نن د سهار پنځه بجې او درې څلویښت دقیقې د افغانستان په یو شمیر سیمو کې خلکو د زلزلې ټکانونه احساس کړل.

د یوشمیر نړیوالو جیولوجي سروې مرکزونو په باور دا زلزله د ریښتر په کچه پنځه اعشاره نهه درجې وه.

د دې زلزلې مرکز د کابل په شمال ختیځ کې نژدې دوه سوه کیلومتره لرې په بدخشان کې د هندوکش په غرونو کې و.

تر اوسه د دې زلزلې له امله د سر او مال د اوښتو زیانونو په اړه راپور نه دی ورکړل شوی.

د غزې په اړه د ملګروملتونو د امنیت شورا د پریکړه لیک په اړه د نړیوالو غبرګونو په ترڅ کې فلسطینې ادارې او جرمني هم د دغه پریکړه لیک هرکلی وکړ.

د فلسطیني ادارې د بهرنیو چارو وزارت په ایکسپاڼه کې لیکلي چې فلسطیني اداره د ملګرو ملتونود پریکړه لیک د تصویب د هرګلي ترڅنګ د غزې لپاره د د امریکا د سولې د پلان د سملاسي پلي کولو پر اړتیا ټینګار کوي.

بلخوا د جرمني بهرنیو چارو وزیر د امنیت شورا لخوا په غزه کې د سولې لپاره د امریکا د پلان تصویب یو "ښه خبر" وباله او هرکلی یې وکړ.

له پلان سره سم په غزه کې یوسوله ساتی نړیوال ځواک ځای پرځای کیږي او په راتلونکې کې د فلسطینیانو د یوه خپلواکه دولت جوړیدو ته لار پرانیستل کیږي.

روسیې او چین دغه پریکړه لیک ته له رایې ورکولو ډډه وکړه، خو د امنیت شورا نورو ټولو ۱۳ غړیو یې ملاتړوکړ.

د قزاقستان په جنوب کې تیره شپه په یوه کورکې د اورلګیدنې په پيښه کې دولس کسان مړه شوي چې نهه یې ماشومان دي.

دا پیښه په ایلګابس کلي کې رامنځته شوه. د بیړنیو خدماتو مسولینو ویلي چې درې کسه نورد بې هوښۍ په حالت کې ژغورل شوي دي. تراوسه د دغې اورلګیدنې لامل ندی څرګند شوی.

د قزاقستان ولسمشر قاسم جومارت توقایف د قربانیانو له کورنیو سره د مرستې د ژمنې ترڅنګ د اورلګېدنې د لامل په اړه د پلټنې امر وکړ.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت وایي چې د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي د ایران د بهرنیو چارو له وزیر عباس عراقچي سره د دوه اړخیزو اړیکو او په سیمه کې د وروستیو تحولاتو په اړه خبرې وکړې.

دې وزارت نن سې شنبې پرخپله ایکسپاڼه په یوه بیان کې لیکلي چې ښاغلي متقي ټینګار وکړچې په سیمه کې ثبات او د همکارۍ پراخوالی د افغانستان لومړیتوب دی. همدارنګه ویل شوي چې د ایران د بهرنیو چارو وزیر د سیمه ییزې همکارۍ د پراختیا لپاره د خپل هیواد د هڅو په لړکې د سیمې د هیوادونو ترمنځ د خبرو اترو پردوام ټینګاروکړ.

د دغو ټیلفوني خبرو په اړه د ایران د بهرنیو چارو وزارت هم پرخپلې ایکسپاڼې په یوه بیان کې لیکلي چې ښاغلي عراقچي ټینګاروکړچې ایران چمتو دی چې په سیمه کې د سولې او ثبات د ټینګښت لپاره خپلې هڅې مخ ته یوسي او دې هدف ته د رسیدو لپاره د سیمې د هیوادونو ترمنځ د مشورو د پیاوړتیا پراهمیت ټینګارکوي.

تردې مخکې د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت د یکشنبې په ورځ تایید کړه چې ایران د افغانستان او پاکستان ترمنځ د لانجې د هواري لپاره ورته د منځګړیتوب وړاندیز کړی چې دوی هم ورته لبیک وایي.

