته رسېدو وروسته لومړنی افغان دی چې اتریش یې بیرته افغانستان ته لېږي.

دغه افغان، چې نوم یې نه دی څرګند شوی، په داسي حال کې چې د اتریش پولیسو بدرګه کاوه، په یوه الوتکه کې، استانبول او له هغه ځایه کابل ته واستول شو.

هغه پخوا د جنسي تېري په جرم محکوم شوی و او په اتریش کې یې د بند څلور کاله سزا هم تېرې کړې ده.

د اتریش د کورنیو چارو وزیر ګیرهارد کارنر وویل چې افغانستان ته به نور کسان هم، چې جرمونه یې کړي دي، واستول شي.

د پاکستان دفاع وزیر خواجه اصف په یوه تلویزیوني مرکه کې وویل چې په دوحه کې د طالبانو له حکومت سره د اوربند د موافقې جزییات پټ دي.

خواجه اصف د افغانستان او پاکستان ترمنځ د اوربند له هوکړې درې ورځې وروسته وویل، لاسلیک شوې موافقه له هغه څه سره توپیر لري چې په اعلامیه کې راغلي او دی یې نه افشا کوي.

ده په عین حال کې پرون (دوشنبې) له رویټرز سره په خبرو کې بیا ویلي چې د طالبانو حکومت درو مهمو شرطونو ته غاړه ایښې ده.

خواجه اصف د وسله والو ډلو د ملاتړ پای ته رسول، د دیورند کرښې په اوږدو کې د اوربند رعایتول او په درناوي د افغان کډوالو ستنول د پاکستان او افغانستان د دوحې د اوربند د موافقې درې مهم شرطونه بللي دي.

د پاکستان د دفاع وزیر خواجه محمد اصف همړداراز وایي، د افغانستان او پاکستان ترمنځ د اوربند هوکړه په دې پورې تړلې چې د طالبانو حکومت له خپلې خاورې د پاکستان په ضد د سخت دریځو د بریدونو مخه څنګه نیسي.

خواجه اصف او د طالبانو د دفاع وزیر محمد یعقوب مجاهد د تیرې شنبې په ورځ په دوحه کې د افغانستان او پاکستان ترمنځ د سملاسي اوربند هوکړه لاسلیک کړه.

دا هوکړه وروسته تر هغه ترلاسه شوه چې پر کابل او پکتیکا د پاکستان په هوایي بریدونو او بیا د طالبانو د حکومت په غچ اخیستونکو حملو او د هغې خوا په ځوابي بریدونو کې دواړو لورو ته لسګونه پوځیان او ملکیان ووژل شول.

طالبانو بیا تل دا راپورونه رد کړي چې ګواکې سخت دریځي د پاکستان په ضد حملو کې د افغانستان له خاورې کار اخلي.

هغې پریکړه کې راغلي " دواړه هېوادونه به یو د بل په وړاندې د عداوت هیڅ عمل نه ترسره کوي او نه به د هغو ګروپونو د بریدونو ملاتړ کیږي چې د پاکستاني حکومت خلاف دي".

د پاکستاني رسنيو د راپورونو له مخې، د اسلام‌اباد يو جګپوړی پلاوی نن (سې شنبې) کابل ته ځي، چې د امنیت، سوداګرۍ او له طالبانو سره د تازه اوربند د هوکړې په اړه خبرې وکړي.

د راپورونو له مخې، ټاکل شوې ده چې پاکستانی پلاوی د اوربند د عملي کېدو څرنګوالي، د دواړو خواوو ترمنځ د سوداګرۍ په لاره کې خنډونه، او د "يو سندي نظام" (One Document Regime) موضوع هم وڅېړي — هغه ميکانيزم چې هدف یې د تورخم او سپین بولدک په شمول د ډیورند کرښې په اوږدو کې د تګ راتګ په لارو کې د اسانتیاوو رامنځته کول دي.

تراوسه څرګنده نه ده چې کابل ته د پاکستان په تلونکي پلاوي کې به د دغه هیواد کوم چارواکي ګډون ولري.

که څه هم پاکستاني چارواکي وايي چې دا سفر له پخوا پلان شوی و، خو د سفر مهالویش دا اټکلونه زيات کړي چې دا به د دواړو لوريو ترمنځ د نازک اوربند د پياوړتيا او د سوداګريزو او امنيتي اړيکو د بيا رغاونې هڅه وي.

د دواړو خواوو ترمنځ د ترینګلتیا په اوج کې پاکستاني پلاوي غوښتل کابل ته لاړ شي خو راپورونه وايي چې هغه مهال طالبانو د هغوی له سفر سره موافقه ونه کړه.

