نن د سهار پنځه بجې او درې څلویښت دقیقې د افغانستان په یو شمیر سیمو کې خلکو د زلزلې ټکانونه احساس کړل.

د یوشمیر نړیوالو جیولوجي سروې مرکزونو په باور دا زلزله د ریښتر په کچه پنځه اعشاره نهه درجې وه.

د دې زلزلې مرکز د کابل په شمال ختیځ کې نژدې دوه سوه کیلومتره لرې په بدخشان کې د هندوکش په غرونو کې و.

تر اوسه د دې زلزلې له امله د سر او مال د اوښتو زیانونو په اړه راپور نه دی ورکړل شوی.

د پنجشنبې په سهار د آسټرالیا د نیو ساوت ویلز په ساحل کې د شارک برید یوه ښځه ووژله او یو بل تن یې سخت ټپي کړ.

ځایی پولیسو وویل چې د سهار په لومړیو ساعتونو کې د شارک ( کوسه ماهي) لخوا پر دوو کسانو برید وشو.

فرانس پریس لیکلي، له ۱۷۹۱ راهیسې په آسټرالیا کې له ۱۲۸۰ څخه ډیر د شارک بریدونه ثبت شوي چې ترڅ کې یې ۲۵۰ تنه مړه شوي دي.

ډومینیکن جمهوریت د چهارشنبې په ورځ (نومبر ۲۶مه) وویل دوی به متحده ایالاتو ته اجازه ورکړي چې د مخدره توکو د قاچاق وړونکو په وړاندې د خپلو عملیاتو د یوې برخې په توګه د دوی له یوې اډې کار واخلي.

د نشه یي توکو د قاچاق وړونکو په ضد دغو عملیاتو کې تراوسه ۸۰ تنه وژل شوي دي.

فرانس پریس وایي، دا اعلان د ډومینیکن پلازمینې سانټو ډومینګو ته د امریکا د دفاع وزیر پیټ هیګسیټ د سفر په جریان کې وشو.

دا سفر وروسته له هغه کیږي چې امریکا د وینزویلا د مخدره توکو د قاچاق یو بانډ د یوې بهرنۍ ترهګرې ډلې په توګه ونوماوه.

امریکا د سپتمبر له لومړیو راهیسې د وینزویلا لږ تر لږه ۲۰ بیړۍ چې په وینا یې دنشه یي توکو قاچاق په کې کېده، له منځه وړې دي.

په هانګ کانګ کې نن سهار ( پنجشنبه د لیندۍ ۶مه) د یوې لویې اور لګیدنې له کبله ۴۴ کسان مړه شوي، ۴۵ ټپيان او ۲۷۹ نور تري تم دي.

د جرمني خبري اژانس وایي، اورلګېدنه د هستوګنې په څو بلاکونو کې رامنځته شوې ده.

د اور لګېدو ځای ته نژدې اوسیدونکو ته سپارښتنه شوې چې خپلې کړکۍ او دروازې وتړي او سوځېدونکو ودانیو ته له نژدې کېدو ډډه وکړي.

د هانګ کانګ د ساوت چاینا مارنینګ پوسټ د راپور له مخې، له ۸۰۰ څخه ډیر اور وژونکي او بیړني طبي خدمات او دغه راز له ۱۴۰ څخه ډیر د اور وژنې موټر د پیښې ځای ته لیږل شوي دي.

د ساوت چاینا مارنینګ پوسټ دا هم ویلي چې درې کسان په اور کې د لاس لرلو په شک نیول شوي دي.

په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د مرستندوی ماموریت (یوناما) سرپرستې جورجیټ ګانیون په خوست او کونړ کې د ملکي کسانو پر وژلو خواشیني وښوده.

میرمن ګانیون د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو له سرپرست وزیر امیرخان متقي سره پرون چهارشنبه د لیدو پر مهال د ملکي کسانو پر خوندیتوب ټینګار وکړ.

د طالبانو بهرنیو چارو وزارت پر خپله ایکس پاڼه د دغو لیدو کتو خبر خپور کړی دی.

د طالبانو حکومت وایي چې پر کونړ، خوست او پکتیکا ولایتونو د پاکستان د وړمې ورځې په بریدونو کې لس ملکیان وژل شوي او ۸ نور ټپيان شوي دي.

د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد وویل چې دوی به مناسب وخت کې د دغو بریدونو ځواب ورکړي.

که څه هم د پاکستان پوځ په دې حملو کې خپل لاس لرل رد کړي خو د پاکستان د بلوچستان ایالت د اطلاعاتو پخواني وزیر جان اڅکزي د نومبر په ۲۵ مه وویل، پر افغانستان دا تازه بریدونه د پېښور پر اف سي ځواکونو د حملې په غچ کې شوي.

