نن د سهار پنځه بجې او درې څلویښت دقیقې د افغانستان په یو شمیر سیمو کې خلکو د زلزلې ټکانونه احساس کړل.

د یوشمیر نړیوالو جیولوجي سروې مرکزونو په باور دا زلزله د ریښتر په کچه پنځه اعشاره نهه درجې وه.

د دې زلزلې مرکز د کابل په شمال ختیځ کې نژدې دوه سوه کیلومتره لرې په بدخشان کې د هندوکش په غرونو کې و.

تر اوسه د دې زلزلې له امله د سر او مال د اوښتو زیانونو په اړه راپور نه دی ورکړل شوی.

د افغانستان د خبریالانو مرکز وایي، د ګردیز ملي ټلویزیون خپرونې د ژوندیو موجوداتو د انځورونو پر خپرولو د بندیز له کبله ودرېدې.

دغه مرکز نن یکشنبه ( د لیندۍ دویمه) په یوه خبرپاڼه کې ویلي چې د پکتیا ملي ټلویزیون خپرونې اوس راډیویي بڼې ته اوښتي دي.

د خبرپاڼې له مخې پکتیا ۲۳م ولایت دی چې د طالبانو د امرباالمعروف او نهې عن المنکر ادارې دغه بندیز په کې عملي کیږي.

د رسنیو د ملاتړ بېلابیلو سازمانونو پر دغو محدودونکو اقداماتو نیوکې کړي، خو د پام وړ کومه پایله یې نه ده ورکړې.

د طالبانو د حکومت رسمي سرچینو تراوسه پکتیا کې د تلویزیون د بندېدو په اړه څه نه دي ویلي، خو کابل کې د کابینې ګڼ شمېر غړي لا هم د خپلو ورځنیو چارو لپاره له ویډیویي راپورونه کار اخلي.

د کاناډا صدراعظم مارک کارني او د جرمني صدراعظم فریدریش میرتس د اوکراین د جګړې او د غزې د وضعیت په اړه خبرې وکړې.

کاناډا او جرمني د یکشنبې په ورځ (د نومبر ۲۳مه) په یوه ګډه اعلامیه کې وویل چې دواړو صدراعظمانو په جنوبي افریقا کې د G20 سرمشریزې په څنډه کې سره ولیدل.

دواړو مشرانو د اوکراین په ملاتړ ټینګار وکړ او ویې ویل چې هر ډول تړون کې باید په مستقیم ډول کیف شامل وي، د هغه هېواد اصلي ګټې خوندي کړي او د امنیت د پام وړ تضمینونه ورکړل شي.

کارني او میرتس د غزې په اړه، د جګړې په پوره پای ته رسولو او هلته په لویه کچه د بشري مرستو پر لېږد ټینګار وکړ.

د غزې د ملکي دفاع اداره وایي، د اسراییل په بېلابېلو بریدونو کې پرون شنبه لږ تر لږه ۲۱ تنه فلسطینیان ووژل شول او لسګونه نور ټپيان شول.

د فرانسپریس د راپور له مخې، حماس او اسراییل یوځل بیا یو بل د نازک اوربند په ماتولو تورن کړي دي.

متحده ایالتونه او اروپایي ټولنه حماس یوه ترهګره ډله بولي.

فرانسپریس لیکلي، د اکتوبر له لسمې راهیسې چې غزه کې د امریکا په منځګړیتوب اوربند نافذ شوی، پرون د لیندۍ لومړۍ تر ټولو خونړۍ ورځ وه.

د اسراییل پوځ وایي " یو وسله وال ترهګر" غزه کې له ټاکل شوې زیړې کرښې اوښتی او پر اسراییلي سرتیرو یې ډزې کړي.

د اسراییل د پوځ په وینا، د دغو ډزو په ځواب کې دوی په غزه کې د دوی ټکو " د ترهګرو" پر پټن ځایونو بریدونه کړي دي.

خپلواکو سرچینو تراوسه په دې اړه څه نه دي ویلي.

د طالبانو حکومت وایي، د پنځه سوه ټنه انارو، مڼو او توتانو یوه محموله چې ۲۵۰ زره ډالره ارزښت لري، ازبکستان ته صادره شوه.

د دغه حکومت مرستیال ویاند حمدالله فطرت پر خپله ایکس پاڼه لیکلي چې دغه محموله پرون شنبه د لیندۍ میاشتې په لومړۍ نیټه صادره او په وینا یې دغه لړۍ به دوام ولري.

