نن د سهار پنځه بجې او درې څلویښت دقیقې د افغانستان په یو شمیر سیمو کې خلکو د زلزلې ټکانونه احساس کړل.

د یوشمیر نړیوالو جیولوجي سروې مرکزونو په باور دا زلزله د ریښتر په کچه پنځه اعشاره نهه درجې وه.

د دې زلزلې مرکز د کابل په شمال ختیځ کې نژدې دوه سوه کیلومتره لرې په بدخشان کې د هندوکش په غرونو کې و.

تر اوسه د دې زلزلې له امله د سر او مال د اوښتو زیانونو په اړه راپور نه دی ورکړل شوی.

هند د جمعې په ورځ افغانستان ته ۷۳ ټنه درمل، واکسینونه او بشري مرستې ولېږلې.

هند دا مرسته څو ورځې وروسته له دې افغانستان ته ولېږله چې د افغانستان د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزیر نورالدین عزیزي په پنځه ورځني سفر هند ته لاړ او د دغه هیواد له چارواکو سره یې د دوو هیوادونو پر سوداګري اړیکو خبرې وکړې.

د انډیاټوډې ورځپاڼې د راپور له مخې، د هند له لوري ۷۳ ټنه درمل او بشري مرسته د جمعې په ورځ کابل ته ورسیده.

له دې جلا د هند (این ډي ټي وي) پرون راپور ورکړ چې د افغانستان او هند درمل جوړوونکو شرکتونو د ۱۰۰ میلیون ډالرو په ارزښت موافقه لاسلیک کړه.

د افغانستان د روفي انترنشنل ګروپ او د هند د زیدوس لایف ساینس شرکت ترمنځ د لاسلیک شوې موافقې پر اساس، هندي لوری به افغانستان ته د درملو د صادرولو ترڅنګ په افغانستان کې دایمي دفتر پرانیزي او هلته به درمل تولیدوي.

پاکستان د جمعې په ورځ وویل چې له افغانستان سره اوربند «نه ټينګېږي» ځکه چې د ترهګرو ډلو بریدونه په پاکستان کې لا هم روان دي.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویاند طاهر اندرابي په اسلام اباد کې خبري کنفرانس ته وویل چې د پاکستان او افغان طالبانو ترمنځ اوربند د دودیز پوځي اوربند په معنا نه و، بلکې هدف یې دا و چې د پاکستان دننه د تروریستي بریدونو مخه ونیول شي.

ده زیاته کړه:

«له دې اوربنده وروسته هم لوی تروریستي بریدونه شوي دي. د دې معنا دا ده چې اوربند نه دی ټینګ شوی، ځکه د اوربند موخه دا وه چې د ټي ټي پي او هغو افغان اتباعو بریدونه ودرول شي چې له افغان خاورې څخه د پاکستان دننه بریدونه ترسره کوي.»

اندرابي دا څرګندونې وروسته له دې وکړې چې د افغانستان پر درو ولایتونو؛ خوست، کونړ او پکتیکا په بمبارۍ کې د ۹ ماشومانو په ګډون تر لسو ډېر کسان ووژل شول.

د طالبانو حکومت دا بمباري د پاکستان کار وباله او ویې ویل چې په مناسب وخت کې به مناسب ځواب ورکړي خو پاکستان وویل چې دوی بمباري نه ده کړې.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت ویندوی اندرابي وویل چې اسلام‌اباد د وروستیو تروریستي پېښو په رڼا کې، په ځانګړي ډول په پلازمېنه اسلام‌اباد او نورو برخو کې، «دې اوربند ته ډېره هیله نه لري.»

د سوریې د روغتیا وزارت اعلان کړی چې د اسرائیلي پوځ په تازه برید کې د دې هېواد په جنوب کې ۱۳ کسان وژل شوي او ۲۴ نور ټپیان شوي دي.

د راپورونو له مخې، په دې جګړه کې شپږ اسرائیلي سرتیري هم سخت ټپیان شوي دي.

اسرائیلي پوځ د جمعې په ورځ (د لیندۍ ۷مه) وویل چې د سوریې په جنوب کې یې د بیت جَن په کلي کې د عملیاتو موخه د یوې «ملېشه ډلې د غړو نیول» وو.

