ایران کې د سږني نوروز د رخصتیو پر مهال ټرافیکي پېښو کې لږ تر لږه ۸۸۰ کسان مړه او څه باندې ۲۰ زره نور کسان ټپیان شوي.

د ایران د لویو لارو د پولیسو چارواکو د یکشنبې په ورځ ویلي چې د نورو د شلو ورځو رخصتیو پر مهال لږ تر لږه ۱ میلیون ټرافیکي پېښې شوي.

د نوروز پر مهال د ایران په لویو لارو د موټرو تګ راتګ څو برابره کېږي چې ورسره د ټرافیکي پېښو او مرګژوبله شمېر هم د پام وړ لوړ ځي.

درې اروپايي هېوادونو، بریتانیا، فرانسې او جرمني، د امریکا له متحده ایالاتو سره یوځای، د اټومي انرژۍ نړیوالې ادارې ته یوه مسوده وړاندې کړې ده.

په دې مسوده کې غوښتنه شوې چې ایران د خپلو غني شویو یورانیمو د زیرمو لپاره مسوول وګڼل شي او څارونکو ته اجازه ورکړل شي چې په ایران کې د بمبارد شویو اټومي تاسیساتو لیدنه وکړي.

د رویټرز اژانس د راپور له مخې دا مسوده د سې شنبې په ورځ سپارل شوې ده او تمه ده چې نن تصویب شي.

دا مسوده وروسته تر دې وړاندې شوې ده چې د اټومي انرژۍ نړیوالې ادارې تیره اونۍ غړیو هیوادو ته په یوه راپور کې ویلي و چې تهران د جون او جولای په میاشتو کې د اسراییل او متحده ایالاتو لخوا بمبار شوي اټومي تاسیساتو ته د پلټونکو د ورتګ مخه نیسي او د ایران د غني شویو یورانیمو د زیرمو د تفتیش چارې هم له اوږدې مودې راهیسې ځنډيدلې دي.

د اوکراین ولسمشر ولودیمرزیلینسکي وایي چې د سپینې ماڼۍ له ځانګړي استازي سره د احتمالي خبرو اترو لپاره ترکیې ته ځي چې په اوکراین کې د روسیې څلورکلنې جګړې د پای ته رسولو لپاره لارې چارې ومومي. ټاکل شوې چې نوموړی به نن چهارشنبې له ترکیې څخه چې د استانبول ښار یې د روان کال په لومړیو کې د سولې د خبرو د څو پړاوونو کوربه و، کتنه ترسره کړي.

زیلینسکي په ټیلګرام چینل کې په یوه بیان کې لیکلي چې"موږ د خبرو اترو د ګړندي کیدو لپاره چمتووالی نیسو او ځینې حل لارې مو موندلي دي چې هغه به خپلو شریکانو ته وړاندې کړو. په ټول ځواک سره د جګړې پای ته رسولو ته نژدې کیدل د اوکراین لومړی لومړیتوب دی."

د ازادي راډیو د خبر د مرکزي څانګې د راپورله مخې زیلینسکي به ترکیې ته په سفرکې د سپینې ماڼۍ له ځانګړې استازي سټیو ویټکوف سره چې د خبرو اترو له لارې په اوکراین کې د جګړې د پای ته رسولو هڅه کوي، وګوري. کریملین ویلي چې هیڅ یو روسي چارواکی به په دې به په دې کتنه کې حاضر نه وي.

د روان کال په جولای په میاشت کې په استانبول کې د دواړو خواوو ترمنځ له خبرو راهیسې چې بې نتیجې پای ته ورسیدې، د کیف او مسکو ترمنځ بیا مخامخ خبرې نه دي شوي.

سپینې ماڼۍ د سې شنبې په ورځ اعلان وکړچې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ له سعودي عربستان سره د یوې دفاعي کڅوړې په اړه موافقه کړې ده چې پر ریاض د F-35 جنګي جټ الوتکو او شاوخوا ۳۰۰ امریکایي ټانکونو پلورل پکې شامل دي.

