په پاکستان کې د پولیو یا ګوزڼ د ناروغیو د پېښو په اړه تازه خپرې شوې شمېرې ښيي چې په ۲۰۲۴ کال کې په دې هېواد کې کې د پولیو پېښو کې ډرماتیک زیاتوالی راغلی دی . د وروستیو شمېرو له مخې،تېر کال پاکستان کې ۶۸ ماشومان په ګوزڼ اخته شوي، په داسې حال کې چې په ۲۰۲۳ کال کې یوازې ۶ پېښې ثبت شوې وې.

په تېر میلادي کال کې یاده ناروغي د پاکستان هغو سیمو ته هم خپره شوې چې مخکې د پولیو څخه خوندي ګڼل کېدې. په پلازمېنه اسلام‌اباد کې له لسو کلونو وروسته د پولیو یوه پېښه ثبت شوه، او په پنجاب ایالت کې درې کاله وروسته یو ماشوم په دې ناروغۍ اخته شو.

جرمني خبري اژانس په پاکستان کې د پولیو د له منځه وړلو ادارې د یو چارواکي انورالحق له خولې ویلي"دا وضیعت اندیښمنونکی دی او موږ باید په ۲۰۲۵ کال کې د دې لپاره یو حل پیدا کړو."

پولیو یا ګوزڼ چې تر ډیره یې قربانیان ماشومان وي له پاکستان او افغانستان پرته په ټوله نړۍ کې له منځه تللې . جګړې او وسله‌والې شخړې د دې ناروغۍ د له منځه وړلو د هڅو په وړاندې لوی خنډونه ګڼل کېږي.

که څه هم په پاکستان کې د واکسین کمپاینونه په دوامداره توګه ترسره کېږي، خو د القاعده او طالبانو اړوند وسله‌والې ډلې دا هڅې په نښه کوي او ځینې افراطي اسلامپالي د پولیو پر ضد واکسین د لویدیز دسیسه ګڼي.

د چارشنبې په ورځ یو موټر د امریکا په نیو اورلینز ښار کې د خلګو په ګڼې ګوڼې ورغلی چې په ترڅ کې یې لس کسان وژل شوي او 30 تنه نور ټپیان دي.

دا خبره ددې ښار د بیړنیو پېښو په وړاندې د غبرګون ادارې کړې ده.

د اسوشیتید پریس خبري اژانس د نیو اورلینز د پولیسو له قوله ویلي چې خلکو ته ویل شوي څو د پېښې له سیمې ځانونه لرې وساتي.

تر اوسه پورې د پېښې په اړه نور جزییات نه دي ورکړل شوي.
نیو اورلینز د امریکا متحده ایالاتو د لویزیانا ایالت یو مشهور ښار دی.

دا ښار د خپلو کلتوري ځانګړتیاوو، موسیقۍ، جشنونو او تاریخي ودانیو له امله شهرت لري.

له اسټرالیا نیولې تر آسیا، افریقا، اروپا او امریکا پورې میلیاردونه خلکو تېره شپه د ځانګړو مراسمو په ترڅ کې نوی ۲۰۲۵ کال ولمانځه.

د نوي کال د لمانځنې مراسم د نیوزیلنډ له اوکلنډ ښار څخه چې له نیویارک سره د وخت ۱۸ ساعته توپیر لري، پیل شول بیا د اسټرالیا په سیدني ښار، وروسته د جاپان په ګډون د آسیا په بېلابېلو هېوادونو، ورپسې په اروپا، افریقا او بالاخره د امریکا په لویه وچه کې خلکو نوي کال ته ښه راغلاست ووایه.

سږکال په منځني ختیځ، اوکراین او سودان کې جګړو د نوي کال د لمانځنې پر مراسمو سیوری غوړولی و، خو له دې سره سره د نوي کال د پیل په درشل کې د نړۍ په لویو ښارونو کې د اورلوبو، نڅاګانو، سندرو او د رڼاګانو نندارې جوړې شوې.

