باختر خبري اژانس چې د طالبانو په کنټرول کې دی نن خبر ورکړی، چې پرون د تورخم له لارې ۲۹ کورنۍ، د کندهار د سپین‌بولدک له لارې ۳۷، د نيمروز د ورېښمو پله له لارې ۳۹ او د هرات د اسلام‌کلا له لارې ۸۴ کورنۍ هېواد ته راستنې شوې دي.

په خبر کې نه‌دي ویل شوي، چې دغه کورنۍ په خپله خوښه که په زوره افغانستان ته ایستل شوي دي.

پاکستان د ۲۰۲۳م کال د نوامبر له لومړۍ نېټې د بې‌اسناده افغان کډوالو ډله‌‌‌ییز اخراج پیل کړی، ورسره له ایرانه هم د افغان پناه غوښتونکو د اخراج لړۍ روانه ده.

د طالبانو د حکومت د ټولګټو وزارت چارواکي هیله‌من دي، چې افغانستان به په نژدې راتلونکې کې د ګډو ګټو هېوادونو د ریل‌ګاډي ټرانسپورټ په شورا کې رسماً د څارونکي غړي په توګه ومنل شي.

دې وزارت پرون جمعه په خپله ایکس‌پاڼه یا پخواني ټویټر کې لیکلي چې، د اوسپنیزې کرښې مرستیال مولوي محمد اسحاق صاحب‌زاده د ګډو ګټو هېوادونو د ریلي ټرانسپورټ د شورا په ۸۱مه غونډه کې چې د ازبکستان په پلازمېنه تاشکند کې جوړه شوې وه، ګډون کړی و.

د دې وزارت د خبرپاڼې له‌‌مخې د دې دوه ورځنۍ غونډې په بهیر کې چې تاشکند یې د تېرې سه‌شنبې او چهارشنبې په ورځو کوربه و، د افغانستان د رېل پټلۍ په چارو کې د نړیوالې همکارۍ د راجلبولو او د رېل پټلۍ او ټکنالوژۍ د بنسټيزې پراختیا په اړه خبرې وشوې.

دغه راز خبرپاڼه کې راغلي، ښاغلي صاحب‌زاده د يادې غونډې په څنډه کې د قزاقستان، تاجکستان او ازبکستان د رېل پټلۍ له مسوولينو سره په جلا-جلا کتنو کې، د رېل پټلۍ د ګډو پروژو د عملي کېدو او له‌دې لارې د سوداګريزو توکو د لېږد رالېږد د حجم د زياتوالي په اړه خبرې کړې دي.

د ګډو ګټو هېوادونو د ریلي ټرانسپورټ شورا په ۱۹۹۲ کال کې تاسیس شوې او موخه یې د غړو هېوادونو ترمنځ د رېلي ټرانسپورټ په برخه کې د همکارۍ او همغږۍ رامنځته کول دي.

د جرمني د (سولې کلي) د خیریه بنسټ په مرسته افغاني سرې میاشتې نهه اتیا سوځېدلي او د هډوکو په ناروغیو اخته ماشومان د درملنې لپاره جرمني ته واستول.

د دغو ماشومانو عمرونه له یوه تر یولسو کلونو دي چې د پنج‌شنبې په ورځ له کابله جرمني ته ورسېدل.

د سولې کلی د جرمني یوه غیردولتي موسسه ده چې له نولس سوه اووه شپېتم کال راهیسې د نړۍ په جګړه ځپلیو سیمو کې له ناروغو ماشومانو سره مرسته کوي.

دې مرستندویه موسسې په تېرو پنځه څلویښت کلونو کې د شاوخوا څلور زره افغان ماشومانو درملنه په جرمني کې کړې ده.

په قطر کې د طالبانو د دفتر مشر سهیل شاهین د افغانستان لپاره د ایټالیا له نوې سفیرې سبرینا اوګولیني سره پرون وکتل.

