د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ وایي چې له ایران سره یې مخامخ خبرې پیل کړې دي او په لویه کچه به د اپریل په دولسمه مذاکرات وشي.

ډونالډ ټرمپ د اسراییل له صدراعظم بنیامین نتنیاهو سره پرون په سپینه ماڼۍ کې د ګډ خبرې کنفرانس پرمهال دا خبرې وکړې.

د ایران د بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي هم دا خبره تایید کړه چې ټاکل شوې ده د اپریل په دولسمه یوه غونډه وشي.

ښاغلي عراقچي د ولسمشر ټرمپ تر خبرو لږ وروسته په ایکسپاڼه کې ولیکل چې ایران او متحد ایالتونه به د شنبې په ورځ په عمان کې په لوړه سطحه غیر مستقیم مذاکرات وکړي.

ایران له څو اونیو راهیسې دا خبره کوي چې غیرمستقیمې خبرې دې وشي او وایي، تر هغو چې ټرمپ د اعظمي فشار خبره کوي، مخامخ خبرو ته به چمتو نه شي.

د روسیې بې پيلوټه الوتکو په تازه بریدونو کې په اوکراین کې نژدې شل تنه وژلي او په لسګونو نور یې ټپيان کړې دي.

اوکرایني رسنیو راپور ورکړ چې نن چهارشنبه( د نومبر ۱۹ مه) د ترنوپیل، خمیلنیتسکي، ایوانو-فراکویویسک، ریونه، لویو او دنیپرو پیتروفسک په سیمو کې چاودنې اوریدل شوې دي.

د اوکراین د بیړنیو چارو ادارې ویلي دي چې په ترنوپيل کې پر دوو لوړپوړیو ودانیو برید شوی چې لږ تر لږه نولس تنه پکې وژل شوې دي او شپږ شپیته نور د شپاړس ماشومانو په ګډون ټپیان شوې دي.

د اوکراین انرژي وزارت ویلي دي چې د دې بریدونو له امله په یوشمیر سیمو کې بریښنا پرې شوې ده.

د اوکراین په خارکیف کې هم د تیرې شپې د بریدونو په ترڅ کې د پولیسو په وینا شپږ دیرش کسان ټپيان شوې دي. چې پر دې سیمه له تیرو دریو ورځو راهیسې روسیي ډرون الوتکې بمبارۍ کوي.

د افغانستان تر نولس کلنو کم عمره کرکټ لوبغاړو نن د هند تر نولس کلنو کم عمره لوبغاړو ته د یو اویا منډو په توپیر ماتې ورکړه.

د پنځوسو اورونو دا لوبه د هند په بنګلور کې وشوه او لومړی بټنګ افغان لوبډلې وکړ، چې د یو سل او اته شپیتو منډو په جوړیدو یې ټول لوبغاړي له لاسه ورکړل.

د دې په ځواب کې د هند ټول لوبغاړي د اووه نوي منډو له جوړیدو سره وسوځیدل.

د افغانستان تیز توپ اچوونکي عبدالعزیز د هند شپږ لوبغاړي اوټ کړل، سلمان خان او وحیدالله ځدراڼ هر یوه دوې دوې ویکټې واخیستې.

درې اروپايي هېوادونو، بریتانیا، فرانسې او جرمني، د امریکا له متحده ایالاتو سره یوځای، د اټومي انرژۍ نړیوالې ادارې ته یوه مسوده وړاندې کړې ده.

په دې مسوده کې غوښتنه شوې چې ایران د خپلو غني شویو یورانیمو د زیرمو لپاره مسوول وګڼل شي او څارونکو ته اجازه ورکړل شي چې په ایران کې د بمبارد شویو اټومي تاسیساتو لیدنه وکړي.

د رویټرز اژانس د راپور له مخې دا مسوده د سې شنبې په ورځ سپارل شوې ده او تمه ده چې نن تصویب شي.

دا مسوده وروسته تر دې وړاندې شوې ده چې د اټومي انرژۍ نړیوالې ادارې تیره اونۍ غړیو هیوادو ته په یوه راپور کې ویلي و چې تهران د جون او جولای په میاشتو کې د اسراییل او متحده ایالاتو لخوا بمبار شوي اټومي تاسیساتو ته د پلټونکو د ورتګ مخه نیسي او د ایران د غني شویو یورانیمو د زیرمو د تفتیش چارې هم له اوږدې مودې راهیسې ځنډيدلې دي.

د شانګهای د غړیو هیوادو د چارواکو په غونډه کې د طالبانو استازیو ته بلنه نه ده ورکړل شوې.

د راپورونو له مخې په دې غونډه کې پر اقتصادي، سیاسي او امنیتي مسایلو بحث کیږي.

دا دوه ورځنۍ غونډه پرون د روسیې په پلازمینه مسکو کې د روسیې صدراعظم میخایل میشوستین پرانیسته. په دې غونډه کې د روسیې، چین، هند، پاکستان، تاجکستان، قرغزستان، قزاقستان، ازبکستان او بلاروس یوشمیر جګپوړیو چارواکو برخه اخیستې ده.

