د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلېنکن وايي چې له خپل روسي سیال سرګي لاوروف سره په پرونۍ (جمعه-د سلواغې ۱)کتنه کې یې د ایران د اټمي موافقې د را ژوندي کولو په هدف پر نړیوالو هڅو خبرې وکړې.

بلېنکن پرون په جنیوا کې له لاوروف سره تر کتنې وروسته رسنیو ته وویل، د دې موافقې د احیا لپاره ډپلوماتیکې هڅې هغه مثال دی چې ښيي واشنګټن او مسکو کولی شي پر امنیتي مسایلو په ګډه کار وکړي.

له دې مخکې ځینو لویدیځو هېوادونو اندېښنې ښودلې وې چې وخت رالنډېږي خو له ایران سره موافقه نه ده ترلاسه شوې.

اروپايي هېوادونو تراوسه له ایران سره په څو پړاوونو کې خبرې کړي، څو له ۶ پیاوړو قدرتونو سره د ایران د ۲۰۱۵ کال اټمي موافقه راژوندۍ کړي، خو دې مذاکراتو تراوسه نتیجه نه ده ورکړې.

د امریکا مخکینی ولسمشر ډونالډ ټرمپ په ۲۰۱۸ کال کې له دې موافقې ووت او پر ایران یې نور بندیزونه ولګول.

د ایران ولسمشر مسعود پزشکیان وویل چې د ګڼې ګوڼې او د اوبو د ژور بحران له امله باید د ایران پلازمینه له تهران څخه بل ځای ته انتقال شي.

په تهران کې سږ کال ډیر لږ باران وریدلی دی چې د ځینو راپورونو له مخې په تیرې یوې پیړۍ کې دومره لږ ورښت نه و شوی.

پزشکیان تر دې مخکې هم د اوبو له امله بلې سیمې ته د پلازمینې د لیږدیدو نظر ورکړی و.

د ایران ایرنا اژانس د پنجشنبې په ورځ د پزشکیان په وینا خبر ورکړ چې وایي، حقیقت دا دی چې دوی بله هیڅ چاره نه لري، دا یو ضرورت دی چې پلازمینه بل ځای یوسو، د دې سیمې د اوبو ستونزه نه شو هوارولی.

پزشکیان د دې میاشتې په پيل کې ویلي و، که باران ونه شي ښایي تر ژمي مخکې تهران تخلیه شي، خو نوموړي په دې تړاو نور توضحیات نه و ورکړي.

اوکراین وایي چې د دغه هیواد په جنوب ختیځ ښار زاپروژیا کې د روسیې د برید له امله لږ تر لږه پنځه کسان وژل شوي او درې نور ټپيان دي.

دا خبر تیره شپه د زاپروژیا والي ایوان فیدوروف په ټیلګرام کې ورکړ، خو نوموړي دا نه دې ویلي چې دا برید په څه ډول وسلې شوی دی.

تر دې مخکې اوکرایني چارواکو د لارښود بمونو په اړه خبرداری ورکړی و.

زاپروژیا د اوکراین یو صنعتي ښار دی چې د جګړې له لومړۍ کرښې څخه یوازې شل کیلومتره لرې پروت دی.

د چک جمهوریت په جنوب کې د ریلګاډي د ټکر له امله لږ تر لږه اووه پنځوس کسان ټپيان شوې دي.

چک اژانس( چې ټي کې) نن خبر ورکړ چې د پنځو ټپیانو روغتیایي وضعیت ډیر نازک دی.

دوه ریلګاډي د چسکه بودیوویڅه ښار ته څيرمه د سهار د شپږو بجو خواته ټکر شول. دا ښار د جرمني او اتریش له پولو شاوخوا پنځوس کیلومتره لرې دی.

د پيښې د علت معلومولو لپاره تحقیقات روان دي.

د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان له کیف او مسکو څخه وغوښتل چې د ترکیې په کوربه توب خبرې له سره پېل کړي.

دا غوښتنه پرون چهارشنبه څو ساعته وروسته له هغه وشوه چې روسیې د اوکراین پر لویدیځو سیمو درانه بریدونه وکړل.