له هغه وخت راهیسې چې د بشار اسد حکومت ونړېد او هغه روسیې ته وتښتېد، اسرائیل د سوریې په خاوره کې سلګونه کوچني او لوی پوځي عملیات ترسره کړي دي. د سوریې رسنیو او چارواکو د جمعې برید تر ټولو مرګوني عملیات بللی دی.

په برید کې ۱۳ کسان وژل شوي او ۲۴ نور ټپیان شوي دي. د ډزو په تبادله کې شپږ اسرائیلي سرتیري هم سخت ژوبل شوي دي.

د واشنګټن ډي سي لپاره د امریکا د متحدوایالتونو څارونوالې جینین پیرو، د جمعې په ورځ اعلان وکړ چې د هغه کس پر ضد تورونه لوړ شوي دي چې چارواکي وایي د ملي ګارډ دوه سرتېري یې په ډزو ویشتلي دي.

د پیرو په وینا، پر دغه کس اوس د لومړۍ درجې د قتل تور لګول شوی دی.

دا اعلان له هغه وروسته شوی چې یوې ټپي سرتېرې له سختو ټپونو وروسته سا ورکړه.

۲۰ کلنه متخصصه سارا بیکسټرم او ۲۴ کلن انډرو وولف د چهارشنبې د ماسپښین له ډزو وروسته په بحراني حالت کې روغتون ته وړل شوي وو.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د پنجشنبې په ماښام تایید کړه چې بیکسټرم سا ورکړې ده.

پیرو وویل، د لکڼوال پر ضد اوس شپږ تورونه لګول شوي چې یو یې د لومړۍ درجې دی، یعني قتل، درې د جنایت په ترڅ کې د وسلې لرل او دوه نور په قصدي ډول وژونکې حمله ده.

اروپايي پارلمان په هغه پرېکړه‌لیک کې چې د سوډان د کورنۍ جګړې د پای ته رسېدو لپاره یې تصویب کړی، د متحده عربي اماراتو احتمالي رول ته هېڅ ډول اشاره نه ده کړې.

د پارلمان د سرچینو په وینا، د اروپا د خلکو ګوند (EPP) د اماراتو د دولت له هڅو وروسته، د اماراتو هر ډول یادونه له متن څخه ایستلې ده.

ویل کېږي چې د اماراتو د بهرنیو چارو سلاکار وزیرې لانا نسیبه، د ستراسبورګ د دې اونۍ د غونډو پر مهال په فعاله توګه لابي کړې څو نوم یې له پرېکړه‌لیک څخه حذف شي.

دا اقدام وروسته له هغې شوی چې د ملګرو ملتونو د کارپوهانو په افشا شوي راپور کې، چې د سږ کال په اپریل کې خپور شوی و، ادعا شوې چې دارفور ته پرمختللي وسلې د اماراتو او چاد له لارې قاچاق شوي دي، هغه اقدام چې د ملګرو ملتونو د وسلو د بندیز ښکاره سرغړونه بلل کېږي.

د بخښنې نړیوال سازمان (ایمنستي انټرنیشنل) هم په خپل جلا راپور کې، چې په مې میاشت کې خپور شوی و، ادعا کړې چې «هغه چینایي وسلې چې اماراتو بیا صادره کړي او په خرطوم کې ضبط شوي، په دارفور کې کارول شوي دي.»

متحده عربي اماراتو دا تورونه رد کړي دي.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د تاجکستان د ختلان ولایت د شمس‌الدین شاهین په سیمه کې د درې تنو چینايي اتباعو پر وژل کېدو خواشیني وښوده او ویې ویل چې دا پېښه په کلکه غندي.

د طالبانو د باندنیو چارو وزارت نن په یوه خبرپاڼه کې بې له دې چې د کوم هیواد یا ډلې نوم واخلي، ویلي چې د دوی د اړوندو ارګانونو د لومړنیو ارزونو او معلوماتو پر اساس، په دې پېښه کې هغه کړۍ لاس لري چې په سیمه کې د ګډوډۍ، بې‌ثباتۍ او د هېوادونو ترمنځ د بې‌باورۍ د رامنځته کولو لپاره هڅې کوي.

