په پاکستان کې د پولیو یا ګوزڼ د ناروغیو د پېښو په اړه تازه خپرې شوې شمېرې ښيي چې په ۲۰۲۴ کال کې په دې هېواد کې کې د پولیو پېښو کې ډرماتیک زیاتوالی راغلی دی . د وروستیو شمېرو له مخې،تېر کال پاکستان کې ۶۸ ماشومان په ګوزڼ اخته شوي، په داسې حال کې چې په ۲۰۲۳ کال کې یوازې ۶ پېښې ثبت شوې وې.

په تېر میلادي کال کې یاده ناروغي د پاکستان هغو سیمو ته هم خپره شوې چې مخکې د پولیو څخه خوندي ګڼل کېدې. په پلازمېنه اسلام‌اباد کې له لسو کلونو وروسته د پولیو یوه پېښه ثبت شوه، او په پنجاب ایالت کې درې کاله وروسته یو ماشوم په دې ناروغۍ اخته شو.

جرمني خبري اژانس په پاکستان کې د پولیو د له منځه وړلو ادارې د یو چارواکي انورالحق له خولې ویلي"دا وضیعت اندیښمنونکی دی او موږ باید په ۲۰۲۵ کال کې د دې لپاره یو حل پیدا کړو."

پولیو یا ګوزڼ چې تر ډیره یې قربانیان ماشومان وي له پاکستان او افغانستان پرته په ټوله نړۍ کې له منځه تللې . جګړې او وسله‌والې شخړې د دې ناروغۍ د له منځه وړلو د هڅو په وړاندې لوی خنډونه ګڼل کېږي.

که څه هم په پاکستان کې د واکسین کمپاینونه په دوامداره توګه ترسره کېږي، خو د القاعده او طالبانو اړوند وسله‌والې ډلې دا هڅې په نښه کوي او ځینې افراطي اسلامپالي د پولیو پر ضد واکسین د لویدیز دسیسه ګڼي.

د چارشنبې په ورځ یو موټر د امریکا په نیو اورلینز ښار کې د خلګو په ګڼې ګوڼې ورغلی چې په ترڅ کې یې لس کسان وژل شوي او 30 تنه نور ټپیان دي.

دا خبره ددې ښار د بیړنیو پېښو په وړاندې د غبرګون ادارې کړې ده.

د اسوشیتید پریس خبري اژانس د نیو اورلینز د پولیسو له قوله ویلي چې خلکو ته ویل شوي څو د پېښې له سیمې ځانونه لرې وساتي.

تر اوسه پورې د پېښې په اړه نور جزییات نه دي ورکړل شوي.
نیو اورلینز د امریکا متحده ایالاتو د لویزیانا ایالت یو مشهور ښار دی.

دا ښار د خپلو کلتوري ځانګړتیاوو، موسیقۍ، جشنونو او تاریخي ودانیو له امله شهرت لري.

له اسټرالیا نیولې تر آسیا، افریقا، اروپا او امریکا پورې میلیاردونه خلکو تېره شپه د ځانګړو مراسمو په ترڅ کې نوی ۲۰۲۵ کال ولمانځه.

د نوي کال د لمانځنې مراسم د نیوزیلنډ له اوکلنډ ښار څخه چې له نیویارک سره د وخت ۱۸ ساعته توپیر لري، پیل شول بیا د اسټرالیا په سیدني ښار، وروسته د جاپان په ګډون د آسیا په بېلابېلو هېوادونو، ورپسې په اروپا، افریقا او بالاخره د امریکا په لویه وچه کې خلکو نوي کال ته ښه راغلاست ووایه.

سږکال په منځني ختیځ، اوکراین او سودان کې جګړو د نوي کال د لمانځنې پر مراسمو سیوری غوړولی و، خو له دې سره سره د نوي کال د پیل په درشل کې د نړۍ په لویو ښارونو کې د اورلوبو، نڅاګانو، سندرو او د رڼاګانو نندارې جوړې شوې.