د اوکرایني چاروکو په وینا، دغو بریدونو کې لږ تر لږه ۱۹ تنه وژل شوي او لسګونه نور ژوبل دي.

اردوغان په انقره کې د اوکراین له ولسمشر ولودمیر زلنسکي سره په ګډه خبري غونډه کې وویل " د جګړې دواړو لورو ته د ناوړه اغیزو" له کبله خبرې مهمې دي.

زلنسکي د اردوغان له غوښتنې ملاتړ وکړ او وې ویل چې د ترکیې د ډيپلوماسۍ پر ځواک او پر مسکو یې د اغیزو په اړه باور لري.

د روسیې بې پيلوټه الوتکو په تازه بریدونو کې په اوکراین کې نژدې شل تنه وژلي او په لسګونو نور یې ټپيان کړې دي.

اوکرایني رسنیو راپور ورکړ چې نن چهارشنبه( د نومبر ۱۹ مه) د ترنوپیل، خمیلنیتسکي، ایوانو-فراکویویسک، ریونه، لویو او دنیپرو پیتروفسک په سیمو کې چاودنې اوریدل شوې دي.

د اوکراین د بیړنیو چارو ادارې ویلي دي چې په ترنوپيل کې پر دوو لوړپوړیو ودانیو برید شوی چې لږ تر لږه نولس تنه پکې وژل شوې دي او شپږ شپیته نور د شپاړس ماشومانو په ګډون ټپیان شوې دي.

د اوکراین انرژي وزارت ویلي دي چې د دې بریدونو له امله په یوشمیر سیمو کې بریښنا پرې شوې ده.

د اوکراین په خارکیف کې هم د تیرې شپې د بریدونو په ترڅ کې د پولیسو په وینا شپږ دیرش کسان ټپيان شوې دي. چې پر دې سیمه له تیرو دریو ورځو راهیسې روسیي ډرون الوتکې بمبارۍ کوي.

درې اروپايي هېوادونو، بریتانیا، فرانسې او جرمني، د امریکا له متحده ایالاتو سره یوځای، د اټومي انرژۍ نړیوالې ادارې ته یوه مسوده وړاندې کړې ده.

په دې مسوده کې غوښتنه شوې چې ایران د خپلو غني شویو یورانیمو د زیرمو لپاره مسوول وګڼل شي او څارونکو ته اجازه ورکړل شي چې په ایران کې د بمبارد شویو اټومي تاسیساتو لیدنه وکړي.

د رویټرز اژانس د راپور له مخې دا مسوده د سې شنبې په ورځ سپارل شوې ده او تمه ده چې نن تصویب شي.

دا مسوده وروسته تر دې وړاندې شوې ده چې د اټومي انرژۍ نړیوالې ادارې تیره اونۍ غړیو هیوادو ته په یوه راپور کې ویلي و چې تهران د جون او جولای په میاشتو کې د اسراییل او متحده ایالاتو لخوا بمبار شوي اټومي تاسیساتو ته د پلټونکو د ورتګ مخه نیسي او د ایران د غني شویو یورانیمو د زیرمو د تفتیش چارې هم له اوږدې مودې راهیسې ځنډيدلې دي.

د اوکراین ولسمشر ولودیمرزیلینسکي وایي چې د سپینې ماڼۍ له ځانګړي استازي سره د احتمالي خبرو اترو لپاره ترکیې ته ځي چې په اوکراین کې د روسیې څلورکلنې جګړې د پای ته رسولو لپاره لارې چارې ومومي. ټاکل شوې چې نوموړی به نن چهارشنبې له ترکیې څخه چې د استانبول ښار یې د روان کال په لومړیو کې د سولې د خبرو د څو پړاوونو کوربه و، کتنه ترسره کړي.

زیلینسکي په ټیلګرام چینل کې په یوه بیان کې لیکلي چې"موږ د خبرو اترو د ګړندي کیدو لپاره چمتووالی نیسو او ځینې حل لارې مو موندلي دي چې هغه به خپلو شریکانو ته وړاندې کړو. په ټول ځواک سره د جګړې پای ته رسولو ته نژدې کیدل د اوکراین لومړی لومړیتوب دی."

