د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ خبرداری ورکړ چې که روسیه په ۵۰ ورځو کې له اوکراین سره پر اوربند موافقه ونه کړي، پر هغو هیوادونو به سختې تعرفې ولګوي چې له روسیې سره راکړه ورکړه کوي.

ټرمپ د اوکراین د جګړې په تړاو د روسیې پر ولسمشر ولادیمیر پوتین نیوکه وکړه او هغه یې په دې تورن کړ چې د سولې د تړون له لاسلیکولو ډډه کوي او واشنګټن ته یې "بې‌مانا دلایل" وړاندې کړي دي.

ټرمپ د دوشنبې په ورځ په واشنګټن کې د ناټو له سرمنشي مارک روټې سره د کتنې په ترڅ کې اعلان وکړ چې له ناټو سره یې داسې توافق کړی چې د اوکراین لپاره به وسلې استول کېږي او د دغو وسلو لګښت به ناټو ورکوي.

هغه وویل:

«موږ نن داسې یو توافق وکړ چې وسلې به اوکراین ته لیږل کېږي او لګښت به یې ناټو پرې کوي.»

ټرمپ دا هم وویل، که چېرې ولادیمیر پوتین د اوکراین د جګړې د ختمولو لپاره اقدام و نه کړي، امریکا چمتو ده چې پر روسیې او هغو هیوادونو چې له مسکو سره راکړه ورکړه کوي، ۱۰۰ سلنه ګمرکي تعرفې ولګوي. دا تعرفې ښايي په راتلونکو ۵۰ ورځو کې عملي شي.

ټرمپ زیاته کړه:

«موږ له روسیې خوشاله نه یوو، او ډېرې سختې تعرفې به پرې ولګوو … شاوخوا ۱۰۰ سلنه تعرفې.

موږ په دې جګړه کې ۲۵۰ میلیارد ډالر مصرف کړي دي … او موږ غواړو دا جګړه ختمه شي. زه له پوتین څخه مایوسه یم، ځکه ما فکر کاوه چې دوې میاشتې مخکې به موږ یو تړون ولرو.»

د کریکټ نړیوالې شورا ( ای.سي.سي) په پکتیکا کې د د افغانستان د کورني کریکټ د دریو لوبغاړو په وژلو ژوره خواشیني څرګنده کړې او پر هغوی شوی برید یې غندلی دی.

دغې شورا نن شنبه په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې د کبیر اغا، صبغت الله او هارون په نوم دغه کریکټران هغه مهال ووژل شول چې له یوې لوبې وروسته یوه کور ته ستانه شوي وو.

دغه کریکټران او لږ تر لږه ۷ نور ملکیان پرون جمعه د پکتیکا په ارګون ولسوالۍ کې د پاکستان د هوایي برید له کبله ووژل شول.

د افغانستان کریکټ بورد، د کریکټ د ملي لوبډلو لوبغاړو او ګڼ شمېر نورو کسانو دا برید غندلی دی.
کریکټ بورد له همدې برید وروسته پاکستان سره د راتلونکې نومبر میاشتې سیالۍ هم لغو کړي، هغه درې اړخیزې سیالۍ چې ټاکل شوې وه د پاکستان، سریلانکا او افغانستان ترمنځ وشي.

یوه زلزله، چې شدت یې د ریښتر په حساب څلورنیم و، نن ماسپښین د افغانستان او پاکستان ترمنځ سیمې ولړزولې.

د جرمني د زلزله پېژندنې ادارې د راپور له مخې، د دې زلزلې مرکز د افغانستان له پولې نژدې ۶ کیلومتره او د تاجکستان له پولې ۴۴ کیلومتره لیرې، په خیبرپښتونخوا کې و.

د زلزلې مرکز د مځکې له سطحې ۱۰ کیلومتره لاندې ثبت شوی دی.

تراسه پورې د دې زلزلې له کبله د مرګ ژوبلې او تاوانونو په اړه کوم راپور نه دی ورکړل شوی.

په وروستیو کې د افغانستان ختیځې سیمې سختو زلزلو وځپلې چې له کبله یې زرګونو کسانو ته مرګ ژوبلې واوښتې.

د افغانستان د شل اوره لوبډلې کیپتان راشد خان د شنبې په ورځ د پاکستان پر هوایي برید سخت انتقاد وکړ .

د راپورونو له مخې، د جمعې په شپه د پکتیکا ولایت په اورګون ولسوالي کې د بمبارۍ په نتیجه کې لږ تر لږه اته تنه ووژل شول چې درې تنه ځوان کرکټران هم پکې شامل وو. په برید کې اووه تنه نور ټپیان شوي دي.

محمد نبي، او فضل حق فاروقي هم دا برید غندلی دی.

