په شمال زون کې د خبریالانو د مصؤنیت کمېټه وايي چې ورځ تر بلې د افغان ژورنالېستانو په وړاندې امنیتي، جنايي خشونت مخ په زیاتېدو دی او د ملي یووالي حکومت هم د خبریالانو د قتلونو او تاوتریخوالو د پېښو په څېړلو کې پاتې راغلی.
په شمال زون کې د خبریالانو د مصؤنیت کمېټې مشر بشیر انصاري وايي چې افغان خبریالان په بلخ، جوزجان، فاریاب، سرپل او سمنګان ولایتونو کې د محلي زورواکو، ناپېژنده وسلهوالو، د دولت ضد مخالفینو او امنیتي ځواکونو تر ګواښونو لاندې فعالیت کوي چې یادې مسئلې د خبریالانو ترمنځ کاري سانسور ته زمینه هواره کړې.
بشیر انصاري پهدې اړه ازادي راډیو ته وویل:
"افغانستان له ۱۳ هېوادونو څخه پنځم کتار کې راځي چې د خبریالانو په وړاندې بشري وضعیت د اندېښنې وړ دی او د هغوی د تاوتریخوالي او قتلونو عاملینو ته معافیت ورکول کېږي. دولت باید د خبریالانو په وړاندې د جرایمو عاملینو ته معافیت ورنهکړي."
د خبریالانو د مصؤنیت کمېټې د خبریالانو په وړاندې د جرایم د معافیت د محوې نړېواله ورځ ولمانځه.
په شمال زون کې د یادې کمېټې مشر بشیر انصاري وايي چې د ملي یووالي حکومت دې باید د افغان خبریالانو د قتلونو دوسیې را برسېره کړي او د دغو دوسیو د څرنګوالي او د ترسره شویو تاوتریخوالو په باب تحقیق وکړي، څو یې عاملین مجازات شي.
همدا راز په شمال زون کې افغان خبریالان وايي چې د کار پرمهال د دې ترڅنګ چې د دولت ضد مخالف وسلهوال او سیمهییز زورواکي ورته خنډ جوړوي، په ډېرو مواردو کې دولتي چارواکي هم د هغوی په مقابل کې د ترسره شوېو تاوتریخوالو عاملین بلل کېږي.
په بلخ ولایت کې د خورشید ټلوېزیون خبریال طاهر سدید یې په اړه وايي:
"په شمال زون او خاصتاً بلخ ولایت کې د طالبانو او سیمهییزو زورواکو ترڅنګ دولتي مسؤلان او امنیتي ځواکونه هم د خبریالانو په وړاندې ستونزې جوړوي، دوی ګواښي او د فعالیت ممانعت یې کوي."
په شمال زون کې د بشر حقونو خپلواک کمېسیون چارواکي هم له افغان دولت څخه غواړي چې د خبریالانو په وړاندې د ترسره شویو جرایمو عاملینو ته معافیت ورنهکړي او د قانون په تطبیق سره یې د خبریالانو د قاتلان مجازات کړي.
په شمال زون کې د بشر حقونو خپلواک کمېسیون مشر قاضي سید محمد سامع داسې وايي:
"افغان دولت مکلفیت لري چې امنیت تأمین کړي، هغه کسان چې د خبریالانو په قتلونو کې لاس لري باید مجازات شي او د بې ګناه خبریالانو د وژنو عاملین باید ونیول شي."
دا پهداسې حال کې ده چې تېرو شپږو میاشتو کې یوازې په پایتخت کابل کې د ازادي راډیو د درېیو کارکوونکو په ګډون څه باندې لس ته ژورنالېستان د دولت ضد وسلهوالو کسانو په انتحاري حملو کې وژل شوي دي.
راپور: مجیب الرحمن حبیب زی-بلخ