ایران او پاکستان د شاوخوا پنځلس ورځو په ترڅ کې افغانستان ته د افغان کډوالو تر شپږ زره درې سوه ډیرې کورنۍ ستنې کړې دي.

د طالبانو حکومت تر ادارې لاندې د باختر اژانس راپور ورکړی دی، چې د جوزا له لسمې تر نولسمې نیټې پورې له ایران څخه پنځه زره پنځه سوه او له پاکستان څخه اته سوه شل کورنۍ یا په زور یا په رضا افغانستان ته تللې دي.

د ایران حکومت ویاندې فاطمه مهاجرانې ویلي دي، چې له ایران څخه به ټول هغه کډوال اېستل کېږي، چې د اوسېدو قانوني اسناد نه لري.

د ایران مهر خبري اژانس د ایران د حکومت د ویاندې فاطمې مهاجراني په وینا خبر ورکړی دی چې له ایران څخه به ټول هغه کډوال ایستل کیږي چې د اوسیدو قانوني اسناد نه لري.

د ایراني مسوولینو په وینا په دغهّ هیواد کې څه باندې شپږ میلیونه افغان کډوال ژوند کوي. په پاکستان کې بیا شاوخوا څلور میلیونه افغان کډوال اوسیږي چې ځیني یې د اوسیدو قانوني اسناد لري او یوشمیر یې په پاکستان کې د استوګني قانوني اسناد نه لري.

امو نهنګانو د شپږیزې کرکټ لیګ د لسم پړاو اتلولي خپله کړه.

د شپږیزې پایلوبه نن د مس عینک اتلان او امو نهنګانو ترمنځ ترسره شوه.

مس عینګ اتلانو سیالې لوبدلې ته د ۱۲۲ منډو هدف ټاکلی و.

د اتلانو لپاره رحمان الله ګوربز ۴۸ منډې جوړې کړې خو د امو نهنګانو لپاره عظمت الله عمرزي تر ټولو ښه توپ اچونه وکړه. ده ۴ لوبغاړي وسوځول.

د نوموړي ترڅنګ عبدالله احمدزي هم غوره توپ اچونه وکړه او د ۲۱ منډو په بدل کې یې ۳ ویکټونه ترلاسه کړل.

امو لوبډلې په اسانۍ هدف پوره او د ۸ ویکټو په توپیر یې مس عینک ته ماتې ورکړه.

حسن عیسی خیل په ۳۴ توپونو نېمه سلیزه بشپړه کړه.

دا پرله پسې دوهم ځل دی چې امو د دې سیالیو اتلولي خپلوي.

د امریکا ولسمشر د چهارشنبې په ورځ، )د زمري په ۸مه( اعلان وکړ چې له هند څخه پر واردېدونکو توکو به ۲۵ سلنه ګمرکي تعرفه ولګوي، او پر دغه هېواد به یوه بله نامعلومه جریمه هم تطبیق کړي، چې علت‌ یې له روسیې د وسلو او تېلو پېرل دي.

دغه اقدامات به د اګست له لومړۍ نېټې (د زمري له ۱۰مې) عملي شي.

ډونالډ ټرمپ همداراز یو اجرايي فرمان لاسلیک کړ، چې له مخې یې پر ټولو نیمه‌پروسس شویو مسي محصولاتو او د مسو پر مشتقونو ۵۰ سلنه تعرفه وضع شوه، چې له نننۍ پنجشنبې څخه به پلې شي.

د ټرمپ دا پرېکړه ښایي د دواړو هېوادونو ترمنځ د وروستیو څو میاشتنیو خبرو د ځنډېدو سبب شي، او له دې سره به واشنګټن خپل ستراتیژیک شریک او د چین پر وړاندې مهم انډول رامنځته کوونکی ځواک له لاسه ورکړي.

د امریکا ولسمشر په خپله ټولنیزه شبکه ټروت سوشیال کې لیکلي:

«که څه هم هند زموږ دوست دی، خو موږ له هغوی سره له کلونو راهیسې نسبتاً محدود تجارت درلود، ځکه د دوی تعرفې ډېرې لوړې دي – تر ټولو لوړې تعرفې په نړۍ کې – او تر ټولو سخت او له توهینه ډک غیرمالي سوداګریز خنډونه لري.»

ښاغلي ټرمپ زیاته کړې:

«هغوی تل د خپلو پوځي تجهیزاتو ډېره برخه له روسیې اخیستې، او د چین ترڅنګ، د روسیې د انرژۍ تر ټولو ستر پېرودونکي دي، هغه هم په داسې وخت کې چې ټول غواړي روسیه دې له اوکراین سره جګړه ودروي؛ دا ښه خبره نه ده!»

د هند حکومت په غبرګون کې ویلي، چې د ټرمپ د پرېکړې پایلې ارزوي، او همداراز له امریکا سره د یوه عادلانه سوداګریز توافق لپاره ژمن دی.