د ولسمشرټرمپ ادارې وویل چې له سپینې ماڼۍ څخه د سعودي عربستان د ولیعهد محمد بن سلمان د کتنې په ترڅ کې ریاض ژمنه وکړه چې له ۶۰۰ ملیارد ډالرو نیولې تر ۱ ټریلیون ډالرو پورې به په متحدو ایالتونو کې پانګونه وکړي.

سپینې ماڼۍ وویل چې ټرمپ او محمد بن سلمان د امریکا اوسعودي عربستان ترمنځ ستراتیژیک دفاعي تړون SDA لاسلیک کړاو زیاته یې کړه چې دغه تاریخي تړون به زموږ د څه باندې ۸۰ کلونو دفاعي ملګرتیا پیاوړې کړي او په ټول منځني ختیځ کې به د حملو د مخنیوي ځواک پیاوړی کړي.

ټرمپ همدارنګه په راتلونکې کې سعودي عربستان ته د F-35 جنګي جت الوتکو د ورکولو په ګډون د دفاعي وسایلو د پلور یوه لویه کڅوړه هم تصویب کړه چې پرهغه هیواد د نږدې ۳۰۰ امریکایي ټانکونو پلورل هم ډاډمنوي.

د غزې په اړه د ملګروملتونو د امنیت شورا د پریکړه لیک په اړه د نړیوالو غبرګونو په ترڅ کې فلسطینې ادارې او جرمني هم د دغه پریکړه لیک هرکلی وکړ.

د فلسطیني ادارې د بهرنیو چارو وزارت په ایکسپاڼه کې لیکلي چې فلسطیني اداره د ملګرو ملتونود پریکړه لیک د تصویب د هرګلي ترڅنګ د غزې لپاره د د امریکا د سولې د پلان د سملاسي پلي کولو پر اړتیا ټینګار کوي.

بلخوا د جرمني بهرنیو چارو وزیر د امنیت شورا لخوا په غزه کې د سولې لپاره د امریکا د پلان تصویب یو "ښه خبر" وباله او هرکلی یې وکړ.

له پلان سره سم په غزه کې یوسوله ساتی نړیوال ځواک ځای پرځای کیږي او په راتلونکې کې د فلسطینیانو د یوه خپلواکه دولت جوړیدو ته لار پرانیستل کیږي.

روسیې او چین دغه پریکړه لیک ته له رایې ورکولو ډډه وکړه، خو د امنیت شورا نورو ټولو ۱۳ غړیو یې ملاتړوکړ.

د قزاقستان په جنوب کې تیره شپه په یوه کورکې د اورلګیدنې په پيښه کې دولس کسان مړه شوي چې نهه یې ماشومان دي.

دا پیښه په ایلګابس کلي کې رامنځته شوه. د بیړنیو خدماتو مسولینو ویلي چې درې کسه نورد بې هوښۍ په حالت کې ژغورل شوي دي. تراوسه د دغې اورلګیدنې لامل ندی څرګند شوی.

د قزاقستان ولسمشر قاسم جومارت توقایف د قربانیانو له کورنیو سره د مرستې د ژمنې ترڅنګ د اورلګېدنې د لامل په اړه د پلټنې امر وکړ.

د اوکراین ولسمشرولودمیرزیلینسکي وایي چې د چهارشنبې په ورځ به ترکیې ته ولاړشي او هڅه به وکړي چې د سولې خبرې او له روسیې سره د جګړې د بندیانو تبادله بیرته پیل شي.

استانبول د روان کال په پیل کې د روسیې او اوکراین ترمنځ د مستقیمو خبرو د درې پړاوونو کوربه وچې بې نتیجې پای ته ورسید. مسکو چې وړاندیز شوی اوربند یې ردکړ، له هغې راهیسې د اوکراین پرښارونو بریدونو ته زور ورکړی دی.

زیلینسکي د سه شنبې په ورځ وویل: "موږ د خبرو اترو د بیا پیلولو لپاره چمتووالی نیسو، او د حل لارې لپاره وړاندیزونه به له خپلو شریکانوسره شریک کړو." هغه ندي ویلي چې ترکیې ته په سفرکې به له کومو چارواکو سره ګوري.