د طالبانو حکومت په عین حال کې ویلي چې د تاجکستان له حکومت سره د پوره همکارۍ ډاډ ورکوي او د یادې پېښې د عواملو د موندلو په هدف معلوماتي تبادلې، تخنیکي همکارۍ او ګډې ارزونې ته بشپړ چمتووالی لري.

پرون د تاجکستان د بهرنیو چارو وزارت وویل چې د چهارشنبې په ورځ د افغانستان پولي ته څیرمه د یوه برید په ترڅ کې درې چینایي کارګر وژل شوي دي.

د دې وازت په بیان کې ادعا شوې ده چې دا حمله د افغانستان له خاورې په ختلان ولایت کې د یوه شرکت پر مرکز شوې ده چې د سروزو د کان د استخراج چارې مخته وړي.

په هانګ کانګ کې په څو هستوګنو لوړو ودانیو کې د اور لګېدو له کبله لږ تر لږه ۸۳ کسان، چې په کې ۱۱ اور وژونکي هم شامل دي، وژل شوي دي.

د ښار چارواکو د پنجشنبې په ورځ پرته له دې چې ډېر جزئیات وړاندې کړي، وویل چې د یوې ساختماني کمپنۍ درې تنه کارکوونکي نیول شوي دي.

راپورونه زیاتوي چې په دې لوړو ودانیو کې د شاوخوا ۲۵۰ کسانو برخلیک لا هم نامعلوم دی او لا هم د هغوی د موندلو هڅې روانې دي.

په دې مرګونې پېښه کې، چې د چهارشنبې په ورځ (د قوس ۵مه) رامنځته شوه، تر۷۰ ډېر نور ټپیان شوي دي.

د دې دوه دېرش پوړیزې اپارتماني ټولګې په ۸ بلاکونو کې نژدې ۲۰۰۰ کورونه دي.

په دوشنبې ښار کې د چین سفارت په تاجکستان کې د خپلو درو اتباعو وژل کېدا په کلکه وغندله.

سفارت نن (جمعه) په یوه بیان کې وویل چې له تاجکستانه غوښتنه کوي چې اړوند چارواکي دې وهڅوي چې د ختلان ولایت د شمس‌الدین شاهین ولسوالۍ د دې برید په اړه بشپړه پلټنه وکړي او عاملانو ته یې سخته سزا ورکړي.

د تاجکستان د بهرنیو چارو وزارت پرون (پنجشنبې) وویل چې پر چینايي کارګرو له افغانستان څخه راغلیو جنایتکاروانو برید کړی دی.

وروسته نورو تاجک چارواکو وویل چې چینايي کارګر د ډرون یا بې پېلوټه الوتکې د برید په نتیجه کې وژل شوي دي.

د هانګ کانګ پولیسو د پنجشنبې په ورځ د یوه ساختماني شرکت مشران، په دغه ښار کې د اور لیګدو د پیښې په تړاو، د غیر عمدي قتل په تور ونیول.

د دې اور له امله چې په دوو جګو ودانیو کې پيل شو لږ تر لږه څلور نوي کسان ووژل شول او لاهم په لسګونو نور تري تم دي.

اوروژونکو نن سهار د پېښې له پيل څخه څلرویشت ساعته وروسته خبر ور کړ چې تقریبا اور کنټرول شوی دی.

دغه دوې ودانۍ چې اور پکې ولګید، بیا رغیدې. په هانګ کانګ کې د راپورونو له مخې په تیرو اتیا کلونو کې د دې اور ساری نه و لیدل شوی.

د سوریې لنډمهاله ولسمشر له خلکو غوښتې دي چې نن لارو کوڅو ته راووځي او د بشار الاسد د رژیم د سقوط کال دې ولمانځي.

احمد الشرع د بشار الاسد د رژیم د نسکوریدو تر ورځې نژدې اونۍ مخکې په تلویزیوني وینا کې وویل چې خلک دې په چوکونو کې راغونډ شي او ملي یووالی دې څرګند کړي.

د هیات التحریر الشام ډلې په مشرۍ وسله والو پروسږکال د ډسمبر په اتمه پلازمینه دمشق ونیو او بشار الاسد روسیې ته وتښتید.

اوس په سوریه کې حکومتي چارې د موقت حکومت له لورې چې الشرع یې مشري کوي، مخته ځي.