د هند په رسمي اعلامیه کې راغلي:

«هند او متحده ایالاتو په تېرو میاشتو کې د یوه منصفانه، متوازنه او د دواړو لورو لپاره ګټور دوه‌اړخیز سوداګریز تړون په اړه خبرې کړې دي. موږ لا هم دې هدف ته ژمن یو.»

د ۱۵ لویدیځو هېوادونو د بهرنیو چارو وزیرانو، د ملګرو ملتونو د درې ورځني کنفرانس له پای ته رسېدو وروسته، په یوه ګډه اعلامیه کې له نورو هېوادونو وغوښتل چې د فلسطین د دولت د رسمیت پېژندلو لور ته ګامونه واخلي.

د فرانسې د بهرنیو چارو وزیر، ژان نویل بارو، د پرون (چهارشنبې) په یوه اعلامیه کې، چې په ایکسپاڼه کې یې خپره کړه، ویلي:

«په نیویارک کې، فرانسه له ۱۴ نورو هېوادونو سره یو ګډ غږ پورته کوي: موږ د فلسطین د دولت د رسمیت پېژندنې غوښتنه کوو او له هغو هېوادونو غواړو چې لا یې دا کار نه ‌دی کړی، چې له موږ سره یوځای شي.»

دا درې ورځنی کنفرانس د ملګرو ملتونو په چوکاټ کې د «دوو دولتونو حل» تر عنوان لاندې د فرانسې او سعودي عربستان په کوربتوب ترسره شو او د سې‌شنبې په شپه پای ته ورسېد.

په کنفرانس کې ۱۵ هېوادونو، چې هسپانیا، ناروې او فنلنډ هم پکې شامل وو، د دوه دولتونو د حل په اړه پر خپله بې‌ساري ژمنتیا ټینګار وکړ.

اندورا، اسټرالیا، کاناډا، ایسلنډ، ایرلنډ، لوګزامبورګ، مالټا، نیوزیلنډ، پرتګال، سان مارینو، او سلوانیا د دې اعلامیې نور لاسلیک کوونکي هېوادونه دي.

دوه افغان کډوال هغه مهال انقرې ښار ته نژدې په یوه کرنيزه فارم کې د خوشایو ډېران د پاکولو پر مهال د مېتان ګاز له کبله مړه شول.

ترک چارواکو وویل، پرون (چهارشنبې) یې انقرې ته څېرمه د څارویو په فارم کې د دوو افغان کډوالو مړي وموندل شول.

د ترکيې رسنیو راپور ورکړی، چې دغو کارګرانو هڅه کوله کنده پاکه کړي، خو د مېتان ګاز له امله بې‌سده او مړه شوي دي.

پلټنو ښودلې چې دوی د سې‌شنبې له ماښام (د جولای ۲۹) راهیسې هلته بند پاتې وو، او مړي‌ یې د چهارشنبې په سهار راویستل شول.

قربانیان ۲۳ کلن محمد رحیم او بل احمد نومېدل. د ځایي رسنیو د راپورونو له مخې دواړه د افغانستان اتباع وو.

د ترکيې پولیسو د دوی د مړینې د علت او شرایطو د معلومولو لپاره څېړنې پیل کړي دي.

د متحدوایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ ژمنه وکړه چې د امریکا چارواکي به هغو افغان متحدانو ته د پناه غوښتنې په برخه کې د مرستې لارې پیدا کړي، چې غواړي په امریکا کې پناه واخلي.

ټرمپ پرون (چهارشنبې) په سپینه ماڼۍ کې د افغان کډوالو په اړه د یوې پوښتنې په ځواب کې، وویل، ښایي د هغو کسانو په ډله کې چې په دې مهاجرتي پروګرامونو کې شامل دي، ځینې نور هدفونه هم ولري.

ټرمپ د کډوالو لپاره د نوو مرستو په جزئیات ور نه کړل، خو دا یې اټکل وکړ چې د ده اداره به د دایمي استوګنې غوښتونکو شاوخوا ۹۰ سلنه کسانو سره مرسته وکړي.

نوموړي یو ځل بیا د جو بایډن د ادارې له خوا د ۲۰۲۱ کال په دوبي کې له افغانستانه د امریکايي ځواکونو پر ایستلو انتقاد وکړ، او هغه یې «د هېواد په تاریخ کې یوه ډېره شرموونکو پېښه» وبلله.

د کرکټ د شپږیزې د لسم پړاو وروستۍ لوبه نن سهار لس بجې د امو نهنګانو او مسن عینک لوبډلو ترمنځ پیلږي.

په مس عینک لوبډلې کې وتلی ستوری رحمن الله ګربز او په امو نهنګانو لوبډله کې وتلی ستوری عظمت الله عمرزی نن د یو بل پر وړاندې لوبیږي.

افغان کرکټ بورډ پر خپلې رسمي فیسبوک پاڼې لیکي، د لوبې د نندارې د ټکټونو د پلورل پیل له سهار اوو بجو پیلیږي او تر لسو بجو به روان وي.

دا لوبه د سږکال د شپږیزې وروستۍ لوبه ده.

