د افغانستان ولسمشر وايي، د افغانستان، د امريکا متحدو ايالاتونو او اروپايي ټولنې ترمنځ د سولې په اړه رغوونکي بحثونه روان دي.

محمد اشرف غني دا څرګندونې نن د چهارشنبې په ورځ د افغانستان د سولې لپاره د امريکا د بهرنيو چارو وزارت له ځانګړي استازي زلمي خليل‌زاد سره په کتنه کې وکړې.

د جمهوري رياست د اعلاميې په حواله، ولسمشر غني ويلي چې جرمني به د سولې په مسئله کې د اسانتيا برابروونکي نقش ولوبوي.

په وروستيو کې جرمني د بين الافغاني خبرو د کوربه‌توب لپاره چمتووالى ښوولى و.

د اعلاميې په حواله، ولسمشر غني ويلي د افغانستان حکومت د سيمه‌ييزې اجماع د ايجاد لپاره عملي پروګرامونه لري چې په عملي کولو سره به يې دغه اجماع لا پياوړې شي.

زلمي خليل‌زاد ويلي، د افغانستان د سولې په مسئله کې د سيمې د هېوادونو نقش مهم دى.

زلمى خليل‌زاد چې تر اوسه يې ٦ وارې په قطر کې د طالبانو له استازو سره کتلي، د افغانستان سيمې او اروپا په اووم سفر وتلى دى.

هغه تردې مخکې په بلجيم، تر هغه وړاندې په جرمني او بيا په پاکستان کې د افغانستان د سولې پر مسئله له چارواکو سره خبرې کړي دي.

په پام کې ده د افغانستان د سولې لپاره د امريکا د بهرنيو چارو وزارت ځانګړى استازى خليلزاد به متحده عرب اماراتو او قطر ته هم لاړ شي.

د ملګرو ملتونو متخصصان وايي، د داعش خراسان څانګه، چې مرکز یې په افغانستان کې دی، د پیغام رسونې د خوندي اپلېکېشنونو او ټولنیزو رسنیو له لارې خلک افراطي کوي او دا مهال امریکا او اروپا ته تر ټولو ستر ګواښ بلل کېږي.

د ملګرو ملتونو کارپوهانو دغه راپور پرون چهارشنبې د ملګرو ملتونو امنیت شورا ته وړاندې کړ.

په راپور کې همداراز ویل شوي چې د بهرنیو ترهګرو د بیرته ستنېدو په اړه اندېښنه مخ پر زیاتېدو ده، ځکه چې دوی ښایي منځنۍ آسیا او افغانستان ته د بېرته راتګ له لارې د سیمې امنیت ګډوډ کړي.

کارپوهانو په راپور کې دا هم څرګنده کړې، چې په القاعده پورې اړوندې ډلې، په ځانګړې توګه الشباب په افریقا کې د خپل فعالیت ساحې پراخې کړې دي.

د ۱۵ لویدیځو هېوادونو د بهرنیو چارو وزیرانو، د ملګرو ملتونو د درې ورځني کنفرانس له پای ته رسېدو وروسته، په یوه ګډه اعلامیه کې له نورو هېوادونو وغوښتل چې د فلسطین د دولت د رسمیت پېژندلو لور ته ګامونه واخلي.

د فرانسې د بهرنیو چارو وزیر، ژان نویل بارو، د پرون (چهارشنبې) په یوه اعلامیه کې، چې په ایکسپاڼه کې یې خپره کړه، ویلي:

«په نیویارک کې، فرانسه له ۱۴ نورو هېوادونو سره یو ګډ غږ پورته کوي: موږ د فلسطین د دولت د رسمیت پېژندنې غوښتنه کوو او له هغو هېوادونو غواړو چې لا یې دا کار نه ‌دی کړی، چې له موږ سره یوځای شي.»

دا درې ورځنی کنفرانس د ملګرو ملتونو په چوکاټ کې د «دوو دولتونو حل» تر عنوان لاندې د فرانسې او سعودي عربستان په کوربتوب ترسره شو او د سې‌شنبې په شپه پای ته ورسېد.

په کنفرانس کې ۱۵ هېوادونو، چې هسپانیا، ناروې او فنلنډ هم پکې شامل وو، د دوه دولتونو د حل په اړه پر خپله بې‌ساري ژمنتیا ټینګار وکړ.

اندورا، اسټرالیا، کاناډا، ایسلنډ، ایرلنډ، لوګزامبورګ، مالټا، نیوزیلنډ، پرتګال، سان مارینو، او سلوانیا د دې اعلامیې نور لاسلیک کوونکي هېوادونه دي.

د متحدوایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ ژمنه وکړه چې د امریکا چارواکي به هغو افغان متحدانو ته د پناه غوښتنې په برخه کې د مرستې لارې پیدا کړي، چې غواړي په امریکا کې پناه واخلي.

ټرمپ پرون (چهارشنبې) په سپینه ماڼۍ کې د افغان کډوالو په اړه د یوې پوښتنې په ځواب کې، وویل، ښایي د هغو کسانو په ډله کې چې په دې مهاجرتي پروګرامونو کې شامل دي، ځینې نور هدفونه هم ولري.

ټرمپ د کډوالو لپاره د نوو مرستو په جزئیات ور نه کړل، خو دا یې اټکل وکړ چې د ده اداره به د دایمي استوګنې غوښتونکو شاوخوا ۹۰ سلنه کسانو سره مرسته وکړي.

نوموړي یو ځل بیا د جو بایډن د ادارې له خوا د ۲۰۲۱ کال په دوبي کې له افغانستانه د امریکايي ځواکونو پر ایستلو انتقاد وکړ، او هغه یې «د هېواد په تاریخ کې یوه ډېره شرموونکو پېښه» وبلله.

د کرکټ د شپږیزې د لسم پړاو وروستۍ لوبه نن سهار لس بجې د امو نهنګانو او مسن عینک لوبډلو ترمنځ پیلږي.

په مس عینک لوبډلې کې وتلی ستوری رحمن الله ګربز او په امو نهنګانو لوبډله کې وتلی ستوری عظمت الله عمرزی نن د یو بل پر وړاندې لوبیږي.

افغان کرکټ بورډ پر خپلې رسمي فیسبوک پاڼې لیکي، د لوبې د نندارې د ټکټونو د پلورل پیل له سهار اوو بجو پیلیږي او تر لسو بجو به روان وي.

دا لوبه د سږکال د شپږیزې وروستۍ لوبه ده.

د پاکستان له زندانونو ۱۶۴افغان کډوال راخوشي شوي دي.

په تورخم کې د طالبانو د حکومت د کډوالو د لیږد امر بخت جمال پرون چهارشنبې کورنیو رسنیو ته ویلي،" دا کډوالو په پنجاب او اسلام اباد کې له نیول او زنداني کیدو وروسته دوی ته سپارل شوي دي".

هغه وړاندې ویلي، دغو کسانو له دوو تر نهوو ورځو د بند موده تیره کړې ده.

د بخت جمال په خبره، راخوشي شوي کسان د ننګرهار، لغمان، بامیانو، کونړ، کندهار، غزني، بدخشان، کابل، خوست او پکتیا اوسیدنکي وو، چې خپلو اصلي سیمو ته ستانه کړای شوي دي.

د پاکستان حکومت وروسته له هغې د افغان کډوالو نیول او زنداني کیدو ته زور ورکړی چې تیره میاشت يې د حکومت کابینې په دې هېواد کې د پي او ار کارت لرونکو افغان کډوالو د کارتونو موده تمدید نه کړه.

پاکستان په روان کال کې نژدې ۱۹۰زره افغان کډوال په جبري توګه افغانستان ته اخراج کړي دي.

د طالبانو د حکومت د صنعت او سوداګرۍ سرپرست وزیر نورالدین عزیزي په کابل کې د قزغیزستان سفیر تورداکن سیدیکوف سره کتلي دي.

د دغه وزارت له لورې پرون چهارشنبې په خپره شوې اعلامیه کې راغلي،"دواړو خواوو د قرغیزستان فورم کې د ګډون په موخه د پلاوی په سفر، له قرغیزي چارواکو د سوداګریزو او ترانزیتي اړیکو پر پراختیا او د افغانستان، تاجکستان او قرغیزستان ترمنځ د درې جانبه تړون د لاسلیک په اړه خبرې اترې کړي دي".

سیدیکوف په دې لیدنه کې تاکید کړی چې قرغیزي سوداګر غواړي په افغانستان کې پانګونه وکړي.

قرغیزستان یو له هغوو هېوادونو دی چې په دې وروستیو کې يې په افغانستان له پانګونې سره لیوالتیا زیاته شوې ده.

که څه هم دا هېواد د طالبانو حکومت په رسمیت نه پیژنې خو د اقتصادي همکاریو د پراختیا په موخه ورسره نژدې اړیکې پالي.

پاکستان په تیرو دوو کلونو کې افغانستان ته د توکو او خدمتونو په صادراتو کې نژدې ۴۰سلنه زیاتوالی راوستی دی.

د پاکستان د دولتي بانک د شمیرو له مخې، په تیرو دوو کلونو کې پاکستان د نژدې ۸۰میلیونو ډالرو په ارزښت توکو او خدمتونه افغانستان ته صادر کړي دي.