په می او جولای میاشتو کې دواړه لوري یوازې یوبل ته د بندیانو او په جګړو کې د وژل شویو سرتیرو پر سپارلو موافقه وکړه چې د وروستۍ تبادلې په ترڅ کې یې چې د اکتوبر په لومړیو کې ترسره شوه، مسکو او کییف هر یو ۱۸۵ بندیان سره تبادله کړل.

دغه وزارت دا خبرداری د ناقانونه کډوالو په بېرته ستنولو کې د یو شمېر هېوادونو د نه همکارۍ په خاطر ورکړی دی.
ډېر ګواښ افریقايي هېوادونو له هغې ډلې انګولا، نامیبیا او کانګو جمهوریت ته متوجه دی.

بریټانیا سږ کال تر جون پورې د کار، زده کړو، کورنۍ،بشري مساییلو په خاطر لږ تر لږه ۸۳۴زرو کسانو ته ویزې ورکړي چې په قانوني توګه دغه هېواد ته سفر وکړي.

دا خلک اکثر د هند، چین، پاکستان، او امریکا اتباع دي.

برعکس هغه کسان چې په ناقانونه توګه بریټانیا ته تللي او دغه هېواد یې د اکثرو د ایستلو ګواښ کړی په سر کې یې د افغانستان نوم راغلی.

له هغو ټولو نږدې ۴۲نیمو زرو کډوالو چې له غیر عادي لارو بریټانیا ته رسېدلي اول سر کې افغانان دي چې شمېر یې نږدې ۶۶۰۰ ته رسیږي.

بریټانوي حکومت د ناقانونه کډوالو پر ضد د سختو پالیسیو د لګولو په لټه کې دی.
تمه کېږي چې د دایمي اقامې لپاره د استوګنې موده ۲۰ کلونو ته وغځول شي او که د ځینو پناه غوښتونکو هېوادونه امن وګڼل شي بېرته ور استول کېدی هم شي.

د اماراتو هوايي شرکت غواړي ۶۵ نوې لویې بویینګ ۹-۷۷۷ ډوله مسافروړونکې الوتکې وپیري.

دا پریکړه نن د دوبۍ د هوايي نندارتون په پرانیسته کې اعلان شوه.

د دغه تړون ارزښت ۳۸ میلیارد ډالره بلل شوی.

دا تړون به د نړۍ په کچه د لویو مسافروړونکو الوتکو په پېرلو کې د اماراتو د هوایي شرکت دریځ لا پیاوړی کړي.

بوینګ شرکت هم موافقه کړې چې د لویو مسافروړونکو الوتکو د جوړولو امکانات سنجوي.

پر هغې د "بشریت ضد جرمونو" تور لګول شوی.

۷۸ کلنه شیخ حسینه چې اوس هند ته پناه وړې د محکمې دې محاکمې ته له ورستنېدو ډډه وکړه.

محاکمه د هغو تورونو د څېړلو لپاره وه چې ویل کېږي شیخ حسینې د زده کوونکو په مشرۍ د پاڅونوالو پر ضد د ځپونکو اقداماتو امر ورکړی وو.

په بنګله دېش کې د مرګ سزا د اعدام په واسطه ترسره کیږي.

د جرمني د بهرنیو چارو وزیر یوهان وادفول د یکشنبې په ورځ د شپږو لویدیځ بالکان هیوادونو په سفر کې سارایوو ته ورسید چې له اروپایي ټولنې سره د دغو هېوادونو د یوځای کېدو پر سر خبرې وکړي.

د جرمني خبري اژانس ویلي، وادفول د بوسنیا هرزګوینا له چارواکو سره خبرو کې ویلي، د اروپا په زړه کې سوله او ثبات یوه اړتیا ده او د بوسنیا له حکومت څخه یې وغوښتل چې د اروپايي اتحادیې په لور خپل سفر ته دوام ورکړي.

ټاکل شوې ده چې نوموړی نن دوشنبې مونټینیګرو او البانیا ته سفر وکړي او ماښام سربیا ته الوتنه وکړي.

وادفول تر سفر مخکې له بالکان هېوادونو وغوښتل چې نور اصلاحات هم عملي کړي.