د خیبرپښتونخوا په باجوړ کې د پاکستان د پوځ له خوا په پیل شویو عملیاتو کې درې ملکیان وژل شوي او پنځه نور ټپیان دي.

د پولیسو یوه چارواکو د ازادي راډیو مشال برخې ته د نوم نه ښودلو په شرط ویلي، "پوځ په باجوړ کې په شدیده توګه عملیات روان کړي او پر سړکونو يې هرځای تالاشۍ پیل کړي دي".

د خیبرپښتونخوا اعلی وزیر علي امین ګنډا پور او د عوامي نیشنل ګوند دا عملیات غندلي او د دریدو غوښتنه يې کړې ده.

دا عملیات چې د وړمه ورځ د پاکستان د پوځ له خوا په سیمه د دوی په ټکو "د ترهګرو د له منځه وړو" په موخه پیل شوي د خلکو پراخ غبرګونونه يې راپارولي دي.

د دې عملیاتو پرضد وروسته له هغې د باجوړ په مومندو کې پراخ لاریونونه پیل شول چې د پوځ په ډزو کې د اووم ټولګي زده کوونکی ووژل شو.

د پاکستان د پوځ د عملیاتو له کبله په سیمه په زرهاوو کورنۍ د خپلو مېنو پریښودو ته اړ شوي دي.

د پاکستان له زندانونو ۱۶۴افغان کډوال راخوشي شوي دي.

په تورخم کې د طالبانو د حکومت د کډوالو د لیږد امر بخت جمال پرون چهارشنبې کورنیو رسنیو ته ویلي،" دا کډوالو په پنجاب او اسلام اباد کې له نیول او زنداني کیدو وروسته دوی ته سپارل شوي دي".

هغه وړاندې ویلي، دغو کسانو له دوو تر نهوو ورځو د بند موده تیره کړې ده.

د بخت جمال په خبره، راخوشي شوي کسان د ننګرهار، لغمان، بامیانو، کونړ، کندهار، غزني، بدخشان، کابل، خوست او پکتیا اوسیدنکي وو، چې خپلو اصلي سیمو ته ستانه کړای شوي دي.

د پاکستان حکومت وروسته له هغې د افغان کډوالو نیول او زنداني کیدو ته زور ورکړی چې تیره میاشت يې د حکومت کابینې په دې هېواد کې د پي او ار کارت لرونکو افغان کډوالو د کارتونو موده تمدید نه کړه.

پاکستان په روان کال کې نژدې ۱۹۰زره افغان کډوال په جبري توګه افغانستان ته اخراج کړي دي.

د طالبانو د حکومت د صنعت او سوداګرۍ سرپرست وزیر نورالدین عزیزي په کابل کې د قزغیزستان سفیر تورداکن سیدیکوف سره کتلي دي.

د دغه وزارت له لورې پرون چهارشنبې په خپره شوې اعلامیه کې راغلي،"دواړو خواوو د قرغیزستان فورم کې د ګډون په موخه د پلاوی په سفر، له قرغیزي چارواکو د سوداګریزو او ترانزیتي اړیکو پر پراختیا او د افغانستان، تاجکستان او قرغیزستان ترمنځ د درې جانبه تړون د لاسلیک په اړه خبرې اترې کړي دي".

سیدیکوف په دې لیدنه کې تاکید کړی چې قرغیزي سوداګر غواړي په افغانستان کې پانګونه وکړي.

قرغیزستان یو له هغوو هېوادونو دی چې په دې وروستیو کې يې په افغانستان له پانګونې سره لیوالتیا زیاته شوې ده.

که څه هم دا هېواد د طالبانو حکومت په رسمیت نه پیژنې خو د اقتصادي همکاریو د پراختیا په موخه ورسره نژدې اړیکې پالي.

پاکستان په تیرو دوو کلونو کې افغانستان ته د توکو او خدمتونو په صادراتو کې نژدې ۴۰سلنه زیاتوالی راوستی دی.

د پاکستان د دولتي بانک د شمیرو له مخې، په تیرو دوو کلونو کې پاکستان د نژدې ۸۰میلیونو ډالرو په ارزښت توکو او خدمتونه افغانستان ته صادر کړي دي.

د پاکستاني رسنیو د راپورونو له مخې، هرکال اته سلنه صادرات د پاکستان له لورې افغانستان ته لوړ شوي.

بل لور ته له افغانستانه پاکستان ته په وارداتو کې هم زیاتوالی راغلی دی.

د شمیرو له مخې، په تیر یوکال کې له افغانستانه پاکستان ته د وارداتو ارزښت له څه باندې ۱۱میلیونو څخه نژدې ۲۶میلیونو ډالرو ته رسیدلی دی.

د افغانستان او پاکستان ترمنځ په صادارتو او وارداتو کې زیاتوالی په داسې حال کې دی چې تیره اونۍ افغان او پاکستاني لورې پریکړه وکړه چې دواړو خواوو ته د میوو او سبزیجاتو په ګډون په یو شمیر توکو تعرفي راټیټې کړي.