خبرونه
ټرمپ:کرونا واکسین به تر اپریله په پراخه کچه چمتو شي
د امریکا د متحد ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ وویل چې کرونا واکسین به تر اپریل پورې په پراخه کچه چمتو شي.
ډونالډ ټرمپ دا اعلان پرون جمعه (د لړم ۲۳مه) په داسې وخت کې وکړ چې په متحد ایالتونو کې د ۲۴ ساعتونو په ترڅ کې د کرنا مثبتې پېښې تر یولک او پنځوس زره واوښتې.
د امریکا په ځنیو ایالتونو کې د دې وبا د خپرېدو د مخنیوي لپاره سخت بندیزونه لګیدلې دي.
د امریکا د دوا لوی مشهور شرکت فایزر وویل چې د جرمني له بایو نیچ شرکت سره یې د کرونا واکسین د درېیمې مرحلې ازموینې ترسره کړې دي او دا ازموینې نوي په سلو کې اغېزمنې دي.
تمه ده چې د امریکا د حیاتي ټکنالوژي شرکت مودیرنا په لنډو ورځو کې د ورته واکسین د بریالیتوب اعلان وکړي.
د ورځې تازه خبرونه دلته ولولئ
د پاکستان په ګلګېت کې د بس چپه کېدو پېښه کې ۱۴ کسان مړه شوي
د پاکستان په ګلګېټ بلتستان کې د یوه بس د چپه کېدو په پېښه کې ۱۴ کسان چې یوه واده ته روان وو، مړه شوي دي.
سیمهيیز چارواکي وايي، بس ټولې ۲۷ تنه سپرلې لرلې چې ۱۲ تنه یې لاهم لادرکه دي او یو تن ټپي شوی دی.
د چارواکو په وینا پېښه پرون هغه مهال وشوه چې، ډرېور د ډېر ګړندیتوب له کبله د بس اداره له لاسه ورکړه.
د جیونیوز د راپور لهمخې دا بس چکوال ولسوالۍ ته روان و، چې له یوه پله څخه سیند ته وغورځېد.
په تېره اګست میاشت کې د پاکستان په شمال ختیځ او جنوب لوېدیځ کې د بسونو د ټکر پېښو ۳۴ کسان ووژل.
د اسراییل پوځ پرون د بیروت جنوبي سيمې په هوايي حملو کې په نښه کړې
ویل شوي چې دا د لبنان د حزبالله ډلې پر ضد د اسراییلو تر ټولو پراخ پوځي عملیات وو، چې په ترڅ کې یې لسګونه هوايي حمل وشوې.
د اسراییلو پوځ ویلي دي، مخکې یې پر ټولنیزو شبکو د دې سیمو ملکي اوسېدونکو ته د عملیاتو په اړه خبرداری ورکړی و.
اسراییلي پوځ ویلي دي، پهدې حملو کې یې د بیروت په ضاحیه ناحیه کې د حزبالله د توغندیو ډېری مرکزونه ویجاړ کړي دي.
حزبالله چې هم سیاسي او هم پوځي څانګې لري، د لبنان د جنوب سیمې اداره کوي.
متحدایالات حزبالله یوه تروریستي ډله بولي، خو اروپايي ټولنې یې یوازې پوځي څانګه په تور فهرست کې شامله کړې ده.
بلخوا د اسراییلو د شمال په نهاریه سیمه کې پرون دوه کسان پر یوې ودانۍ د برید پرمهال ووژل شول.
حزبالله وروسته ادعا وکړه چې دا ودانۍ یې د بېپیلوټه الوتکې په وسیله ویشتلې ده.
د عدالت نړيوالې محکمې د ناګورنو قره باغ د لانجمنې سيمې د دعوې د څېړلو خبر ورکړی
د عدالت نړیوالې محکمې ICJ پرون سهشنبې وویل، دا محکمه صلاحیت لري چې پر ناګورنو قره باغ لانجمنې سیمې د ارمنستان او د اذربایجان حقوقي دعوه وڅېړي.