د ازادي راډیو د خبر د مرکزي څانګې د راپورله مخې زیلینسکي به ترکیې ته په سفرکې د سپینې ماڼۍ له ځانګړې استازي سټیو ویټکوف سره چې د خبرو اترو له لارې په اوکراین کې د جګړې د پای ته رسولو هڅه کوي، وګوري. کریملین ویلي چې هیڅ یو روسي چارواکی به په دې به په دې کتنه کې حاضر نه وي.

د روان کال په جولای په میاشت کې په استانبول کې د دواړو خواوو ترمنځ له خبرو راهیسې چې بې نتیجې پای ته ورسیدې، د کیف او مسکو ترمنځ بیا مخامخ خبرې نه دي شوي.

سپینې ماڼۍ د سې شنبې په ورځ اعلان وکړچې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ له سعودي عربستان سره د یوې دفاعي کڅوړې په اړه موافقه کړې ده چې پر ریاض د F-35 جنګي جټ الوتکو او شاوخوا ۳۰۰ امریکایي ټانکونو پلورل پکې شامل دي.

د ولسمشرټرمپ ادارې وویل چې له سپینې ماڼۍ څخه د سعودي عربستان د ولیعهد محمد بن سلمان د کتنې په ترڅ کې ریاض ژمنه وکړه چې له ۶۰۰ ملیارد ډالرو نیولې تر ۱ ټریلیون ډالرو پورې به په متحدو ایالتونو کې پانګونه وکړي.

سپینې ماڼۍ وویل چې ټرمپ او محمد بن سلمان د امریکا اوسعودي عربستان ترمنځ ستراتیژیک دفاعي تړون SDA لاسلیک کړاو زیاته یې کړه چې دغه تاریخي تړون به زموږ د څه باندې ۸۰ کلونو دفاعي ملګرتیا پیاوړې کړي او په ټول منځني ختیځ کې به د حملو د مخنیوي ځواک پیاوړی کړي.

ټرمپ همدارنګه په راتلونکې کې سعودي عربستان ته د F-35 جنګي جت الوتکو د ورکولو په ګډون د دفاعي وسایلو د پلور یوه لویه کڅوړه هم تصویب کړه چې پرهغه هیواد د نږدې ۳۰۰ امریکایي ټانکونو پلورل هم ډاډمنوي.

د غزې په اړه د ملګروملتونو د امنیت شورا د پریکړه لیک په اړه د نړیوالو غبرګونو په ترڅ کې فلسطینې ادارې او جرمني هم د دغه پریکړه لیک هرکلی وکړ.

د فلسطیني ادارې د بهرنیو چارو وزارت په ایکسپاڼه کې لیکلي چې فلسطیني اداره د ملګرو ملتونود پریکړه لیک د تصویب د هرګلي ترڅنګ د غزې لپاره د د امریکا د سولې د پلان د سملاسي پلي کولو پر اړتیا ټینګار کوي.

بلخوا د جرمني بهرنیو چارو وزیر د امنیت شورا لخوا په غزه کې د سولې لپاره د امریکا د پلان تصویب یو "ښه خبر" وباله او هرکلی یې وکړ.

له پلان سره سم په غزه کې یوسوله ساتی نړیوال ځواک ځای پرځای کیږي او په راتلونکې کې د فلسطینیانو د یوه خپلواکه دولت جوړیدو ته لار پرانیستل کیږي.

روسیې او چین دغه پریکړه لیک ته له رایې ورکولو ډډه وکړه، خو د امنیت شورا نورو ټولو ۱۳ غړیو یې ملاتړوکړ.

د قزاقستان په جنوب کې تیره شپه په یوه کورکې د اورلګیدنې په پيښه کې دولس کسان مړه شوي چې نهه یې ماشومان دي.

دا پیښه په ایلګابس کلي کې رامنځته شوه. د بیړنیو خدماتو مسولینو ویلي چې درې کسه نورد بې هوښۍ په حالت کې ژغورل شوي دي. تراوسه د دغې اورلګیدنې لامل ندی څرګند شوی.

د قزاقستان ولسمشر قاسم جومارت توقایف د قربانیانو له کورنیو سره د مرستې د ژمنې ترڅنګ د اورلګېدنې د لامل په اړه د پلټنې امر وکړ.