پیښور کې د دوشنبې په سهار د سرحدي پولیسو پر یوه مرکز برید کې لږ تر لږه ۳ سرتیري ووژل شول او یوشمېر نور ټپيان شول.

د امریکا د ملي ګارد دوه تنه سرتیري سپینې ماڼۍ ته نژدې د یوه وسله وال کس په ډزو کې ټپيان شوي دي.

لویدیځو اژانسونو د ( ایف.بي.آی) د مشر کش پټېل په حواله ویلي چې د دواړو ټپيانو حالت نازک دی.

پیښه په ځایي وخت د چهارشنبې په ورځ د ماسپښین په ۲:۱۵ دقیقو ( د افغانستان په وخت تیره شپه) د فارګوټ ویسټ میترو تم ځای ته نژدې شوې ده.

پټېل تر پیښې دوه ساعته وروسته خبریالانو ته په خبرو کې پیښه " د تاوتریخوالي یو ناوړه اقدام" وباله.

د واشنګټن ډي سي ښاروالې مورېل باوسر دا " هدفي برید" بللی او ویلي یې دي چې مشکوک بریدګر د پولیسو له خوا توقیف شوی دی.

رویټرز د دوو امریکایي رسنیو ( ان.بي.سي) او ( سي.بي.ایس) په حواله ویلي چې بریدګر یو افغان و او د یوه امنیتي سرتیري په ډزو کې تر ټپي کېدو وروسته نیول شوی دی.

داسراییلو دفاع وزیر نن چهارشنبې خبرداری ورکړ ترڅو چې ددغه هیواد امنیت نه وي تضمین شوی لبنان کې به ارامی رانشي.

اسراییل کاټز پارلمان ته وویل اجازه نه ورکوي چې د اسراییلو د شمال اوسیدونکي وګواښل شي.

هغه په دې وروستیو کی د بیروت په جنوب کې د حزب الله د یو قوماندان هیثم علی طباطبایی له مینځه وړلو ته په اشاره وویل چې دغه ګوند باید بې وسلې کړای شي.

سره لدې چې د حزب الله او اسراییلو ترمینځ یوکال راهیسې اوربند شوی خو اسرایيلی ځواکونو په دې وروستیو کې خپلو عملیاتو ته زور ورکړی.

حزب الله یو سیاسی او پوځي ګوند دی چې امریکا یې یو ترهګر سازمان ګڼي خو اروپايي اتحادیې یې یواځې پوځي څانګه په تور لیست کې شامله کړې ده.

د ایران د سترې ملي امنیتي شورا منشي د پاکستان له صدراعظم، ولسمشر او د پوځ له مشر سره د سیمه ییز امنیت په ګډون په بېلابېلو برخو کې د همکاریو پر زیاتولو خبرې کړې دي.

د پاکستان د پوځ د عامه اړیکو دفتر پر خپله ووبپاڼه په یو بیان کې ویلي دي چې علي لاريجاني د نومبر پر ۲۶مه په راولپېنډۍ کې د پوځ له مشر فیلډ مارشل سید عاصم منیر سره ولیدل.

بیان وايي، دواړو چارواکو پر "دوه اړخیزه همکاریو او سیمه ییزو امنیتي مسایلو" خبرې وکړې.

د د پاکستان د پوځ په خبره، منیر په خپلو خبرو کې د پاکستان او ایران ترمینځ د "ترهګرۍ پر وړاندې په مبارزه کې د نېږدې همکاریو پر اړتیا ټینګار وکړ."

د پوځ بیان زیاتوي، لاریجاني په خپلو خبرو کې له پاکستان سره د اړیکو د پیاوړي کولو هوډ وښود.

لاریجاني د نومبر پر ۲۵مه په دوه ورځني سفر اسلام اباد ته تر رسېدو وروسته له صدراعظم محمد شهباز شریف او ولسمشر اصف علي زرداري سره هم ولیدل.

د پاکستان حکومت پر اېکس (پخواني ټوېټر) په بیان کې ویلي دي چې شریف له ایران سره د خپلو "تاریخي" او "نېږدې" اړیکو پر پیاوړتیا او پراخولو ټینګار وکړ او په "سختو وختونو کې یې له پاکستان سره د یووالي په ښودو" ورڅخه "مننه" وکړه.

د پاکستان ولسمشر دفتر د نومبر پر ۲۵مه پر اېکس په بیان کې ویلي چې اصف علي زرداري د ایران د ملي امنیتي شورا له منشي علي لاریجاني سره پر "دوه اړخیزو تعلقاتو، سیمه ییز امنیت، د ترهګرۍ پر وړاندې په مبارزه کې پر همکارۍ، د ایران-پاکستان ګازو نللیکې" او اقتصادي موضوعاتو خبرې وکړې.