يادې محکمې په یوه بیان کې وویل، د دې محکمې اوولس کسیز قضايي پلاوي په یوه خوله پرېکړه وکړه، محکمه صلاحیت لري پهدې اړه هغه قضیه وڅېړي چې په ۲۰۲۱ کال کې ورسره ثبت شوې ده.
هاګ مېشتې دې محکمې په مخکېنيو دوو دعواو کې کې د ارمنستان په ګټه فیصله کړې، خو درېیمه یې رد کړې وه.
ارمنستان په خپله قضیه کې استدلال کړی چې اذربایجان د نژادي تبعیض د ټولو ډولونو د لهمنځه وړلو لپاره له نړیوال کنوانسیون څخه سرغړونه کړې او په سیمه کې نژادي تصفیه مخته وړي، خو باکو دغه تورونه رد کړي او د ایریوان پر ضد یې دعوا کړې او هغه یې د کرکې په خپرولو او د توکمپالنې پر تبلیغاتو تورن کړی دی.
دغه قضیه د اذربایجان اړوند د ناګورنو قره باغ پر هغې غرنۍ سیمې متمرکزه ده چې، اکثره اوسېدونکي یې ارمن ټبره دي او دواړو هېوادونو د ۱۹۹۰ لسیزې تر۲۰۲۰ کال پورې پرې د کنټرول لپاره څو ځلې جګړې کړي دي.
باکو د ۲۰۲۳ کال په سپټمبر کې د یوه چټک یو ورځني یرغل په نتیجه کې نژدې د دې سیمې ټول شاوخوا سل زره ارمن ټبره اوسېدونکي اړکړل چې له سیمې ووځي.
تاجکستان کې نن د فوټبال يوه درې اړخيزه لوبلړۍ پيليږي
د افغانستان، تاجکستان او نیپال د فوټبال د ملي لوبډلو ترمنځ یوه درې اړخیزه لوبلړۍ نن چهارشنبې په تاجکستان کې پیلېږي.
دا ټورنمنټ به د کابل په وخت د مازیګر په پنځهنیمو بجو د پلازمېنې دوشنبې په مرکزي سټوډیوم کې د نیپال او تاجکستان په لوبه پیل شي.
افغان لوبډله به خپله لومړۍ لوبه په همدې سټوډیوم کې د شنبې ورځې د مازیګر په پنځهنیمو بجو د نیپال د لوبډلې پر وړاندې وکړي.
د افغانستان د فوټبال د ملي لوبډلې دوهمه لوبه به د سهشنبې په ورځ د کوربه تاجکستان له لوبډلې سره وي.
افغان لوبډله له څه باندې پنځهنیمو میاشتو وروسته د لومړي ځل لپاره له خپل ازبکستاني روزونکي عثمان توشیف سره د لوبو ډګر ته ننوځي.
کابل کې د ښاروالۍ له لوري د "کابل نوی انځور" په نوم نندارتون پرانيستل شوی
د "کابل نوی انځور" تر عنوان لاندې پهدې ښار کې د بشپړو شویو پروژو انځوریز نندارتون پرانیستل شوی دی.
د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر خبري اژانس د راپور لهمخې په دغه نندارتون کې چې پرون سهشنبې د کابل په زرنګار پارک کې پرانيستل شو، د کابل ښاروالۍ د ۱۲۰ مهمو پروژو انځورونه نندارې ته وړاندې شوي، چې زیاتره یې د سړکونو دي.
په دغو انځورونو کې د رغول شویو سړکونو، کوڅو او تفریحي پارکونو پخوانی او اوسنی حالت ښودل شوی او ورسره نور معلومات لیکل شوي دي.
له کله چې طالبان بیا پر افغانستان واکمن شوي، په کابل کې د لویو او وړو سړکونو، کوڅو او تفریحي پارکونو د رغونې ګڼې پروژې عملي شوي یا پرې کار روان دی.