دا سفر وروسته له هغه ترسره کېږي چې د پاکستان او طالبانو ترمنځ د شنبې په ماښام په دوحه کې د اوربند موافقه لاسليک شوه. دا هوکړه د قطر او ترکيې په منځګړيتوب وشوه. او وټاکل شوه چې دواړه خواوې بل پړاو خبرې د روان اکتوبر په ۲۵ مه؛ یعني د راتلونکې اوونۍ د شنبې په ورځ په استانبول کې وکړي.

د خوړو نړيوال پروګرام (WFP) په افغانستان کې د لوږې او خوارځواکۍ د لا زياتېدو په اړه خبرداری ورکړی دی.

دې ادارې د دوشنبې په ورځ وويل چې په افغانستان کې د خوارځواکۍ کچه په چټکۍ سره لوړېږي. خو له دې سره سره، د خوړو نړیوال پروګرام وايي چې د بودجې د کمښت له امله يوازې د اړو خلکو له يوې کوچنۍ برخې سره د مرستې توان لري.

دې ادارې، په یوه پیغام کې، چې پر خپله اېکسپاڼه (پخوانی ټوېټر) کې له نړيوالې ټولنې وغوښتل چې د ژمي له رسېدو وړاندې د افغانستان د اړمنو خلکو د مرستې لپاره عاجل اقدام وکړي.

تر دې وړاندې، د خوړو نړيوال پروګرام د روان کال د حمل (وري) په مياشت کې ويلي و چې په هرو ۱۰ ثانیو کې يو افغان ماشوم د خوارځواکۍ ښکار کېږي.

د دې ادارې د وړاندوينې له مخې، د روان کال تر پايه به ۳.۵ ميليونه افغان ماشومان د سوې تغذيې له جدي خطر سره مخامخ وي.

د خوړو نړیوال پروګرام وايي، د افغانستان په اوسني بحران کې د لسيزو جګړې، پرله‌پسې وچکالۍ، د خوراکي توکو د بيې لوړېدا، او د پاکو اوبو محدود لاسرسی د خوارځواکۍ او لوږې د زياتېدو بنسټيز عوامل دي.

د پاکستان د روغتيا وزارت اعلان کړی چې په دغه هېواد کې د ماشومانو د ګوزڼ (پولیو) يوه نوې پېښه ثبت شوې ده.

وزارت پرون (دوشنبې) وویل، دا ماشوم ۱۲ مياشتنی دی او د خيبر پښتونخوا اوسېدونکی دی. د دې تازه پېښې له ثبتېدو سره، يوازې په خيبر پښتونخوا کې د پولیو د ناروغانو شمېر ۱۹ تنو ته رسېدلی، او په روان ۲۰۲۵ کال کې تر اوسه په ټوله پاکستان کې ۳۰ پېښې ثبت شوې دي.

د ماشومانو ګوزڼ يا پولیو يوه ويروسي ناروغي ده چې تر ډېره ماشومان پرې اخته کېږي. دا ويروس د خولې له لارې بدن ته ننوځي او د عصبي سيستم پر فعاليت اغېز کوي.

افغانستان او پاکستان هغه دوه هیوادونه دي چې لا هم د پولیو ویروس پکې محوه شوي نه دي.

تېره اوونۍ د افغانستان په کندهار او هلمند ولایتونو کې د پولیسو ۳ پېښې ثبت شوې.

سږ کال تر دې دمه په افغانستان کې د پولیو ۲۲ پېښې شوي او دا په داسي حال کې ده چې په پاکستان کې سږ کال تراوسه پورې د پولیو ۲۸ پېښې ثبت شوي دي.

په افغانستان کې تېر کال شپږ ماشومان ګوزڼ وهلي وو چې ټول یې د ننګرهار ولایت وو.

اروپایي ټولنه وایي، د طالبانو له حکومت سره یې د هغو پناغوښتونکو د اخراج په اړه تخنیکي تماسونه نیولي چې د کډوالۍ کیسونه یې رد شوي دي.

د دغې ټولنې د اجرایوي کمیسیون ویاند مارکوس لامرت پرون دوشنبه ( د تلې ۲۸مه) په بروکسل کې خبریالانو ته وویل، دوی هڅه کوي چې د غړو هېوادونو او د افغانستان د واکمنانو ترمنځ دې برخه کې همغږي رامنځته کړي.

نوموړی دا څرګندونې وروسته تر هغه کوي چې تازه د بلجیم په نوښت د اروپایي ټولنې شلو هېوادونو غوښتنه وکړه چې افغانستان ته باید د هغو افغان پناغوښتونکو داوطلبانه او اجباري ستنولو ته اقدام وشي چې د پنا غوښتنې یې رد شوي دي.