افغانستان له دوه زره دولسم کال راپه دې خوا د شانګهای د همکاریو د سازمان څارونکی غړی دی، خو د ماسکو په غونډه کې د طالبانو استازیو ته بلنه نه ده ورکړل شوې.

روسیه یوازینی هیواد دی چې د طالبانو حکومت یې په رسمیت پیژندلی دی، خو د شانګهای د همکاریو د سازمان په دې دوه ورځنۍ غونډه کې د طالبانو د استازیو د نه بللو په اړه تر اوسه مسکو څه نه دې ویلي.

د افغانستان د فوټبال د تر ۱۷ کلونو کشره لوبډله د اسیا د ۱۷ کلنو اتلولۍ په غوراوي سیالیو کې د ګډون لپاره چمتووالی نیسي.

د افغانستان د فوټبال فدراسیون په فیسبوک پاڼه کې کې لیکلي چې لوبډله یې د سې شنبې په ورځ میانمار ته د سیالۍ لپاره لاړه.

افغانستان د اسیا د ۱۷ کلنو اتلولۍ د غوراوي سیالیو په جې ګروپ کې له میانمار، عمان، نیپال او سوریې سره دی.

ټاکل شوې ده چې دا سیالۍ د نومبر په ۲۲مه په میانمار کې پیل شي او د نومبر تر ۳۰مې پورې دوام وکړي.

د افغانستان د اولس کلونو د فوټبال ملي لوبډله داسې مهال د دې سیالیو لپاره چمتوالی نیسي چې د افغانستان د ۱۷ کلنو فوټسال ملي لوبډلې شاوخوا دوه اونۍ وړاندې د اسیا د ځوانانو د لوبو په وروستي پړاو کې ایران ته ماتې ورکړه او د دې سیالۍ اتله شوه.

د اوکراین ولسمشر ولودیمرزیلینسکي وایي چې د سپینې ماڼۍ له ځانګړي استازي سره د احتمالي خبرو اترو لپاره ترکیې ته ځي چې په اوکراین کې د روسیې څلورکلنې جګړې د پای ته رسولو لپاره لارې چارې ومومي. ټاکل شوې چې نوموړی به نن چهارشنبې له ترکیې څخه چې د استانبول ښار یې د روان کال په لومړیو کې د سولې د خبرو د څو پړاوونو کوربه و، کتنه ترسره کړي.

زیلینسکي په ټیلګرام چینل کې په یوه بیان کې لیکلي چې"موږ د خبرو اترو د ګړندي کیدو لپاره چمتووالی نیسو او ځینې حل لارې مو موندلي دي چې هغه به خپلو شریکانو ته وړاندې کړو. په ټول ځواک سره د جګړې پای ته رسولو ته نژدې کیدل د اوکراین لومړی لومړیتوب دی."

د ازادي راډیو د خبر د مرکزي څانګې د راپورله مخې زیلینسکي به ترکیې ته په سفرکې د سپینې ماڼۍ له ځانګړې استازي سټیو ویټکوف سره چې د خبرو اترو له لارې په اوکراین کې د جګړې د پای ته رسولو هڅه کوي، وګوري. کریملین ویلي چې هیڅ یو روسي چارواکی به په دې به په دې کتنه کې حاضر نه وي.

د روان کال په جولای په میاشت کې په استانبول کې د دواړو خواوو ترمنځ له خبرو راهیسې چې بې نتیجې پای ته ورسیدې، د کیف او مسکو ترمنځ بیا مخامخ خبرې نه دي شوي.

سپینې ماڼۍ د سې شنبې په ورځ اعلان وکړچې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ له سعودي عربستان سره د یوې دفاعي کڅوړې په اړه موافقه کړې ده چې پر ریاض د F-35 جنګي جټ الوتکو او شاوخوا ۳۰۰ امریکایي ټانکونو پلورل پکې شامل دي.

د ولسمشرټرمپ ادارې وویل چې له سپینې ماڼۍ څخه د سعودي عربستان د ولیعهد محمد بن سلمان د کتنې په ترڅ کې ریاض ژمنه وکړه چې له ۶۰۰ ملیارد ډالرو نیولې تر ۱ ټریلیون ډالرو پورې به په متحدو ایالتونو کې پانګونه وکړي.

سپینې ماڼۍ وویل چې ټرمپ او محمد بن سلمان د امریکا اوسعودي عربستان ترمنځ ستراتیژیک دفاعي تړون SDA لاسلیک کړاو زیاته یې کړه چې دغه تاریخي تړون به زموږ د څه باندې ۸۰ کلونو دفاعي ملګرتیا پیاوړې کړي او په ټول منځني ختیځ کې به د حملو د مخنیوي ځواک پیاوړی کړي.

ټرمپ همدارنګه په راتلونکې کې سعودي عربستان ته د F-35 جنګي جت الوتکو د ورکولو په ګډون د دفاعي وسایلو د پلور یوه لویه کڅوړه هم تصویب کړه چې پرهغه هیواد د نږدې ۳۰۰ امریکایي ټانکونو پلورل هم ډاډمنوي.