د ایران - پاکستان د ګازو نللیکې پروژه له کلونو راهیسې د پانګې د کمښت او پر ایران د امریکا په ګډون د نړیوالو بندیزونو له کبله د پيدا شویو اندېښنو پر اساس د ځنډ ښکار او له ننګونو سره مخامخ ده. د دواړو هېوادونو چارواکو د ۲۰۰۹ کال په جون کې، "د ګازو د پلور او پېر" ۲۵ کلن تړون لاسليک کړ او ټاکل شوې وه چې هغه پروژه په ۲۰۱۴ کال کې بشپړه شي.

د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت هم په بیان کې ویلي چې لاریجاني په اسلام اباد کې د بهرنیو چارو له وزیر او د صدراعظم له مرستیال اسحاق ډار سره ولیدل او دواړو مشرانو د سیمه ییزو او نړیوالو موضوعاتو په اړه د همکاریو د پیاوړي کولو هوډ تکرار کړ.

لاریجاني د نومبر پر ۲۵مه اسلام اباد ته تر رسېدو وروسته پر هوايي ډګر خبریالانو ته وویل، د "سیمې بدلېدونکو شرایطو" ته په کتو د دواړو هېوادونو ترمینځ د "همکاریو زیاتول اړین" دي.

د پاکستان حکومت وايي، د ډار په مشرۍ یو پلاوی به "ډېر ژر" له ایران سره د اړیکو پیاوړي کولو په موخه تهران ته ورشي، خو د سفر نېټه یې نه ده ښوولې.

د پاکستان چارواکو په خپلو بیانونو کې نور معلومات او تفصیل نه دی ورکړی خو شنونکي وايي د پاکستان او پر افغانستان د واکمنو طالبانو ترمینځ د اړیکو ښه کول هم اسلام اباد ته د لاریجاني د سفر یوه موخه کېدای شي.

په اسلام اباد کې خبریال او شنونکی طارق عزیز د نومبر پر ۲۶مه مشال راډیو ته وویل، تهران او اسلام اباد په سیمه ییزو او نړیوالو کشالو کې د یو بل ملاتړ ته اړتیا لري.

دی وايي، "د افغانستان په اړه ايران ، چين ، روسیې او پاکستان [د مسکو فارمېټ په نوم] يوه ډله جوړه کړې ده چې وروستۍ ناسته يې په اکتوبر کې په مسکو کې وشوه. نو پر دې موضوع خو د دوی ترمينځ خبرې روانې وي. د پاکستان د بهرنيو چارو وزارت په دې اړه څه نه دي ويلي خو ظاهره خبره ده کله چې په سيمه کې د امنيت خبره کيږي نو د افغانستان ذکر به ضرور" کېږي.

د مسکو فارمېټ په هغه غونډه کې د هند، قزاقستان، قرغیزستان، تاجکستان، ازبکستان او ترکمنستان استازو هم ګډون کړی وو.

د پاکستان او ایران چارواکو تېر کال تر لنډ وخته د اړیکو تر خرابېدو وروسته د تعلقاتو د ښه کولو هڅو ته دوام ورکړی دی. ایرانی ولسمشر مسعود پزشکیان د ۲۰۲۵ز کال په اګست کې له یو پلاوي سره اسلام اباد ته ولاړ. دواړو هېوادونو هغه مهال د کلنۍ دوه اړخیزه سوداګرۍ کچ "۱۰ مېلیارده امریکايي ډالرو" ته پر رسولو او د "دفاعي همکارۍ" پر لا پیاوړي کولو سلا شوي ول.

د اسلام اباد او تهران ترمینځ تعلقات د ۲۰۲۴ز په جنورۍ کې د بلوچستان له پنجګور سره نېږدې په زرغون غره سیمه کې "د وسلوالو پر مرکزونو" د ایران د بې پیلوټه الوتکو او توغندیو د برید له وجې ترینګلي شول.

تر دې وروسته، اسلام اباد د جنورۍ پر ۱۸مه سهار وختي د ایران په سیستان بلوچستان ولایت کې د "ترهګرو پر پټنځایونو" د بریدونو خبر ورکړ چې پکې د ایرانیو چارواکو په وينا د څلورو ماشومانو او درو ښځو په ګډون نهه کسان ووژل شول.

د هغو پېښو له وجې د دواړو هېوادونو سفارتي اړیکې د لنډ وخت لپاره ځنډول شوی وې خو د جنورۍ پر ۲۶مه د ایران او پاکستان سفیران اسلام اباد او تهران ته ستانه شول.

تر دې وروسته دواړو هېوادونو د ۲۰۲۴ز کال په اپرېل کې "د ترهګرۍ پرضد د ګډو هڅو" کولو توافق وکړ.

