له طالبانو سره د مذاکراتو تر درولو وروسته، د امریکا ولسمشر ډونالد ټرمپ ویلي چې دغه مذاکرات لهمنځه تللي او امریکايي ځواکونه به په یوه مناسب وخت کې له افغانستانه ووځي.
ښاغلي ټرمپ د دوشنبې په ورځ «۲۰۱۹ کال د سپټمبر ۰۹» په سپینه ماڼۍ کې خبریالانو ته وویل، له طالبانو سره د مذاکراتو لغوه کولیې خپله پرېکړه وه.
ښاغلی ټرمپ وايي: "تر کومه ځایه چې په ما پورې اړه لري، خبرې لهمنځه تللي دي. هغوی فکر کوي چې خلک وژني او ځان ته په خبرو کې غوره موقف اخلي. هغوی د یوه امریکایي سرتېري په ګډون ۱۲ تنه ووژل. دا کار زما سره نهشي کولای، ځکه هغسې چې زه پوهېږم، خبرې لهمنځه تللې دي."
د امریکا ولسمشر تر دغو څرګندونو وړاندې هم د دوشنبې په ماښام پر ټویټرپاڼه ولیکل چې په تېرو څلورو ورځو کې یې دښمن ته دومره ګوزار ورکړی چې په تېرو ۱۰ کلونو کې یې نهو ورکړی.
We have been serving as policemen in Afghanistan, and that was not meant to be the job of our Great Soldiers, the finest on earth. Over the last four days, we have been hitting our Enemy harder than at any time in the last ten years!
— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) September 9, 2019
د امریکا ولسمشر په یوه بل ټویټ کې لیکلي چې ډېر جعلي راپورونه خپاره شوي چې ګواکې ده خپل مرستیال او سلاکاران په کمپ ډېوېډ کې د طالبانو د لیدنې په موضوع کې له پامه غورځولي دي.
د ښاغلي ټرمپ په خبره دا موضوع حقیقت نهلري، ځکه د ده په باور هغه تل فکر کوي چې خبري تر ټولو غوره لار ده، خو وایي په دې اړهیې غوره ګڼلې چې دا کار ونهکړي.
ولسمشر ډونالد ټرمپ د کابل ښار په شش درک سیمه کې د طالبانو د پنجشنبې ورځې تر ځانمرګي برید وروسته په یوه بېړني اقدام کې د شنبې په شپه د طالبانو له مشرانو سره لیدنه لغوه کړه او په دوحه کې یې د سولې خبرې ودرولې. په دغه برید کې د یوه امریکايي سرتېري په ګډون ۱۲ کسان ووژل شول.
په پام کې وه ښاغلی ټرمپ د یکشنبې په ورځ د امریکا د ولسمشر په استراحت ځای یا کمپ ډېوېډ کې د طالبانو له مهمو مشرانو او همداراز له ولسمشر اشرف غني سره وویني.
ډونالد ترمپ له طالبانو سره خبرې لغوه کړې
د افغانستان حکومت د ولسمشر ټرمپ د دې اقدام ستاینه وکړه او ویېویل چې سوله له اوربند پرته امکان نهلري.
سوله له اوربند پرته امکان نهلري
د افغانستان د ولسمشر ویاند صدیق صدیقي د دوشنبې په ورځ له «سي اېن اېن» ټلوېزیوني شبکې سره په مرکه کې ټینګار وکړ چې له طالبانو سره د خبرو د لغوه کېدو په اړه د ولسمشر ټرمپ پرېکړه ښیي چې هغه د افغانستان وضعیت ښه درک کړی دی.
ښاغلی صدیقي زیاتوي: "موږ په دې باور یو چې د ولسمشر ټرمپ پرېکړه د هغه توافق په اړه د افغانستان د خلکو د اندېښنو په اړه یو غبرګون وو چې له نیمګړتیاوو ډک دی او یا د امتیاز اخیستلو لپاره یوه معامله او هم د هغې ډلې لپاره چې په تاوتریخوالي کې ښکېل ده، د نفوذ زمینه برابروي. زموږ باور دا دی چې دا پرېکړه زموږ د اندېښنو یو قوي درک وو چې موږ له ډېرو امریکایي چارواکو سره شریک کړی دی."
تر دې وړاندې د افغانستان ولسمشر اشرف غني د دوشنبې په ورځ د افغانستان د ملي امنیت د عمومي ریاست د سرپرست د معرفي کولو پر مهال وویل چې له اوربند پرته خبرې نا ممکنه دي.
د افغانستان د ولسمشر ویاند هم د افغان حکومت پر دې غوښتنې ټینګار کړی او طالبانیې په دې هېواد کې د تاوتریخوالي د ډېرېدو مسؤل ګڼلي دي.
ښاغلی صدیقي وايي: "د طالبانو له لوري د تاوتریخوالي د کمولو په برخه کې هېڅ ډول ژمنه نهشته، ځکه نو موږ چې څه غواړو هغه د طالبانو له لوري بېړنی اوربند دی."
په همدې ترڅ کې د امریکا متحده ایالاتو د مرکزي قوماندانۍ مشر جنرال کېنېت مککنزي افغانستان ته د تېرې شپې په سفر کې وویل چې د امریکا پوځ ښایي د طالبانو پر وړاندې عملیات ډېر کړي.
نوموړي وویل چې دوی به په افغانستان کې چوپ پاتې نهشي او اجازه نهورکوي هغه څه ته چې دوی یې د ځان بریا بولي، ورسېږي.
د افغانستان د سولې لپاره د امریکا ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد شااوخوا نهه میاشتې د قطر په پلازمېنه دوحه کې له طالب استازو سره مذاکرات وکړل او په اصولو کې د افغانستان د کړکېچ پای ته رسولو لپاره پر یوه توافق هم سره سلا شول.
خو ولسمشر ټرمپ چې د توافق په اړهیې وروستۍ پرېکړه کوله، له طالبانو سره مذاکرات لغوه کړل.
طالبانو په غبرګون کې وویل، د امریکا د ولسمشر دغه پرېکړه به تر هر چا ډېر تاوان په خپله امریکا ته واړوي، "اعتبار بهیې زیانمن کړي، مالي او ځاني تلفات به ډېر او په سیاسي تعامل کې به د امریکا رول متزلزل وښيي."
دغې ډلې ټینګار کړی چې له افغانستانه د بهرنیو ځواکونو تر وتلو به خپلې جګړې ته دوام ورکړي.
په وروستیو میاشتو کې چې د سولې خبرې روانې وې، طالبانو د افغانستان په بېلابېلو ولایتونو کې خپلو بریدونو ته زور ورکړی و او ورسره د دولتي ځواکونو په عملیاتو کې هم زیاتوالی راغلی و.
د امریکا د بهرنیو چارو وزیر مایک پامپیو هم د یکشنبې په ورځ (۱۳۹۸ کال د وږې ۱۷) ویلي و، امریکا به هم پر طالبانو بریدونو ته دوام ورکړي او د هغه په خبره یوازې په تېرو ۱۰ ورځو کې تر ۱۰۰۰ زیات طالبان په جګړو کې وژل شوي دي.