سهیل شاهین په ایکس‌پاڼه (پخواني ټویټر) کې لیکلي دي چې، له مېرمن سبرینا اوګولیني سره یې د بشري مرستو، زده‌‌کړو او یوشمېر نورو موضوعاتو په اړه خبرې کړې دي.

مېرمن اوګولیني د افغانستان لپاره د ایټالیا د سفیرې په توګه په خپل پيغام کې لیکلي دي، چې بشري حقونه په ځانګړې ډول د ښځو حقونه به د دې له کاري لومړیتوبونو څخه وي.

ایټالیایۍ ډیپلوماته سبرینا اوګولیني څه باندې اوونۍ مخکې د افغانستان لپاره د ایټالیا سفیره وټاکل شوه.

ایټالیا د نړۍ د نورو هېوادو په څېر د طالبانو حکومت په رسمیت نه‌دی پېژندلی د همدې لپاره د دې هېواد نوې سفیره هم سفارتي چارې د قطر له پلازمېنې دوحې څخه مخته وړي.

په افغانستان کې د جاپان سفیر وایي چې، په پلازمېنه توکیو کې به د افغانستان د فرهنګي میراثونو د یوه نړیوال کنفرانس د جوړېدو لپاره هڅې وکړي.

تاکایوشي کورومیا دا ژمنه پرون په کابل کې د طالبانو د اطلاعات او کلتور وزارت د کلتور او هنر له معین مولوي عتیق‌الله عزیزي سره د خبرو پرمهال وکړه او زیاته یې کړه چې جاپان فرهنګي چارې له سیاسي مسایلو سره تړلې نه بولي او په هر ډول شرایطو کې یې ملاتړ کوي.

د افغانستان د فرهنګي میراثونو د نړیوال کنفرانس د هدف په اړه د جاپان سفیر وویل، هېواد یې غواړي په‌‌دې ډول د افغانستان د فرهنګي میراثونو د ساتنې او رغونې برخې ته د نړیوالو پاملرنه زیاته کړي، خو نوموړي دا څرګنده نه‌کړه چې دا کنفرانس به کله جوړ شي.

دا مسابقه د درېیو پنځوس اووره لوبو دوهمه یوه ده چې د متحد عربي اماراتو په شارجه کې د دې لوبډلو ترمنځ ترسره کېږي.

لومړۍ یوه د چهارشنبې په ورځ افغان لوبډلې د دوه نوي منډو په توپیر وګټله.

د کرکټ بورډ ویاند سید نسیم سادات ازادۍ راډیو ته ویلي: "د دویمې لوبې لپاره هم تمرینات کېږي، لوبډله به بشپړه چمتو وي. مورال یې هم لوړ دی، ځکه په لومړۍ لوبه کې یې بنګله‌دېش ته د ۹۲ منډو په توپیر ماتې ورکړه."

که چېرته افغان لوبغاړي وتوانیږي چې نن هم د بنګله‌دېش لوبډله ماته کړي، نو د دې لړۍ اتله به شي او که بنګله‌دېش دا مسابقه وګټله نو په درېیمه یوه کې به چې د دوشنبې په ورځ د شارجې په همدې لوبغالي کې کېږي، ګټونکی معلوم شي.

د افغانستان او بنګله‌دېش د ملي لوبډلو ترمنځ نننۍ لوبه د کابل په وخت د ماسپښین په دوه نیمو بجو پيلیږي.

د هند د بهرنیو چارو وزارت وايي، له چابهار بندره د یوه نوي ارتباطي دهلیز په توګه د افغان سوداګرو ګټه اخیستل د طالب چارواکو او هندي پلاوي ترمنځ د بحث مهمه موضوع وه.

د هند د بهرنیو چارو وزارت شری رندهیر پرون په یوې خبري ناسته کې ویلي، د بحث یوه برخه په‌دې ورټوله وه، چې څنګه افغان سوداګر کولی شي، د چابهار بندر له لارې صادرات او واردات وکړي.

د هند دا پلاوی د روانې میاشتې په څلورمه او پنځه په کابل کې و او له یوشمېر طالب چارواکو سره يې وکتل.