د متحدو ایالاتو ولسمشر ډونالډ ټرمپ اعلان وکړ چې هغه به خپل ځانګړی استازی سټیو ویټکوف مسکو ته واستوي ترڅو اوکراین سره د سولې دهغه تړون په اړه ولسمشر ویلادیمیر پوتین سره خبرې وکړي چې ځینې نهايي" حساس ټکي " ېې تر تعدیل او څیړنې لاندې دي او کیف پرمختګ ته تیاری ښودلې.

د یوې ورځې له سختو ډیپلوماتیکو هلوځلو وروسته چې په کې د منځني ختیځ او اروپا هیوادونو کې د مختلفو استازو غونډې شاملې وې،د اوکراین د جګړې د پای ته رسولو لپاره د یوې موافقې لور ته د پرمختګ نښې لیدل کیږي.

اوکراین کې روان جنګ چې مسکو پیل کړی ، له دوهمې نړیوالې جګړې وروسته په اروپا کې ترټولو خونړۍ جګړه ګڼل کیږي.

ټرمپ د سه شنبې په ورځ په ټولنیزو رسنیو کې ولیکل: "د متحده ایالاتو لخوا چمتو شوی د سولې د ۲۸ مادو پلان د دواړو خواوو په ګډون اصلاح شوی، یوازې د اختلاف څو ټکي پاتې دي."

هغه زیاته کړه: "د سولې ددغه پلان د نهایی کولو لپاره، ما خپل ځانګړي استازي سټیو ویټکوف ته لارښوونه کړې چې په مسکو کې له ولسمشر پوتین سره وګوري، او په ورته وخت کې، د پوځ وزیر ډان ډریسکول به د اوکراینیانو سره وګوري."

د چهارشنبې په ورځ، د ولادیمیر پوتین مرستیال، یوري اوشاکوف هم وویل چې دی له ویټکوف سره ډېرې خبرې کوي، خو دا خبرې اترې علني نه دي.

د امریکا د اردو ویاند وویل چې دریسکول د سه شنبې په ورځ ( د نومبر په ۲۵ مه ) ابوظبی کې روسي پلاوي سره ولیدل ترڅو د سولې د پلان دهغې مسودې په اړه اختلافات کم کړي چې دامریکا حکومت په جینیوا کې د امریکایي او اوکرایني چارواکو له خبرو وروسته چمتو کړې.

ټاکل شوې چې د آسیا د ۱۷ کلنو د جام د لوبو په لړۍ کې افغانستان په خپله دوهمه لوبه کې نن چارشنبې له سوریې سره مخامخ شي.

د افغانستان د فوټبال فدراسیون پر خپله فیسبوکپاڼه لیکلي دي چې دا لوبه د کابل په وخت د مازیګر په ۵ بجو په میانمار کې ترسره کېږي.

د افغانستان د اولس کلنو د فوټبال ملي لوبډله د دې جام په مقدماتي لوبو کې له میانمار، عمان، نیپال او سوریې په جي ګروپ کې ده.

افغان لوبډلې د شنبې په ورځ له میانمار سره په لوبه کې ۱-۳ ماتې وخوړه.

میانمار د ۶ امتیازونو په لرلو سره تراوسه د جي ګروپ په سر کې دی او عمان او سوریه چې درې- درې امتیازونه لري، په دوهم او دریم ځای کې دي.

دا په داسې حال کې ده چې د افغانستان د اولس کلنو د فوټسال ملي لوبډلې د آسیايي لوبو په وروستي پړاو کې د ایران په ماتولو سره د دې لړۍ اتلولي وګټله.

زرګونه کسان پرون د ترکیې په استانبول ښار کې راټول شول او د ښځو پر وړاندې د تشدد پرضد یې مظاهره وکړه.

معترضانو چې اکثر ښځې وې د استانبول ښار په یوه ګڼ مېشته سیمه کې لاریون وکړ او په ترکیه کې د جنسیت پربنسټ تاوتریخوالی یې وغانده.

په تېرو کلونو کې به چې په ترکیه کې د ښځو پر وړاندې د تشدد د له منځه وړلو د نړیوالې ورځې په مناسبت لاریونونه کېدل، ډېر کله به پولیسو معترضان نیول خو سږکال پولیسو پرته له دې چې مداخله وکړي، د دوی امنیت نیولی و.

د ښځو د یوې مدافع ټولنې د ارقامو له مخې د روان ۲۰۲۵ کال له جنوري څخه تر اکتوبر میاشتې پورې په ترکیه کې ۲۳۵ ښځې د نارینه وو له خوا وژل شوي او د ۲۴۷ نورو ښځو د مړینو علتونه نه دي روښانه شوي.