د فرانسې یوې محکمې د سې شنبې په ورځ اته کسان چې په ۲۰۲۳ کال کې د انګلستان کانال په اوبو کې د کډوالو د یوې کښتۍ د ډوبیدو په پیښه کې د اوو کسانو پرمړینې تورن شوي و، له دریو څخه تر پنځلسو کلونو پورې د بند په سزا محکوم کړل.

دوه عراقیان، شپږ افغانان او د سودان یوتبعه روانه میاشت د کډوالو د قاچاق وړونکو د یوې شبکې د فعالیت او د غیرعمدي وژنو په ګډون د یولړمواردو په تور محاکمه شول. د فرانسپرس آژانس په وینا دې شبکې د فرانسې او بریتانیا ترمنځ فعالیت کاوه او د دې کانال له لارې یې په وړو کشتیو کې خلک بریتانیا ته لیږدول.

د ۴۵ کلونو په عمر دوو عراقیانو ته چې د دغې قاچاق وړونکې شبکې مشران پیژندل شوي، د اوو افغانانو د مړینې په تور د ۱۲ او ۱۵ کلونو د بند ترټولو درنې سزاګانې ورکړل شوې. په دې اړه چې محکوم شویو افغانانو ته د څومره بند سزاوې ورکړل شوي، څه ندي ویل شوي. د سودان تبعه ته له تورونو برائت ورکړل شوی.

څارنوالانو ټولو تورنو کسانو ته چې عمرونه یې د ۲۳ او ۴۵ کلونو ترمنځ دي، د ۱۲ او ۱۵ کلونو ترمنځ د بند سزا غوښتنه کړې وه.

د غیرقانوني کډوالو دغه کوچینۍ کشتۍ چې ۶۷ کسان پکې سپاره و، د ۲۰۲۳ کال په اګسټ میاشت کې وروسته له هغې ډوبه شوه چې ماشین یې له کاره ولوید. د دې پیښې ټول اوه تنه قربانیان افغانان و او نور ۶۰ کسان د فرانسې او بریتانیا د ساحلي ځواکونو له خوا وژغورل شول.

د ازبکستان د انرژۍ وزارت د سې شنبې په ورځ اعلان وکړچې له افغانستان سره یې د بریښنا د لیږد یو قرارداد لاسلیک کړ.

د روسیې د انټرفاکس خبري آژانس د راپورله مخې د دې وزارت مطبوعاتي دفتروویل چې په ۲۰۲۶ کال کې له ازبکستانه افغانستان ته د بریښنا د لیږد قرارداد د ازبکستان د انرژۍ د وزیر جوره بیګ میرزا محمدوف او د افغانستان د بریښنا شرکت د اجرایوي ریس عبدالباري عمرترمنځ له خبرو وروسته د ازبکستان د مرکزي بریښنا د تدارکاتو او پلورشرکت، اوز اینرګوسوتیش Uzenergosotish او د افغانستان بریښنا شرکت ترمنځ لاسلیک شو. داچې د دغه نوي قرارد له مخې به ازبکستان راتلونکي کال څومره بریښنا افغانستان ته ورکوي څه ندي ویل شوي خو د راپورله مخې د هغه قرارداد له مخې چې په ۲۰۱۹ کال کې د افغانستان له بریښنا شرکت سره لاسلیک شوی، ازبکستان ژمنه کړې چې د لسو کلونو لپاره به افغانستان ته په کال کې تر۶ ملیارډ کیلوواټه پورې بریښنا ورکوي.

افغانستان خپله د اړتیا وړ بریښنا له ګاونډیو هیوادونو واردوي او ډیره کمه برخه یې د هیواد دننه له اوبو او نورو سرچینو تولیدیږي.

په پاکستان کې د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنرۍ (UNHCR) د افغان کډوالو د جبري اخراج په اړه اندیښنه څرګنده کړې او په ځانګړي توګه یې د دریو بې سرپرسته افغان ماشومانو جبري ستنولو قضیې ته پام اړولی.

UNHCR د سې شنبې په ورځ په یوه په خپره کړې اعلامیه کې وویل چې دغه ماشومان پرته له دې چې مناسب خوندیتوب یا د زیانونو خطرته یې پام وشي، په دې وروستیو کې له پاکستانه ایستل شوي دي.

د ملګروملتونو د کډوالو عالي کمیشنیرۍ له پاکستان څخه وغوښتل چې هغه کسان دې له خپلې خاورې نه باسي چې افغانستان ته د بیرته ستنولو په صورت کې یې ژوند له خطر سره مخ کیږي. د دې ادارې په وینا په تیره ماشومان او نورو زیانګالو ډلو ته باید پاملرنه وشي.

دغه اندیښنې داسې مهال راپورته کیږي چې پاکستان په دې وروستیو کې له خپلې خاورې د افغانانو د ایستلو لړۍ تیزه کړې ده.

د طالبانو د کډوالو او بیرته راستنیدونکو چارو وزارت په وینا پاکستان یوازې د دوشنبې په ورځ نژدې اته زره افغانان له خپلې خاورې ایستلي او افغانستان ته یې ستانه کړي دي. تردې یوه ورځ مخکې هم هغه هیواد له ۷۷۰۰ زیات افغانان ایستلي و.