بل لورته په بلخ کې د طالبانو د والي دفتر ویلي چې دغه محموله به لومړی د ازبکستان بازارونو او له هغه ځایه د منځنۍ اسیا نورو بازارونو ته لیږدول کیږي.

له پاکستان سره تر پوځي شخړو او لارو بندوالي وروسته، د طالبانو حکومت له سوداګرو وغوښتل چې صادراتو ته بدیلې لارې چارې ولټوي.

له یوې میاشتې زیاته موده وشوه چې پاکستان سره لارې د تګ راتګ او سوداګرۍ په مخ بندې دي.

په هرات کې د طالبانو چارواکي وایي چې لږ تر لږه ۱۰ تنه په یوه ترافیکي پيښه کې مړه شوي او ۱۲ نور ټپیان شوي دي.

ځینو کورنیو رسنیو ویلي چې پيښه نن سهار ( یکشنبه د لیندۍ دویمه) د هرات-کندهار پر لویه لاره د هرات د زاول ولسوالۍ اړوند سیمه کې شوې ده.

په زاول ولسوالۍ کې د امنیه قومندانۍ مرستیال یار محمد صادق ویلي، پیښه د یوه مسافروړونکي( ۳۰۲ بس) او فلانکوچ ترمنځ د ټکر له کبله شوې.

هغه ویلي، مسافر وړونکی بس له هراته کندهار او فلانکوچ له دایکندي هرات ته روان و چې سره ټکر شول.

د پيښې لامل تراوسه معلوم نه دی.

د روان کال په اسد میاشته کې د اسلام قلعه- هرات ترمنځ له ایرانه د ایستل شویو کډوالو یو بس له یوې لارۍ سره ټکر شو چې له ۷۰ ډېر کسان په کې مړه شول.

د طالبانو د حکومت د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ وزارت د کرنې او مالدارۍ مرستیال وزیر مولوي صدراعظم عثماني د شنبې په ورځ په جشن کې وویل چې سږ کال په افغانستان کې په ۱۲۰۰۰ هکتاره ځمکه کې زعفران کرل شوي دي.

د وزارت لخوا په یوه خپره شوې اعلامیه کې، عثماني زیاته کړې چې ۴۱ ټنه زعفران تولید شوي دي، چې د تیرو کلونو په پرتله زیاتوالی ښیي.

له بلې خوا، د افغانستان د زعفرانو اتحادیې مشر حاجي ابراهیم عادل وايي چې تر اوسه پورې د زعفرانو په سکتور کې ۷۲ شرکتونه جوړ شوي او د دې محصول صادرات بهر ته دوام لري.

هغه وویل چې اتحادیه پلان لري چې په دې سکتور کې لس ملیونه ډالر پانګونه وکړي او ۸۰۰۰۰ کسانو ته دندې برابرې کړي.

دا په داسې حال کې ده چې د راپورونو له مخې، افغان زعفران په نړۍ کې غوره کیفیت لري.

د ایران صدا وسیما دولتي رسنۍ د دوغارون په پوله کې د سرحدي چارواکو له قوله ویلي چې دا لارۍ له نهو ترڅوارلس شپې کیږي چې ایران ته د ننوتلو په تمه دي.

د ایران سرحدي چارواکو ویلي چې د ایراني لاریو دریدل د طالبانو حکومت لخوا د لګول شويو محدودیتونو له امله دي.

خو د طالبانو حکومت تر اوسه په دې اړه تبصره نه ده کړې.

ایراني چارواکي وايي ، دوی اوس مهال یو پلان پلي کوي چې د دې ستونزې د حل لپاره د یوې ایراني لارۍ په بدل کې یوې افغان لارۍ ته د ننوتلو اجازه ورکړي.

دا په داسې حال کې ده چې د افغانستان او پاکستان ترمنځ د لارو د تړل کیدو له امله، د طالبانو حکومت او افغان سوداګر هڅه کوي چې د بدیل په توګه له ایران او منځنۍ آسیا هیوادونو څخه کار واخلي.

د افغانستان د فوټبال د اتلانو لیګ پنځم فصل د شنبې په ورځ په کابل کې پیل شو.

د فوټبال دفدراسیون اعلامیې وویل چې د ټورنمنټ په لومړۍ ورځ دوه لوبې ترسره شوې.

په لومړۍ لوبه کېچې د استقلال کابل او ابو مسلم فراه ترمنځ ترسره شوه، ابو مسلم فراه ۵-۰ وګټله.