په افغانستان او ځینو نورو اسلامي هېوادونو کې نوی میلادي کال ډېر نه لمانځل کېږي.

شاوخوا شل کسان پرون وروسته له هغه تري تم شول چې د غیرقانوني کډوالو لېږدوونکې یوه کشتۍ په مدیترانې سمندرګي کې ډوبه شوه.

ایټالوي چارواکي وايي چې لامپېډوسا ټاپو ته نژدې د یوې کشتۍ له ډوبېدو وروسته اوه تنه چې د مصر، سوریې او سودان وګړي وو، وژغورل شول خو د دوی په وینا د پاتې کسانو د ژغورنې احتمال ډېر لږ دی.

اکثر غیرقانوني کډوال د مدیترانې سمندرګي له لارې ځانونه د ایټالیا لامپیډوسا ټاپو ته رسوي.

دا کشتۍ د راپورونو له مخې له لیبیا څخه د اروپا پر لور روانه شوې وه.

د امریکا د خزانې وزارت د دې هېواد د ولسمشرۍ د انتخاباتو پرمهال د ناسمو معلوماتو د خپرولو په تړاو له روسیې او ایران سره پر تړلو دوو ادارو بندیزونه ولګول.

د خزانې وزارت چارواکو دا بندیزونه بیګا اعلان کړل او ویې ویل چې دې دوو ادارو هڅه کوله د انتخاباتو په درشل کې د امریکايي وګړو ترمنځ بې اتفاقي راولي.

د تروریزم او مالي استخباراتو په چارو کې د خزانې وزارت مرستیال په یوه بیان کې وویل چې د روسیې او ایران دولتونو د امریکا د انتخاباتو بهیر په نښه کړ او غوښتل یې د امریکایانو ترمنځ نفاق واچوي.

د امریکا استخباراتي ادارو پر دې دوو هېوادو تور لګولی چې د جعلي ویډیوګانو، خبرونو او پر ټولنیزو شبکو د مطالبو په خپرولو سره یې غوښتل د انتخاباتو اعتبار زیانمن کړي.

له اسټرالیا نیولې تر آسیا، افریقا، اروپا او امریکا پورې میلیاردونه خلکو تېره شپه د ځانګړو مراسمو په ترڅ کې نوی ۲۰۲۵ کال ولمانځه.

د نوي کال د لمانځنې مراسم د نیوزیلنډ له اوکلنډ ښار څخه چې له نیویارک سره د وخت ۱۸ ساعته توپیر لري، پیل شول بیا د اسټرالیا په سیډني ښار، وروسته د جاپان په ګډون د آسیا په بېلابېلو هېوادونو، ورپسې په اروپا، افریقا او بالاخره د امریکا په لویه وچه کې خلکو نوي کال ته ښه راغلاست ووایه.

سږکال د منځني ختیځ، اوکراین او سوډان جګړو د نوي کال د لمانځنې پر مراسمو سیوری غوړولی و، خو له دې سره سره د نوي کال د پیل په درشل کې د نړۍ په لویو ښارونو کې د اورلوبو، نڅاګانو، سندرو او رڼاګانو نندارې جوړې شوې.

په افغانستان او ځینو نورو اسلامي هېوادونو کې نوی میلادي کال ډېر نه لمانځل کېږي.

د امریکا د خزانې وزارت د دې هېواد د ولسمشرۍ د انتخاباتو پرمهال د ناسمو معلوماتو د خپرولو په تړاو له روسیې او ایران سره پر تړلو دوو ادارو بندیزونه ولګول.

د خزانې وزارت چارواکو دا بندیزونه بیګا اعلان کړل او ویې ویل چې دې دوو ادارو هڅه کوله د انتخاباتو په درشل کې د امریکايي وګړو ترمنځ بې اتفاقي راولي.

د تروریزم او مالي استخباراتو په چارو کې د خزانې وزارت مرستیال په یوه بیان کې وویل چې د روسیې او ایران دولتونو د امریکا د انتخاباتو بهیر په نښه کړ او غوښتل یې د امریکایانو ترمنځ نفاق واچوي.