د افغانستان کرکټ بورډ د دې برید له کبله له پاکستان سره راتلونکې سیالۍ لغوه اعلان کړې.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وايي، لا وختي دی چې اوکراین ته «ټاماهاک» توغندي ولېږي، او هیله لري چې تر هغې وړاندې وکولای شي له روسیې سره د سولې موافقه ترلاسه کړي.

ټرمپ د جمعې په ورځ، د تلې ۲۵مه (اکتوبر ۱۷مه)، په سپینه ماڼۍ کې د اوکراین له ولسمشر ولودیمیر زیلنسکي سره د لیدنې پر مهال خبریالانو ته وویل:

«هیله لرم چې موږ ورته اړتیا پیدا نه کړو. هیله لرم چې پرته له دې چې حتی د ټاماهاک توغندیو په اړه فکر وکړو، وکولای شو دا جګړه پای ته ورسوو.»

ټرمپ همداراز د امریکا د پوځي چمتووالي په اړه د اندېښنو یادونه وکړه او ویې ویل چې د اوکراین د دوامداره ملاتړونو لړۍ کېدای شي د امریکا دفاعي ظرفیتونه تر فشار لاندې راولي.

کله چې له هغه وپوښتل شول که امریکا په خپله یوې جګړې ته ورګډه شي او د ټاماهاک توغندیو ته اړتیا پیدا کړي، څه به وکړي؟ ټرمپ ځواب ورکړ:

«دا په خپله یوه ستونزه ده. موږ په خپله ټاماهاک توغندیو او ډېرو هغو شیانو ته اړتیا لرو چې په تېرو څلورو کلونو کې مو اوکراین ته ورکړي دي. موږ ډېر څه ورکړي دي.»

ټرمپ، چې یوه ورځ وړاندې یې اعلان کړی و د اوکراین د جګړې د پای ته رسولو په هدف به په راتلونکو دوو اوونیو کې په هنګري کې د روسیې له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره وګوري، دا ځل وویل چې دا لیدنه به ښايي مخامخ، او د اوکراین له مستقیم ګډون پرته ترسره شي.

هغه د زیلنسکي او پوتین د اړیکو په اړه زیاته کړه:

«دا دواړه ولسمشران یو له بله کرکه لري، او زه غلط نه یم که ووایم وضعیت ډېر، ډېر سخت او پېچلی دی.»

د افغانستان د خبریالانو مرکز ویلي چې د طالبانو له‌خوا د شمشاد خصوصي راډیو - تلویزیون د خپرونو درول د یوې خپلواکې رسنۍ په چارو کې «روښانه او مستقیمه لاسوهنه» ده.

دغه مرکز د یوې سرچینې له قوله چې له کابل څخه یې خبرې کړې، ویلي چې د طالبانو د استخباراتو ادارې په امر د جمعې په ورځ، د تلې ۲۵مه (اکتوبر ۱۷مه) د شمشاد د خپرونو مخه ونیول شوه.

د سرچینې په وینا، طالبانو شمشاد تلویزیون تورن کړی چې د طالبانو او د پاکستاني ځواکونو ترمنځ د وروستۍجګړې او د پاکستان له خوا پر افغانستان د هوايي بریدونو په اړه یې “دقیق او یې پرې” راپورونه نه دي خپاره کړي، او د پاکستان پر وړاندې “ یې د طالبانو د حکومت د دریځ او اقداماتو په کافي اندازه” دفاع نه ده کړې.

تر اوسه د طالبانو حکومت د شمشاد د خپرونو د بندېدو په اړه رسماً څه نه دي ویلي، او د شمشاد تلویزیون چارواکو هم تر اوسه په دې اړه تبصره نه ده کړې.

د پاکستان فدرالي حکومت د جمعې په ورځ پرېکړه وکړه چې د افغان اتباعو د ستنولو بهیر به چټک کړي.

دغه پرېکړه د صدراعظم شهباز شریف په مشرۍ د لوړې کچې په یوه ناسته کې وشوه، چې هدف یې د افغان کډوالو د بېرته ستنولو بهیر ارزونه وه.

په ناسته کې د پاکستان صدراعظم شهباز شریف ټینګار یې وکړ چې د افغان اتباعو دوامداره په سرحدي بریدونو د افغان کډوالو ښکېلتیا د جدي اندېښنې وړ ده.

شهباز شریف ټولو صوبایي حکومتونو او اړوندو فدرالي ادارو ته لارښوونه وکړه چې د ټولو غیرفانوني او بې اسناده افغان اتباعو د منظم او ژر بېرته ستنولو لپاره نژدې همغږي وساتي، او روښانه یې کړه چې د پاتې کېدو لپاره به نور هېڅ تمدید نه ورکول کېږي.