د کابل ښاروالۍ چارواکو ویلي، ډېری دغه پروژې د هغه ماسټرپلان یوه برخه ده چې د پخواني جمهور ریيس سردار محمد داوود خان د حکومت پر مهال جوړشوی و.
يواينايچسيار د پکتيکا زلزلهځپليو ته ۸۰۰سرپناوې جوړوي
د ملګروملتونو د کډوالو لويه کمېشنري وایي چې، په پکتیکا کې به اته سوه هغو کورنیو ته اساسي سرپناوې جوړې کړي چې کورونه یې د ۲۰۲۲ کال په زلزله کې ویجاړ شوي دي.
د افغانستان لپاره د دې کمېشنرۍ څانګې پرون سهشنبې په خپله ایکسپاڼه یا پخواني ټویټر کې لیکلي، زیانمنو کورنیو ته به دغه کورونه په ګیان ولسوالۍ کې د افغانستان د پیسو د امانت د ځانګړي صندوق له بوديجې جوړ شي او تمه کوي چې دغه کورنۍ به وکولای شي چې له سږني ژمي مخکې خپلو دغو نویو کورونو ته کډه شي.
د ۲۰۲۲ کال د جون د میاشتې په ۲۲مې یوې زورروې زلزلې پکتیا، پکتیکا او خوست ولایتونه ولړزول چې په نتیجه کې یې د پکتیکا په برمل او ګیان ولسوالیو کې او د خوست په سپیرې ولسوالۍ کې په زرګونو کورونه ویجاړ شول.
د دغې زلزلې له امله له زرو زیات کسان مړه او په زرګونو نورو ټپیان شوي و.
د افغانستان په ۱۷ولايتونو کې د ورښت او سختو بادونو-دوړو اټکل شوی
د طالبانو د حکومت د ټرانسپورټ او هوایي چلند وزارت نن د افغانستان په اوولسو ولایتونو کې د سختو بارانونو، تالندې برېښنا او سختو بادونو او دوړو اټکل کړی دی.
دې وزارت پرون سهشنبې په یوه خبرپاڼه کې وویل چې، نن په بدخشان، نورستان، پروان، پنجشیر، تخار، بغلان، کندوز، سمنګان، بلخ، بامیان، سرپل، جوزجان، فاریاب، دایکنډي، بادغیس او هرات او همدارنګه په سالنګونو کې د تالندې او برېښنا په ملتیا د سختو بارانونو اټکل کېږي.
وړاندوینه شوې چې د ورښت اندازه به د ۱۵ نه تر۴۰ ملي مترو پورې وي.
دې وزارت همدارنګه ویلي، په سالنګونو او د هېواد په یوشمېر لوېدیځو او مرکزي ولایتونو کې د تېزو بادونو چې سرعت به یې په ساعت کې له ۵۰ نه تر ۷۵ کیلومترو پورې وي، احتمال شته.
د افغانستان په یوشمېر سیمو کې وروستیو بارانونو او سېلونو خلکو ته ډېر ځاني او مالي تاوانونه اړولي دي.
طالبان نن پکتيا کې پر يوه کس د "قصاص" حکم عملي کوي
د طالبانو د حکومت ستره محکمه په غزني ولايت کې پر يوه مجرم د تعزیري سزا د عملي کېدو خبر ورکوي.
سترې محکمې پرون سهشنبه په خپله وېبپاڼه کې ولیکل، یو کس چې د اخلاقي فساد په تور د غزني ولايت د قره باغ ولسوالۍ د ابتدايه محکمې د پرېکړې لهمخې تعزیري سزا ورکړل شوې وه، د سترې محکمې د مقام له تایید وروسته په ۳۰ دُرو ووهل شو.
مجرم همدارنګه په ۲۹ ورځو تنفیذي بند هم محکوم شوی دی.