د امریکا استخباراتي ادارو پر دې دوو هېوادو تور لګولی چې د جعلي ویډیوګانو، خبرونو او پر ټولنیزو شبکو د مطالبو په خپرولو سره یې غوښتل د انتخاباتو اعتبار زیانمن کړي.

شاوخوا شل کسان پرون وروسته له هغه تري تم شول چې د غیرقانوني کډوالو لېږدوونکې یوه کشتۍ په مدیترانې سمندرګي کې ډوبه شوه.

ایټالوي چارواکي وايي چې لامپېډوسا Lampedusa ټاپو ته نژدې د یوې کشتۍ له ډوبېدو وروسته اوه تنه چې د مصر، سوریې او سودان وګړي دي، وژغورل شول خو د دوی په وینا د پاتې کسانو د ژغورنې احتمال ډېر لږ دی.

اکثر غیرقانوني کډوال د مدیترانې سمندرګي له لارې ځانونه د ایټالیا لامپیډوسا ټاپو ته رسوي. دا کشتۍ د راپورونو له مخې له لیبیا څخه د اروپا پر لور روانه شوې وه.

ټاکل شوې چې د افغانستان او زیمبابوې ملي لوبډلې سبا (د مرغومي ۱۳مه) په دوهمه ټسټ لوبه کې سره مخامخ شي. دا لوبه د کابل په وخت د غرمې په دولس نیمو بجو پیلېږي. دا پنځه ورځنۍ لوبه به د دوشنبې ترورځې دوام وکړي.

د زیمبابوې په کوربه توب د افغانستان او زیمبابوې ترمنځ لومړۍ ټسټ لوبه چې تېره دوشنبې پای ته ورسېده مساوي شوه خو له دې مخکې د دریو یوورځینو او دریو شل اووریزو لوبو لړۍ افغانستان وګټلې.

د زیمبابوې له لوبلړۍ وروسته د افغان لوبډلې راتلونکې سیالۍ به د آسیا د اتلولۍ په جام یا چمپین ټرافي کې وي. په دې لړۍ کې به د افغانستان لومړۍ لوبه د نوي ۲۰۲۵ کال د فبروري په ۲۱مه له جنوبي افریقا، دوهمه لوبه به یې د فبروري په ۲۶مه له انګلینډ او دریمه لوبه به یې د فبروري په ۲۹ له اسټرالیا سره وي.

په جینوا کې د افغانستان سفارت او دایمي استازولۍ د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د کمشنر وولکر تورک د هغه دریځ ستاینه کړې چې ویلې یې دي، طالبان دې په نادولتي موسسو کې د ښځو پر کار لګول شوی بندیز لغو کړي.

په جینوا کې د افغانستان د پخواني جمهوري دولت استازي نصیر احمد اندیشه پرون سه شنبه په یوه بیان کې ویلي، که طالبان د ښځو د استخدام له کبله د نادولتي موسسو جوازونه لغو کړي، دا به د ده په ټکو د شاتګ یو بل ګام وي.

وولکر تورک د سه شنبې په ورځ په یوه وینا کې وویل، د طالبانو هغه اعلان ډېر اندېښمن کړی دی چې وايي که نادولتي موسسې ښځې په کار وګوماري نو د فعالیت جواز به یې لغو کړي.

د راپورونو له مخې په کندهار کې د کابینې له وروستۍ غونډې وروسته د طالبانو د اقتصاد وزارت په یوه مکتوب کې د ملګروملتونو په ګډون کورنیو او بهرنیو نادولتي موسسو ته خبرداری ورکړی چې د ښځو د ګومارلو په صورت کې به یې په افغانستان کې د فعالیت جواز لغو شي.

طالبانو څه باندې دوه کاله مخکې په کورنیو او نړیوالو دولتي ادارو کې د ښځو پر کار بندیز ولګاوه.