د کُردانو مشر مسعود بارزاني ژمنه کړې ده چې د خپلواکۍ لپاره به ټولپوښتنه ترسره کړي.

هغه پرون وویل چې عراق په یوه فرقه يي حکومت اوښتی او دی به هېڅکله له بغداد سره بیا ملګری نه شي.

دی وايي:

"زموږ خبرې به «له بغداد سره» د دوو ښو ګاونډیو په توګه مطرح شي. لکه څنګه چې په یوه هېواد کې دننه مشارکت ناکام و مونږ به هیڅکله د ناکامه مشارکت په اړه خبرې ونه کړو."

نړیواله ټولنه په دې اندېښنه کې ده چې د کُردستان په خپلواکه کېدو سره له داعش سره په جګړه کې ترلاسه شوې بریا په هوا لاهو شي او تمرکز به په کورنیو لانجو واوړي.

د عراق صدراعظم حیدرالعبادي ټولپوښتنې ته مثبته رایه د اساسي قانون او سولې په خلاف بللې او ویلي یې دي چې په عراق کې سختې لانجې رامنځته کړي.

د امریکا د استناف یوې فدرالي محکمې د جمعې په ورځ هغه هوکړه لغوه کړه چې له مخې یې د ۲۰۰۱ کال د سپټمبر د ۱۱مې د تروریستي بریدونو اصلي طراح، خالد شیخ محمد، ته د اعتراف په بدل کې د اعدام له سزا څخه د ژغورنې امکان برابرېده.

خالد شیخ محمد، چې د اسامه بن لادن نژدې ملګری بلل کېږي او په پراخه کچه د ۹/۱۱ د بریدونو اصلي معمار ګڼل کېږي، د ۲۰۰۳ کال د مارچ پر ۱مه نېټه په پاکستان کې ونیول شو او بیا د ګوانتانامو مشهور زندان ته ولېږدول شو.

په واشنګټن ډي‌سي کې د فدرالي استیناف محکمې درې کسیز پلاوي دا پرېکړه وکړه.

د محکمې دې پرېکړې هغه معامله پای ته ورسوله چې د دوو کلونو خبرواترو په نتیجه کې شوې وه او د پوځ څارنوالانو او د پینتاګون چارواکو تایید کړې وه او پر اساس یې د اعتراف په صورت کې خالد شیخ محمد له اعدامه ژغورل کېده.

پر شیخ محمد تور دی چې په نیویارک کې د سوداګرۍ پر اسمانڅکو ودانیو او پر پنتاګون د الوتکو په وسیله د بریدونو پلان یې جوړ کړی و.

په اروپا اتحادیې کې له ۲۰۱۲ کال راهیسې هر کال د مړینو شمېر تر نویو زېږېدلو ډېر ثبت کېږي.

خو له دې سره سره مهاجرت یوازینی عامل دی چې په دې لویه وچه کې د وګړو شمېر زیاتوي.

د جمعې په ورځ د یوروستات (Eurostat) له‌خوا خپاره شوي معلومات ښيي چې د مهاجرت له امله د اروپا د اتحادیې نفوس تېر کال یوې نوې لوړې کچې ته رسېدلی او ۴۵۰.۴ میلیونو ته لوړ شوی دی.

یوروستات وایي: «د نفوس په وده کې تر ډېره هغه زیات شوي مهاجرتي حرکتونه رول لري چې د کرونا وبا له پای ته رسیدو وروسته رامنځته شول.»

په ۲۰۲۴ کال په اروپايي اتحادیې کې ۱.۰۷ میلیونه نوي اوسېدونکي زیات شول. مثبت خالص مهاجرت ۲.۳ میلیونه کسانو ته رسېدلی، چې د وګړو د طبیعي کمښت – یعنې ۱.۳ میلیونه کسانو د کمېدو – جبران یې کړی دی.

تېر کال، د مړینو شمېر ۴.۸۲ میلیونه و، حال دا چې د زیږونونو شمېر یوازې ۳.۵۶ میلیونه و، چې طبیعي کمښت ته دوام ورکوي.

د امریکا دفاع وزارت یا پنټاګون تاییدکړې چې د قطر پر العدید اډې د ایران په برید کې یو توغندی د امریکا پر پوځي اډه لګېدلی او څه ناڅه زیان یې اړولی دی.

د پنټاګون ویاند شان پانل پرون (د چنګاښ ۲۰مه) رسنیو ته په لیکلي پیغام کې وویل چې د چنګاښ د دوهمې نېټې په حمله کې د ایران ډېری توغندي د امریکا او قطر د هوايي مدافعې سیسټمونو شنډ کړل او څوک زیانمن نه شول.

دا لومړی ځل دی چې پنټاګون پر دې اډې د توغندیو لګېدل تاییدوي.

ایران د چنګاښ په دوهمه نېټه پر خپلو دریو اټومي تاسیساتو د متحدوایالتونو د برید په غبرګون کې د قطر پلازمېنې دوحې ته نژدې د العدید پر هوايي اډې څو توغندي وویشتل.