په افغانستان او ځینو نورو اسلامي هېوادونو کې نوی میلادي کال ډېر نه لمانځل کېږي.

شاوخوا شل کسان پرون وروسته له هغه تري تم شول چې د غیرقانوني کډوالو لېږدوونکې یوه کشتۍ په مدیترانې سمندرګي کې ډوبه شوه.

ایټالوي چارواکي وايي چې لامپېډوسا ټاپو ته نژدې د یوې کشتۍ له ډوبېدو وروسته اوه تنه چې د مصر، سوریې او سودان وګړي وو، وژغورل شول خو د دوی په وینا د پاتې کسانو د ژغورنې احتمال ډېر لږ دی.

اکثر غیرقانوني کډوال د مدیترانې سمندرګي له لارې ځانونه د ایټالیا لامپیډوسا ټاپو ته رسوي.

دا کشتۍ د راپورونو له مخې له لیبیا څخه د اروپا پر لور روانه شوې وه.

د امریکا د خزانې وزارت د دې هېواد د ولسمشرۍ د انتخاباتو پرمهال د ناسمو معلوماتو د خپرولو په تړاو له روسیې او ایران سره پر تړلو دوو ادارو بندیزونه ولګول.

د خزانې وزارت چارواکو دا بندیزونه بیګا اعلان کړل او ویې ویل چې دې دوو ادارو هڅه کوله د انتخاباتو په درشل کې د امریکايي وګړو ترمنځ بې اتفاقي راولي.

د تروریزم او مالي استخباراتو په چارو کې د خزانې وزارت مرستیال په یوه بیان کې وویل چې د روسیې او ایران دولتونو د امریکا د انتخاباتو بهیر په نښه کړ او غوښتل یې د امریکایانو ترمنځ نفاق واچوي.

د امریکا استخباراتي ادارو پر دې دوو هېوادو تور لګولی چې د جعلي ویډیوګانو، خبرونو او پر ټولنیزو شبکو د مطالبو په خپرولو سره یې غوښتل د انتخاباتو اعتبار زیانمن کړي.

له اسټرالیا نیولې تر آسیا، افریقا، اروپا او امریکا پورې میلیاردونه خلکو تېره شپه د ځانګړو مراسمو په ترڅ کې نوی ۲۰۲۵ کال ولمانځه.

د نوي کال د لمانځنې مراسم د نیوزیلنډ له اوکلنډ ښار څخه چې له نیویارک سره د وخت ۱۸ ساعته توپیر لري، پیل شول بیا د اسټرالیا په سیډني ښار، وروسته د جاپان په ګډون د آسیا په بېلابېلو هېوادونو، ورپسې په اروپا، افریقا او بالاخره د امریکا په لویه وچه کې خلکو نوي کال ته ښه راغلاست ووایه.

سږکال د منځني ختیځ، اوکراین او سوډان جګړو د نوي کال د لمانځنې پر مراسمو سیوری غوړولی و، خو له دې سره سره د نوي کال د پیل په درشل کې د نړۍ په لویو ښارونو کې د اورلوبو، نڅاګانو، سندرو او رڼاګانو نندارې جوړې شوې.

په افغانستان او ځینو نورو اسلامي هېوادونو کې نوی میلادي کال ډېر نه لمانځل کېږي.

د امریکا د خزانې وزارت د دې هېواد د ولسمشرۍ د انتخاباتو پرمهال د ناسمو معلوماتو د خپرولو په تړاو له روسیې او ایران سره پر تړلو دوو ادارو بندیزونه ولګول.

د خزانې وزارت چارواکو دا بندیزونه بیګا اعلان کړل او ویې ویل چې دې دوو ادارو هڅه کوله د انتخاباتو په درشل کې د امریکايي وګړو ترمنځ بې اتفاقي راولي.

د تروریزم او مالي استخباراتو په چارو کې د خزانې وزارت مرستیال په یوه بیان کې وویل چې د روسیې او ایران دولتونو د امریکا د انتخاباتو بهیر په نښه کړ او غوښتل یې د امریکایانو ترمنځ نفاق واچوي.