په دویمه لوبه کې، خراسان فاریاب ، د جوانان پیروزی کابل ته ۲-۱ماتې ورکړه.

دا سیالي چې د ۱۰ غوره ټیمونو په منځ کې ترسره کیږي ، تیر کال یې اتلولي ابومسلم فراه ټیم ګټلې وه.

په داسې حال کې چې دایران دوه الیوشن الوتکې ، ۷ هیلي کوپټرې او شاوخوا ۴۰۰ کسان دهیواد په شمال ځنګلونو کې د لګیدلی اور د مړه کولو هلې ځلې کوي او بهرنۍ مرسته یې هم غوښتې ،ګاونډۍ ترکې داطفایې الوتکې ورلیږلي دي.

د کسپین سمندرګي په زرکیلومتر ساحل تر آذربایجان پورې دغه ځنګلونه د یونیسکو سازمان لخوا د نړۍ په اثارو کې شامل دي.

دغه ځنګلونه ویل کیږي له ۲۵ تر۵۰ ملیون کلونه عمر لري او څه دپاسه ۳۲۰۰ مختلف النوع نباتات په کې دي.

ایرنا دولتي خبري اژانس رپوټ ورکړ چې هغه اور چې دنومبر میاشتې پیل کې په دغو ځنګلونو کې لګیدلی وو او مړ کړای شو د نومبر په ۱۵ بیا لګیدلی.

دایران دولسمشرمرستیال محمد جعفر قایم پناه د جمعې په ورځ په خپلې ایکسپاڼه کې ولیکل چې ایران د اور دمړه کولو لپاره د دوستو هیوادونو بیړنۍ مرسته غوښتې .

د نیویارک ځوان او منتخب مسلمان ښاروال، زهران ممداني، په سپینه ماڼۍ کې د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره ولیدل.

د نیویارک د کیڼ اړخي ډیموکراټ ښاروال او د متحده ایالاتو د جمهوري غوښتونکي ولسمشر ترمنځ د جمعې د ورځې دغه غونډه د تمې خلاف د خندا، ټوکو او د ډونالډ ټرمپ لخوا د ځوان ښاروال په ستاینه پای ته ورسیده.

مخکې له دې چې ممداني ټاکنې وګټي، هغه او ډونالډ ټرمپ په مکرر ډول په یو بل نیوکې کړې وې، او د امریکا ولسمشر د نیویارک د ښاروالي په ټاکنو کې د ممداني د سیال، انډریو کوومو ملاتړ کړی وو.

ممداني څو ځلې د غزې د جګړې په مهال د اسراییلو د ملاتړ او د مهاجرت دمحدودیتونو په اړه د ټرمپ ادارې پر پالیسیو نیوکه کړې وه.

د نیویارک د ښاروالۍ د ټاکنو د کمپاین په جریان کې، ټرمپ ګواښ کړی و چې که ممداني یې وګټي نو دغه ښار به د ملیاردونو ډالرو فدرالي تمویل څخه محروم کړي.

خو د جمعې په ورځ په سپینه ماڼۍ کې د دوی غونډه د ټرمپ د خندا، ټوکو او د ممداني د موسکا څخه ډکه وه.

ډونالډ ټرمپ د غونډې په جریان کې په خپلې دې یوې ژمنې سره ټول حیران کړل چې وویل: "موږ به د هغه سره د هرچا د هیلو په ترسره کیدو کې مرسته وکړو: د یو پياوړي او ډیر خوندي نیویارک د هیلو."

ټرمپ څو ځله د ممداني لپاره په خپله مرسته او ملاتړ ټینګار وکړ، حتی خبریالانو ته یې وویل چې په دې کې "هیڅ ستونزه نشته" چې ممداني دی "مستبد" بللی دی.

زهران ممداني هم د ښي اړخي ولسمشر سره خپله لیدنه "ډیره ګټوره" وبلله او د متحده ایالاتو د مالي او اقتصادي پلازمینې،( نیویارک) لپاره یې د ګډې مینې په اړه خبرې وکړې.

ولسمشر ټرمپ له غونډې وروسته، په خپلې ټولنیزه شبکه کې په یوه پیغام کې ولیکل: "د نیویارک د نوي ښاروال زهران ممداني سره لیدل یو لوی ویاړ و."

ټاکل شوې ده چې د نیویارک نوی ښاروال د ۲۰۲۶ کال د جنوري په لومړۍ نیټه لوړه وکړي.