هغه د پاکستان د خلکو له لورې د تېرو څو لسیزو پر مهال د میلیونونو افغان کډوالو د مېلمه‌پالنې ستاینه وکړه او یادونه یې وکړه چې پاکستان د ترهګرۍ پر ضد جګړه کې د زرګونو انسانانو د ژوند او اقتصادي سرچینو په بڼه درانه تاوانونه زغمي.

د اروپايي اتحادیې شلو غړیو هیوادونو په ګډه له اروپايي کمېسیون څخه غوښتي چې د هغو افغانانو د بېرته ستنولو لپاره عملي ګامونه واخلي چې د اوسېدو قانوني اسناد نه لري.

دا نوښت د شنبې په ورځ د بلجيم د پناه او مهاجرت وزیرې انیلین فان بوسوویت (Anneleen Van Bossuyt) له‌خوا اعلان شو.

هغې وويل:

«د شمال، جنوب، ختیځ او لویدیځ ټول غړي هېوادونه له یوه ستونزمن خنډ سره مخامخ دي: موږ نه شو کولای هغه افغانان چې غیرقانوني یا مجرم دي، حتی له محکومیت وروسته، بېرته واستوو. دا وضعیت د پناه‌ ورکولو پر تګلاره د خلکو باور کموي او زموږ د امنیت لپاره خطر پېښوي. اوس د ګډ اقدام وخت دی.»

د بلجیم ترڅنګ، دا لیک بلغاریا، قبرس، جرمني، استونیا، فنلنډ، یونان، هنګري، آیرلنډ، ایټالیا، لیتوانیا، لوګزامبورګ، مالټا، هالنډ، ناروې، اتریش، پولنډ، سلواکیا، چک جمهوریت او سویډن هم لاسلیک کړی دی.

یاد هېوادونه له د اروپايي کمېسیون د پناه او مهاجرت له کمېشنر مګنس برونر څخه غواړي چې له طالبانو سره د بېرته ستنولو د تړونونو موضوع ته لوړ سیاسي لومړیتوب ورکړي او د دې لپاره هم دیپلوماتیکې او عملي حل‌لارې تعقیب کړي.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ ویلي لا اوکراین ته د توماهاک توغندیو سپارل له وخته مخکې ده، او هیله یې وښوده چې تر دې کار مخکې له روسیې سره سوله ټینګه کړي.

ټرمپ د جمعې په ورځ په سپینه ماڼۍ کې د اوکراین له ولسمشر ولودومیر زیلینسکي سره ناسته درلوده او د خبریالانو پوښتنې یې هم ځوابولې.

ټرمپ د امریکا د پوځي چمتووالي په اړه اندیښنې هم ومنلې او ویې ویل چې دوامداره ملاتړ کولی شي د امریکا خپله دفاع تر فشار لاندې راولي.

اوکراین په وروستیو اونیو کې له واشنګټن څخه د توماهاک توغندیو غوښتنه کړې، او استدلال یې کړی چې دا کار کولای شي روسیه اړ باسي خپل درې نیم کلن برید پای ته ورسوي.

ډونالډ ټرمپ، چې مخکې یې اعلان کړی وو له خپل روسي ساري ولادمیر پوتین سره به د هنګري په پلازمینه بوداپست کې وګوري وویل چې دا غونډه به احتمالاً مخامخ او د اوکراین له مستقیم حضور پرته ترسره شي.

د شمشاد راډیو او ټلویزیون خپرونې تر نامعلومې نېټې ځنډول شوي.

د راپورونو له مخې د طالبانو د استخباراتو چارواکو د جمعې ورځې ناوخته په کابل کې د دغه خصوصي ټلویزیون او راډیو دفتر ته ورغلي او خپرونې یې وربندې کړي دي.

لا معلومه نه ده چې طالبانو ولې د شمشاد د خپرونو مخه نیولې ده.

د شمشاد ټلویزیون د نشراتو مخکیني مشر نسیم پښتون په یوه بیان کې د طالبانو دا اقدام د ده په خبره له پاکستان سره د وروستیو نښتو د خبري پوښښ په بڼې تړلی دی.

د پکتیکا د ولایتي روغتون یوه چارواکي ویلي چې د پاکستان په بریدونو کې لږ تر لږه ۱۰ ملکیان وژل شوي او ۱۲ تنه نور ټپیان دي.

دغه چارواکي چې د موضوع د حساسیت د نوم د نه خپرولو غوښتنه کړې فرانس پرس خبري اژانس ته ویلي چې دوه ماشومان هم په وژل شویو کې شامل دي.

د افغانستان کرکټ بورډ ویلي چې په وژل شویو کې دری کرکټ لوبغاړي هم شامل دي چې د ګڼو ورزشکارانو او فعالانو غبرګونونه یې پارولي دي.