د پاکستاني رسنیو د راپورونو له مخې، هرکال اته سلنه صادرات د پاکستان له لورې افغانستان ته لوړ شوي.

بل لور ته له افغانستانه پاکستان ته په وارداتو کې هم زیاتوالی راغلی دی.

د شمیرو له مخې، په تیر یوکال کې له افغانستانه پاکستان ته د وارداتو ارزښت له څه باندې ۱۱میلیونو څخه نژدې ۲۶میلیونو ډالرو ته رسیدلی دی.

د افغانستان او پاکستان ترمنځ په صادارتو او وارداتو کې زیاتوالی په داسې حال کې دی چې تیره اونۍ افغان او پاکستاني لورې پریکړه وکړه چې دواړو خواوو ته د میوو او سبزیجاتو په ګډون په یو شمیر توکو تعرفي راټیټې کړي.

د طالبانو د حکومت د کډوالو او راستنیدونکو چارو وزارت وايي، ایران په تیرو دریو میاشتو کې شاوخوا یومیلیون ۸۰۰زره افغان کډوال اخراج کړي دي.

دغه وزارت نن چهارشنبې په کابل کې د یو کلنو لاسته راوړنو په ناسته کې ویلي، " دا کډوال په جبري توګه اخراج شوي".

د دغه وزارت په ټکو، پاکستان بیا په روان کال کې نژدې ۱۹۰زره افغان کډوال په جبري توګه افغانستان ته راستانه کړي دي.

وړاندې راغلي چې ترکیې هم ۵۱۳۴ افغان کډوال اخراج کړي دي.

د افغانستان د ګاونډیو هېوادونو په ګډون ترکیې او جرمني هم سږکال ډير شمیر افغانستان کډوال بیرته افغانستان ته دپیورټ کړل.

د ملګرو ملتونو ادارو ویلي، افغانستان ته د دغو کډوالو ستنیدل به، په دې هېواد کې روان بشري بحران لا پسې ژور کړي.

د تاجکستان چارواکي وایي، د ۲۰۲۵ کال په شپږو میاشتو کې یې امنیتي ځواکونو له افغانستان سره پر پوله له وسله والو قاچاق کوونکو سره لس ځله جګړه کړې ده.

انټرفاکس د تاجکستان د نشه یي موادو د کنټرول ادارې د مشر ظفر صمد په حواله پرون سه شنبه ( د زمري په ۷مه) دغه راپور ورکړی دی.

خبر کې راغلي چې د دغو جګړو پر مهال څلور تنه افغان قاچاق کوونکي وژل شوي او دغه راز تاجکستاني سرتیرو ۱۶۹۲ کیلو ګرامه نشه یي مواد نیول شوي دي.

د تاجکستان چارواکو ادعا کړې چې افغانستان کې د نشه یي موادو کرکیله زیاته شوې او د مصنوعي او نورو نشه یي موادو لابراتوارونه فعالیت په کې لري.

د طالبانو حکومت تراوسه په دې اړه څه نه دي ویلي، خو مخکې تر دې ملګرو ملتونو تایید کړې چې افغانستان کې د کوکنارو کرکیله کمه شوې، او د افغانستان د تحلیلګرانو شبکې ویلي جغرافیه یې له جنوبه شمالي څنډې ته بدله شوې ده.

د تحلیلګرانو شبکې ویلي، اوس د هلمند په ځای بدخشان کې ډیر کوکنار کرل کیږي.

له ایرانه د اخراجېدونکو کډوالو لاسنیوي ته د سیمې عامو خلکو هم ور دانګلي او تر خپلې وسې مرستې ورسره کوي.

فرانس پریس لیکلي، دا مرسته چې خوراکي او نور اړین مواد په کې دي، تر ډیره د هغو افغانانو له خوا برابره شوې چې په اروپایي هیوادونو او امریکا کې اوسیږي.

د روان میلادي کال له پيل راهیسې یو اعشاریه شپږ میلیونه افغانان له ایرانه راغلي چې یوشمیر یې په خپله خوښه او ګڼ شمیر نور په زور ایستل شوي دي.

نړیوالې موسسې هم د را ستنو شویو کډوالو لاسنیوی کوي، خو فرانس پریس ویلي، دا بنسټونه په لویه کچه د بودجې له کمښت سره مخامخ دي.

د طالبانو حکومت هم په ځلونو له نړیوالو موسسو غوښتي چې د خیر ښیګڼې چارې پراخه کړي.

دوه ورځې وړاندې د کریکټ وتلي ستوري محمد نبي هم ایرانه راغلو کسانو سره یو میلیون افغانۍ نقدي مرسته وکړه.