معلومه نه ده چې اروپا کې دا مهال څه شمیر افغانان د اخراج له خطر سره مخامخ دي، خو جرمني د طالبانو له بیا واکمنۍ وروسته دوه ځله لسګونه افغانان کابل ته لیږلي چې په وینا یې جرمي دوسیې یې درلودې.

د چین د بهرنیو چارو وزارت ویاند ګووا ژیکون نن دوشنبې په پیکینګ کې په یوه خبري غونډه کې وویل چې پاکستان او افغانستان دواړه د چین دودیز او دوست ګاونډیان دي او تل به یودبل ګاونډیان وي. هغه وویل، چین "د زړه له تله هیله لري" چې پاکستان او افغانستان "خپلې شخړې د خبرو اترو له لارې حل کړي او د دواړو هیوادونو او د سیمې د سولې او ثبات لپاره یوه تلپاتې اوربند ته ورسیږي. "

هغه زیاته کړه: "چین چمتو دی چې د دواړو هیوادونو په پرمختګ او پراختیا کې رغنده رول ولوبوي."

د چین د بهرنیو چارو وزارت د افغانستان او پاکستان ترمنځ د اوربند په هوکړه کې د ترکیې او قطر د منځګړیتوب د هڅو ستاینه وکړه.

تردې مخکې د عربستان، قطراو ترکیې په ګډون یوشمیرنورو هیوادونو هم د دواړو هیوادونو ترمنځ د اوربند د هوکړې هرکلی کړی دی.

د طالبانو د حکومت او پاکستان چارواکي د شنبې په ورځ په دوحه کې د خبرو په نتیجه کې په یوه اوربند سلا شول او پرېکړه یې وکړه چې د خبرو بل دور به د اکتوبر په ۲۵ په استانبول کې ترسره کړي.

د طالبانو د رییس الوزرا اقتصادي مرستیال پر ګاونډیو هېوادونو غږ کړی چې " د تقابل او غیر اصولي" کړنو پر ځای دې پر متقابل احترام ولاړو اړیکو ته مخه کړي.

ملا عبدالغني برادر دغه څرګندونې نن دوشنبه ( د تلې ۲۸مه) په هرات کې د ترکمنستان له یوه سیاستوال او پخواني ولسمشر قربانقلي بردي محمدوف سره د ټاپي پروژې د عملي چارو د لیدو پر مهال وکړې.

د ښاغلي برادر دفتر ویلي چې د دغې پروژې نل لیکه د افغانستان په خاوره کې ۱۴ کیلومتره بشپړه شوې ده.

دغه پروژه د منځنۍ اسیا ګاز د افغانستان له لارې پاکستان او هند ته لیږدوي.

برادر دا څرګندونې داسې مهال وکړې چې د افغانستان او پاکستان اړیکې پر کابل او پکتیکا د پاکستان له تازه هوایي بریدونو وروسته خړې پړې دي.

که څه هم د دواړو هېوادونو دفاعي او امنیتي استازو وړمه ورځ دوحه کې د سملاسي اوربند هوکړه وکړه، خو وضعیت لا هم عادي نه دی او د تګ راتګ ټولې لارې تړلې دي.

افغانستان او زیمبابوې به نن دوشنبه د اکتوبر په ۲۰مه، په یوه ټیسټ لوبه کې له یو بل سره مخامخ شي.

ټاکل شوې ده چې دا لوبه د زمبابوې په هرارې کې د افغانستان په وخت د غرمې دولس نیمې پیل شي او تر جمعې ورځې پلان شوې.

د افغانستان کرکټ بورډ وویل چې راشد خان به په ټیسټ لوبه کې نه وي، خو ټینګار یې وکړ چې خان به د دواړو ټیمونو ترمنځ په شل اوریزو لوبو کې برخه واخلي.

له ټیسټ وروسته، افغانستان او زمبابوې د اکتوبر په ۲۹، ۳۱ او د نومبر په ۲مه درې شل اوریزې لوبې کوي.

د طالبانو دفاع وزیر ملا محمد یعقوب مجاهد وايي دوی د اوربند هوکړې ته ځان ژمن بولي.

مجاهد د یکشنبې ناوخته الجزیرې ټلویزیون سره په مرکه کې دا خبره وکړه.

هغه وویل چې د قطر او ترکيې په منځګړیتوب د اوربند د اوسنۍ هوکړې په تړاو په ترکیه کې ناسته لري.

مجاهد زیاته کړه چې د ترکیې په ناسته کې به د دې هوکړې د عملي کولو او ورته د ژمن پاتې کېدو په اړه لا زیات بحث وشي.

د طالبانو حکومت او پاکستاني چارواکي د شنبې په ورځ په دوحه کې تر تفصیلي بحثونو وروسته په اوربند سلا شول او پرېکړه یې وکړه چې د اکتوبر په ۲۵مه بل دور خبرې په استانبول کې ترسره کړي.