همدا حمله د ولسمشر ډونالډټرمپ په منځګړتوب د ایران او اسراییلو ترمنځ د اوربند سبب شوه او د ایران او اسراییلو ۱۲ ورځنۍ جګړه یې پای ته ورسوله.

په منځني ختیځ کې د اروپايي ټولنې سمندري ماموریت وايي چې په سره سمندرګي کې پر یوه کشتۍ د یمن د حوثي ډلې د برید په نتیجه کې څلور تنه مړه او یوولس نور تري تم شوي دي.

د اروپايي ټولنې ماموریت پرون په یوه بیان کې وویل، حوثي وسله والو پر دې کشتۍ چې د لایبریا بیرغ پرې رپېده ډزې وکړې.

دا ماموریت وايي چې مرستندویو ډلو لس تنه چې اته یې د کشتۍ فلپینۍ عمله او په دوو نورو کې یو یونانۍ او بل هندی وګړي دي ژغورلي دي. په بیان کې راغلي دي چې ټول ۱۵ تنه تري تم دي چې له دې ډلې څلور تنه په مړو کې شمېرل شوي.

حوثي ډلې ویلي دي چې د دې کشتۍ د عملې ځینې کسان دوی نیولي دي.

په یمن کې د متحدوایالتونو سفارت چې له نژدې یوې لسیزې راهیسې له سعودي عربستان څخه فعالیت کوي ویلي دي چې حوثي ډلې دا کسان یرغمل کړي دي.

ولسمشر ډونالډټرمپ او د امریکا د بهرنیوچارو وزیر وايي چې متحدایالات به پر ناټو وسلې وپلوري څو اروپايي متحدان یې دا وسلې پر اوکراین، چې د روسیې د بې پیلوټه الوتکو او توغندیو د حملو د شنډولو هڅه کوي، وپلوري.

ښاغلي ټرمپ پرون له ان بي سي خبري شبکې سره په مرکه کې وویل د دې وسلو سل په سلو کې پیسې به ناټو ورکوي.

په عین حال کې د امریکا د بهرنیوچارو وزیر مارکو روبیو پرون وویل چې په امریکا کې جوړې شوې ځینې وسلې چې اوکراین اړتیا ورته لري ناټو ته ورکړل شوي دي. او ناټو کولای شي دا وسلې اوکراین ته ورکړي او اروپايي هېوادونه یې پرځای له امریکا څخه نورې وسلې وپېري.

روبیو د مالیزیا پلازمېنې کوالالامپور ته د سفر پرمهال په یوه خبري غونډه کې د مثال په توګه یادونه وکړه چې د امریکا پرتله له جرمني څخه اوکراین ته د وسلو لېږد ډېر چټک او آسانه کېدای شي.

دا په داسې حال کې ده چې اوکراین ویلي، د روسیې د بالستیک او کروز توغندیو د شنډولو لپاره امریکايي وسلو له هغې ډلې د هوايي مدافعې پاټریوت سیسټم ته ډېره اړتیا لري.

د امریکا د بهرنیوچارو وزارت رسما خپلو یوشمېر کارکوونکو ته ویلي چې هغوی ته به ډېرژر له دندو د لیرې کېدو مکتوبونو ورواستول شي.

دا د ولسمشر ډونالډټرمپ د هغه اقدام یوه برخه ده چې غواړي د دولتي ادارو د کارکوونکو شمېر کم کړي.

د مدیریت او سرچینو په چارو کې د بهرنیوچارو وزارت معین مایکل ریګاس پرون په یوه بیان کې وویل چې د دې وزارت یوشمېر کارکوونکي به ډېرژر د خپلو دندو د پای ته رسېدو مکتوبونه ترلاسه کړي. بیان د ښاغلي ریګاس له قوله زیاتوي چې دا وزارت به په نژدې راتلونکي کې له هغو کسانو سره چې له دې اقداماتو څخه اغېزمن کېږي، تماس ونیسي.

تراوسه روښانه نه ده چې د بهرنیوچارو وزارت په کوم شمېر کارکوونکي له دندو لیرې کوي. د متحدوایالتونو د بهرنیوچارو وزارت په پام کې لري چې ځینې څانګې له منځه یوسي. په دې کې هغه دفتر هم شامل دی چې له امریکايي پوځیانو سره د همکارو افغانانو د مېشتېدنې چارې سمبالوي.

پاکستاني چارواکي وايي د هغو نهو مسافرو جسدونه یې ترلاسه کړي چې وسله والو په بلوچستان ایالت کې له یوه بس څخه یرغمل کړي وو.

یوه حکومتي چارواکي نوید علم وویل چې د دې کسانو په مرمیو ویشتل شوي مړي تېره شپه په څېرمه غرونو کې وموندل شول او یوه ایالتي ویاند شاهد رِند وویل چې دا مسافر پرون له یوه بس څخه یرغمل شول. ښاغلي رند زیاته کړه چې د پېښې قربانیانو په ناامنه بلوچستان کې د کارګرانو په توګه کار کاوه او په پنجاب کې خپلو کورونو ته روان وو.

د دې وژنې پړه کومې ډلې نه ده منلې خو بلوڅ بېلتونپالو له دې مخکې په ورته پېښو کې د پنجاب ایالت د اوسېدونکو د وژنو مسوولیت منلی دی.