د اوکراین ولسمشرولودمیرزیلینسکي وایي چې د چهارشنبې په ورځ به ترکیې ته ولاړشي او هڅه به وکړي چې د سولې خبرې او له روسیې سره د جګړې د بندیانو تبادله بیرته پیل شي.

استانبول د روان کال په پیل کې د روسیې او اوکراین ترمنځ د مستقیمو خبرو د درې پړاوونو کوربه وچې بې نتیجې پای ته ورسید. مسکو چې وړاندیز شوی اوربند یې ردکړ، له هغې راهیسې د اوکراین پرښارونو بریدونو ته زور ورکړی دی.

زیلینسکي د سه شنبې په ورځ وویل: "موږ د خبرو اترو د بیا پیلولو لپاره چمتووالی نیسو، او د حل لارې لپاره وړاندیزونه به له خپلو شریکانوسره شریک کړو." هغه ندي ویلي چې ترکیې ته په سفرکې به له کومو چارواکو سره ګوري.

په می او جولای میاشتو کې دواړه لوري یوازې یوبل ته د بندیانو او په جګړو کې د وژل شویو سرتیرو پر سپارلو موافقه وکړه چې د وروستۍ تبادلې په ترڅ کې یې چې د اکتوبر په لومړیو کې ترسره شوه، مسکو او کییف هر یو ۱۸۵ بندیان سره تبادله کړل.

د ملګروملتونو د ماشومانو وجهي صندوق، یونیسف وايي د افغانستان په شمال کې د نومبر د دریمې نیټې د۶،۳ درجې زلزلې څخه نږدې دوه اونۍ وروسته د ویجاړۍ ریښتینې کچه څرګنده شوې ده.

یونیسف په یوه راپورکې ویلي چې په اغیزمنوسیمو کې، ۸۷۴ کورونه ویجاړ شوي او ۲۱۵۳ نور زیانمن شوي، چې زرګونه کسان اوس له سختې یخنۍ سره مخ دي او پر لنډمهاله سرپناوو تکیه کوي یا ګاونډیانو ورته ځای ورکړی دی.

د یونیسف په وینا، د ارزونې له مخې په ۲۶ ټولنو کې ورځنی ژوند ګډوډ شوی، ښوونځي او د زده کړې ځایونه، چې شمیریې ۹۱ ته رسیږي، زیانمن شوي دي؛ د اوبو ۱۸ سرچینې نور د کارولو وړ ندي؛ او همدارنګه د حفظ الصحې شرایط په چټکۍ سره خراب شوي، چې ډیری ټولنې د صابون او د لاس مینځلو له اسانتیاوو بې برخې شوې دي.

یونیسف دغه راز ویلي رواني ستونزې په ماشومانو او دهغوی په پالونکو کې مخ په زیاتیدو دي.

د دغې زلزلې د زیانونو په اړه د ګډې ارزونې نتیجه ښیي چې په شپږو ولایتونو کې ۲۶ کسان وژل شوي، ۱۱۷۲ ټپیان شوي، او ۳۰۲۷ کورنۍ اغیزمنې شوي دي.

د روسیې د بهرنیو چارو وزارت وایي چې د بهرنیو چارو وزیر سرګې لاورف له خپل ایراني سیال عباس عراقچي سره د سیمه ییزو مسایلو په تیره د افغانستان او پاکستان ترمنځ د ستونزو د حل پرلارو چارو خبرې وکړې.

د روسیې د انټرفاکس خبري آژآنس د راپورله مخې په هغه بیان کې چې د بهرنیو چارو وزارت د دوشنبې په ورځ د نومبرپه ۱۷ خپورکړې ویل شوي چې دواړو وزیرانو په دغو ټیلفوني خبروکې پردې ټینګاروکړچې د کابل اواسلام آباد ترمنځ سیاسي اختلافات دې د خبرو اترو له لارې حل شي.

د ایران د بهرنیو چارو وزیر داسې مهال له خپل روسي سیال سره د افغانستان او پاکستان ترمنځ د راپورته شوې شخړې په اړه خبرې کوي چې څه موده مخکې یې د دغو دواړو ګاونډیانو ترمنځ د ستونزو د هواري لپاره د منځګړیتوب وړاندیز وکړ.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت هم د ایران د دې وړاندیز هرکلی کړی دی.