د چابهار بندر چې د هند لپاره ستراتېژیک اهمیت لري، هند ته دا زمینه برابروي چې افغانستان ته لاس‌رسی ولري.

د راپورونو له‌مخې د طالبانو مشر د یوې فرمان په صادرولو سره له کورنیو چارو وزارت، دفاع وزارت او استخباراتو ریاست څخه د وسلو، مهماتو او پوځي تجهیزاتو د وېش واک اخیستی دی.

دا خبر طلوع نیوز خصوصي رسنۍ د طالبانو د ویاند ذبیح‌الله مجاهد له خولې ورکړی چې، د خپل مشر ملاهبت‌الله اخندزاده له‌خوا د اته ماده‌ییز فرمان صادرېدل تایید کړي.

په فرمان کې يې زیاته کړې ده چې، د وسلو د سمې کارونې او خوندیتوب په موخه به تر دې وروسته هر ډول وسلې او مهمات د طالبانو د مشر په حکم کارول کېږي.

پخپله ښاغلي مجاهد په خپلو ټولنیزو شبکو کې په‌دې اړه څه نه‌دي ویلي.

د ملګروملتونو د خوړو او کرنې اداره، FAO د نورستان ولایت په څو ولسوالیو کې له ښځینه سرپرستو کورنیو سره د کورنۍ بڼوالۍ د وسایلو او تخمونو د مرستې خبر ورکوي.

دې ادارې پرون پنج‌شنبې پر خپله ایکس‌‌پاڼه یا پخواني ټوېټر لیکلي چې په کامدیش، برګمټال، دواب او منډوول ولسوالیو کې پر ۲۳۳۵ ښځینه سرپرستو کورنیو باندې دغه مرستې وېشل شوي دي.

د بیان له‌‌مخې پر دې سربېره ۳۸۵ مېرمنو د خوړو او تغذیې د ودې لپاره د مرخیړیو د کښت کیټونه ترلاسه کړي دي.

له‌دې مخکې دې ادارې شاوخوا درې اوونۍ مخکې ویلي و، چې له پنځلس زره زیاتو ښځو سره یې چې د خپلې کورنۍ نفقه ګټونکې دي د چرګو، د هغوی د خوراکي موادو، واکسین او د چرګانو د پالنې په برخه کې مرستې کړې دي.

د ملګروملتونو د کډوالو اداره UNHCR وايي، سږ کال په پاکستان کې له ۷۱۰۰ زیات افغان کډوال نیول شوي او یا هم بندیان شوي دي.

يو‌اين‌ايچ‌سي‌ار ویلي، یوازې په اکتوبر میاشت کې شاوخوا ۸۰۰ افغانان په هغه هېواد کې نیول شوي دي.

د کډوالو عالي کمېشنرۍ په یوه تازه راپور کې ویلي چې، د سپټمبر له ۱۵مې راهیسې تر ۷۶۱ زره ډېر افغانان بېرته افغانستان ته ستانه شوي دي.

د UNHCR په وینا، په تېرو دوو میاشتو کې هره میاشت په متوسط ډول ۲۳ زره افغانان بېرته خپل هېواد ته ستانه شوي دي.

د راپور له‌‌‌مخې په روان ۲۰۲۴ کال کې تر اوسه له ۶۸۰۰ زیات کسان له پاکستان څخه په زور ایستل شوي او دغه بهیر د جولای د میاشتې راهیسې ورو شوی دی.

د ۲۰۲۳ کال د اکټوبر په ۳مه، د پاکستان ملي اپیکس کمېټې له دغه هېواد څخه له یو ميلیون نه د زیاتو بهرنیانو چې اکثره یې افغانان دي او قانوني اسناد نه‌لري، د ایستلو پلان تصویب کړ.

دغو بهرنیانو ته د تېرکال د نوامبر میاشتې تر لومړۍ نېټې پورې وخت ورکړل شوی و، چې په خپله خوښه له پاکستان څخه ووځي کنه په زوره به وایستل شي.