د امریکا استخباراتي ادارو پر دې دوو هېوادو تور لګولی چې د جعلي ویډیوګانو، خبرونو او پر ټولنیزو شبکو د مطالبو په خپرولو سره یې غوښتل د انتخاباتو اعتبار زیانمن کړي.

شاوخوا شل کسان پرون وروسته له هغه تري تم شول چې د غیرقانوني کډوالو لېږدوونکې یوه کشتۍ په مدیترانې سمندرګي کې ډوبه شوه.

ایټالوي چارواکي وايي چې لامپېډوسا Lampedusa ټاپو ته نژدې د یوې کشتۍ له ډوبېدو وروسته اوه تنه چې د مصر، سوریې او سودان وګړي دي، وژغورل شول خو د دوی په وینا د پاتې کسانو د ژغورنې احتمال ډېر لږ دی.

اکثر غیرقانوني کډوال د مدیترانې سمندرګي له لارې ځانونه د ایټالیا لامپیډوسا ټاپو ته رسوي. دا کشتۍ د راپورونو له مخې له لیبیا څخه د اروپا پر لور روانه شوې وه.

په جنوبي کوریا کې یوې محکمې د حکومت د لنډمهاله پوځي کېدو له کبله د استیضاح شوي ولسمشر یون سوک یول د توقیف حکم تایید کړی دی.

د جرمني خبري اژانس د راپور له مخې، له دې اقدام سره به لومړی ځل وي چې د جنوبي کوریا یو ولسمشر د خپلې واکمنۍ پر مهال توقیفیږي.

تر اوسه د یول د توقیفولو کره وخت مشخص شوی نه دی.

تر دې وړاندې د جنوبي کوریا د دفاع وزیر له ولسمشر سره د حکومت په پوځي کېدو کې د همکارۍ له کبله نیول شوی دی.

د جنوبي کوریا ولسمشر په دې وروستیو کې پوځي حکومت اعلان کړ، خو د پارلمان تر اعتراض او د خلکو له اندیښنو وروسته یې بیرته لغو او له خلکو یې بښنه وغوښته.

تر دې اقدام وروسته پارلمان هغه استیضاح کړ او تور یې پرې ولګوه چې له جنایي څیړنو د ځان او کورنۍ د خلاصون په هدف یې پوځي حکومت اعلان کړی و.

د اقتصادي پراختیا په برخه کې د ایران د ولسمشر مسعود پزشکیان استازی وایي، د ایران حکومت له امریکا سره د " مخامخ خبرو" هوکړې ته رسیدلی او باید د امریکا له منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره خبرې وکړي.

د ازادې اروپا/ازادۍ راډیو د ایراني څانګې راډیو فردا د راپور له مخې علي عبدالعلي زاده د سه شنبې په ورځ ( د مرغومي په ۱۱مه) ویلي، ایران یوه نوي بهرني سیاست ته اړتیا لري.

هغه ویلي، نه شي کولای چې د خپل هېواد مسلې معلقې وساتي او په خبره یې باید خبرې وکړي او له خپلو ملي ګټو دفاع وکړي.

له امریکا سره د مخامخ خبرو په اړه د ایران د یوه لوړپوړي چارواکي دا ډول څرګندونې کم سارې دي.

تر دې وړاندې د ایران ستر مشر علي خامنه یي څو ځله له امریکا سره د مخامخ خبرو مخالفت کړی دی.

ایراني چارواکي دغه څرګندونې داسې مهال کوي چې ټاکل شوې درې اونۍ وروسته ډونالډ ټرمپ بیا سپینې ماڼۍ ته ولاړ شي.

ټرمپ د واکمنۍ په لومړۍ دوره کې د ایران او د نړۍ د قدرتونو ترمنځ له اټومي تړونه ووت او پر ایران یې بیرته بندیزونه ولګول.