په عینحال کې د پکتیا ولایت د رسنیو د دفتر د خبرپاڼې لهمخې په پام کې ده چې نن چهارشنبې د ګردیز په ورزشي سټډیوم کې د اسلامي شریعت د احکامو لهمخې پر یو تن قاتل د قصاص حکم عملي شي.
پر قصاص د محکوم شوي کس په اړه نور جزیات نهدي ورکړل شوي، خو د طالبانو قضایي ارګانونه د قصاص د حکم د عملي کېدو خبره وروسته له هغې کوي چې، طلوع نیوز خصوصي رسنۍ د نومبر په لومړی نېټه په یوه راپور کې د طالبانو د سترې محکمې د جزايي دیوان د مشر له خولې وویل، د محاکمو لهخوا د قصاص ۳۰ حکمونه صادر شوي چې د مشر لهخوا یې تر توشیح کېدو وروسته به عملي شي.
د طالبانو دې مقام ویلي و، په تېرو درېیو کلونو کې د قصاص پنځه حکمونه پلي شوي دي.
د بشري حقونو یوشمېر مدافعې ډلې په عام محضر کې مجرمينو ته د طالبانو تعزیري او د قصاص سزاګانې انساني کرامت ته سپکاوی بولي، خو طالب چارواکي وایي د شرعي احکامو لهمخې دغه سزاګانې عملي کوي.
د روسيې يوې محکمې د جرمونو د نړيوالې محکمې د قاضي هيکل بن محفوظ د نيونې حکم صادر کړی
د مسکو یوې محکمې د حبس د غیرقانوني حکم په تور د جرمونو د نړیوالې محکمې ICC د قاضي هیکل بن محفوظ د نیولو حکم صادر کړی دی.
محکمې پرون وویل، بن محفوظ تورن دی چې د روسیې د دفاع د پخواني وزیر سیرګي شویکو او د وسلهوالو ځواکونو د لوی درستیز والیري ګراسیموف د نیولو حکم یې صادر کړی دی.
محفوظ او په ICC کې د ده همکارانو روساریو سلواتور آیتالا Rosario Salvatore Aitala او سیرجیوجیراردو اوګالد ګودېنزیس Sergio Gerardo Ugalde Godinez د روان کال په جولای میاشت کې د هغو جرمونو په خاطر چې په ۲۰۲۲ کال کې په اوکراین کې د روسیې د جګړې له پیله ترسره شوي دي، د شویګو او ګراسیموف د نیولو حکم صادر کړ.
د ICC قاضیان وايي چې، شویګو او ګراسیموف د ۲۰۲۲ کال د اکتوبر او د ۲۰۲۳ کال د مارچ میاشتو ترمنځ د اوکراین د انرژۍ پر تاسیساتو په توغندویي حملو کې لاس درلود.
پر غزه د اسراييل تازه بريدونو کې ۱۴ کسان وژل شوي
فلسطیني روغتیايي چارواکي وايي چې، په غزه کې د اسراییلو په یوه نوي برید کې لږ تر لږه ۱۴ کسان وژل شوي دي.
د ناصر روغتون چارواکو ویلي چې، په خان یونس سیمه کې پر یوه رستوران د اسراییل بېګاني برید د دوو ماشومانو په ګډون لږ تر لږه یوولس کسان وژلي او د د العوده روغتون چارواکو ویلي دي چې د نُصیرات د کډوالو په کمپ کې پر یوه کور د اسراییلو بلې حملې کې یوه ښځه او دوه نارینه وژل شوي دي.
دا حمله داسې مهال کېږي چې، اتو نړیوالو مرستندویو ټولنو نن په یوه راپور کې وویل، اسراییل جګړه ځپلې غزې ته د پراخو بشري مرستو د پرېښودو په اړه د متحدایالتونو غوښتنه له پامه غورځولې ده.
په غزه کې بشري وضعیت د تېرو ۱۳ میاشتو پرتله اوس خورا ډېر خراب دی.