د بهرنیو چارو وزارت ویاند طاهر حسین اندرابي د یکشنبې په ورځ وویل چې پاکستان به د ایران د منځګړیتوب وړاندیز ته نه ونه وایي او زیاته یې کړه چې ایران یې یو ورور او دوست ګاونډی دی.

دغه وزارت دا خبرداری د ناقانونه کډوالو په بېرته ستنولو کې د یو شمېر هېوادونو د نه همکارۍ په خاطر ورکړی دی.
ډېر ګواښ افریقايي هېوادونو له هغې ډلې انګولا، نامیبیا او کانګو جمهوریت ته متوجه دی.

بریټانیا سږ کال تر جون پورې د کار، زده کړو، کورنۍ،بشري مساییلو په خاطر لږ تر لږه ۸۳۴زرو کسانو ته ویزې ورکړي چې په قانوني توګه دغه هېواد ته سفر وکړي.

دا خلک اکثر د هند، چین، پاکستان، او امریکا اتباع دي.

برعکس هغه کسان چې په ناقانونه توګه بریټانیا ته تللي او دغه هېواد یې د اکثرو د ایستلو ګواښ کړی په سر کې یې د افغانستان نوم راغلی.

له هغو ټولو نږدې ۴۲نیمو زرو کډوالو چې له غیر عادي لارو بریټانیا ته رسېدلي اول سر کې افغانان دي چې شمېر یې نږدې ۶۶۰۰ ته رسیږي.

بریټانوي حکومت د ناقانونه کډوالو پر ضد د سختو پالیسیو د لګولو په لټه کې دی.
تمه کېږي چې د دایمي اقامې لپاره د استوګنې موده ۲۰ کلونو ته وغځول شي او که د ځینو پناه غوښتونکو هېوادونه امن وګڼل شي بېرته ور استول کېدی هم شي.

دې خونې بیګا په یوه بیان کې ویلي چې زرګونه لارۍ د پاکستان په بنادرو او تمځایونو کې ولاړې دي او د ورځې لږ تر لږه ۱۵۰ تر ۲۰۰ ډالرو پرې مالیې او نور مصارف راځي.

په بیان کې زیاته شوې چې د لارو د تړل کېدو او د تجارت د درېدو په سبب ډېر تاوان پاکستانیانو ته اوړي.

د طالبانو د سوداګرۍ او صنعت وزیر نورالدین عزیزي پرون په کابل کې یوې غونډې ته وویل چې د افغان سوداګرو لږ تر لږه ۱۲زره کانټینره اموال په کراچۍ او نورو بندرونو کې ایسار دي.

د اکتوبر له دولسمې را وروسته چې د افغان طالبانو او پاکستاني پوله ساتو تر منځ درنې نښتې وشوې د تورخم او چمن په ګډون ټولې عبوري لارې د ترانزیت او سوداګرۍ په مخ وتړل شوې.

د راپورونو له مخې لږ تر لږه ۳۰۰ میلیونه ډالره د دواړو غاړو سوداګرو ته تاوان رسېدلی دی.

د اماراتو هوايي شرکت غواړي ۶۵ نوې لویې بویینګ ۹-۷۷۷ ډوله مسافروړونکې الوتکې وپیري.

دا پریکړه نن د دوبۍ د هوايي نندارتون په پرانیسته کې اعلان شوه.

د دغه تړون ارزښت ۳۸ میلیارد ډالره بلل شوی.

دا تړون به د نړۍ په کچه د لویو مسافروړونکو الوتکو په پېرلو کې د اماراتو د هوایي شرکت دریځ لا پیاوړی کړي.

بوینګ شرکت هم موافقه کړې چې د لویو مسافروړونکو الوتکو د جوړولو امکانات سنجوي.

پر هغې د "بشریت ضد جرمونو" تور لګول شوی.

۷۸ کلنه شیخ حسینه چې اوس هند ته پناه وړې د محکمې دې محاکمې ته له ورستنېدو ډډه وکړه.

محاکمه د هغو تورونو د څېړلو لپاره وه چې ویل کېږي شیخ حسینې د زده کوونکو په مشرۍ د پاڅونوالو پر ضد د ځپونکو اقداماتو امر ورکړی وو.

په بنګله دېش کې د مرګ سزا د اعدام په واسطه ترسره کیږي.