پاکستاني پولیس او روغتیايي چارواکي وايي، وسلوالو د خیبر پښتونخوا په باجوړ کې د عوامي نیشنل ګوند یو مخکښ سیاستوال او ولسي مشر مولانا خانزېب او د هغه یو ملګری وژلی او درې تنه یې ژوبل کړي دي.

د باجوړ د پولیسو ویاند محمد اسرار مشال راډیو ته وویل، نوموړی د باجوړ په مرکز خار کې په موټر کې روان وو چې په شنډي موړ کې وسلوالو ورباندې ډزې وکړې.

دی زیاتوي، مولانا خانزېب ځای پر ځای وژل شوي خو په موټر کې ورسره سپاره درې کسان ژوبل شول.

اخوا د باجوړ د مرکزي روغتون چارواکو رسنیو ته ویلي دي چې له خانزېب سره په موټر کې ناست یو بل کس هم وژل شوی او درې تنه ژوبل دي چې درملنه یې روانه ده.

په پاکستان او افغانستان کې د ناامنۍ او ترهګرۍ څارونکې ناحکومتي ادارې خراسان ډایري پر اېکس (پخواني ټوېټر) په بیان کې ویلي دي چې مولانا خانزېب په سیمه کې د راتلونکي "سولې مارچ یا لاریون" لپاره په کیمپېن بوخت وو.

پر نوموړي د برید مسولیت لا چا نه دی منلی.

مولانا خانزېب د عوامي نیشنل ګوند د مرکزي کمېټۍ غړی او د دیني عالمانو د څانګې مشر وو. هغه له کلونو راهیسې په باجوړ کې د ناامنۍ او د بشري حقونو سرغړونو پرضد ولسي او سیاسي مبارزه کوله.

هغه په ناوګۍ تحصیل کې زېږېدلی وو او د عوامي نیشنل ګوند د پخواني ضلعي مشر شیخ جانزاده کشر ورور وو.

مولانا خانزېب د ۲۰۲۴ز کال په انتخاباتو کې له خپلې ضلعې څخه د قامي اسمبلۍ څوکۍ ته د عوامي نیشنل ګوند نوماند وو.

عوامي نیشنل ګوند پر نوموړي د برید "سخته غندنه" کړې او د هغه پر وژنه یې درې ورځنی ماتم اعلان کړی دی.

ګوند پر خپله اېکس (پخواني ټوېټر) پاڼه د صوبايي مشر میا افتخار حسین له خولې لیکلي دي چې په راتلونکو درې ورځو کې د ګوند ټولې چارې ځنډوي.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو وايي، د ملګرو ملتونو پر خپلواکې څیړنکې فرانچسکا البانزه چې په فلسطیني سیمو کې يې د بشري حقونو د نقض په اړه راپور چمتو کړی تحریمونه وضعه کوي.

وربیو د چهارشنبې په ورځ پر خپلې ایکس پاڼې ولیکل،" د امریکا او اسراییلو پر وړاندې د البانزه سیاسي او اقتصادي جګړه نوره د زغم نه ده، موږ په ګډه له خپلو مشروعو حقونو دفاع کوو".

د اسوشیټډپرس خبري اژانس د راپور له مخې، امریکا داسې مهال پر البانزه د تحریمونو د وضعه کولو پریکړه کوي چې پر ملګروملتونو د واشنګټن هغوو فشارونو پایله نه ده ورکړې چې غوښتل يې هغه له دندې لیرې کړي.

ایټالیوۍ فرانچسکا البانزه چې د بشري حقونو مدافع وکیله ده، په فلسطین کې يې د اسراییلو جګړه "نسل وژنه" یاده کړې ده.

امریکا او اسراییلو بیا دا تورونه رد کړي دي.

تیره اونۍ په ملګرو ملتونو کې د امریکا استازولۍ یو بیان ورکړ چې په کې د البانزه د لیرې کیدو غوښتنه شوې وه.

په بیان کې البانزه د "یهودیت او اسراییلو ضد" د سیاسي جګړه له کبله تورونه شوې وه.

په بیان کې راغلي وه چې د البانزه تورونه د نسل وژنې په اړه سم نه دي.

د اسراییلو او حماس ترمنځ د ۲۰۲۳کال په اکټوبر میاشت کې جګړه پیل شوه.

تراوسه په دې جګړه کې نژدې ۶۰ زره فلسطینیان وژل شوي او غزه له بشري ناورین سره مخ ده.

روسیې نن سهار د اوکرایین پر پلازمینه کیف د بې پیلوټه الوتکو او توغندیو بریدونه کړي دي.

اوکرایین چارواکي وايي، د بې پیلوټه الوتکو پاتي شونو په څو سیمو کې اور بل کړی دی.

د راپورونو له مخې، دوه کسان ټپیان شوي او د اوکرایین په ډیرو ښارونو کې د خطر زنګونه وهل شوي دي.

اوکرایین یو ځل بیا د روسیې د هوايي بریدونو پر وړاندې له خپلو لویدیزو متحدانو د دفاعي وسلو غوښتنه کړې ده.