یو شمیر افغان ځوانان چې په ناقانونه ډول بلجیم ته تللي اندېښمن دي وايي، دغه هیواد د کډوالۍ اړوند قوانین سخت کړي او اوس په ډیر کم شمیر سره دوی منل کېږي.
دوی وايي له سختو ستونزو سره مخ دي، ان دا چې په شپو شپو په سرکونو او پارکونو کې پاتې شوي دي.
تازه د بخښنې نړیوال سازمان هم ویلي دي، چې بلجیم د زرګونه پناه غوښتونکو له منلو ډډه کړې او هغوی یې د پناه غوښتنې له حقه محروم کړي دي.
دغه سازمان زیاته کړې چې بلجیم د نړیوالو او اروپايي ټولنې د قوانینوخلاف د پناه غوښتونکو حقونه نقض کړي دي.
ما خپله هم درې څلور شپې په پارک کې کړې ديجمشید
په بلجیم کې افغان پناه غوښتونکی جمشید وايي، " ما خپله هم درې څلور شپې په پارک کې کړې دي."
دی چې تازه دغه هیواد ته په قاچاقي لارو کډوال شوی وايي، بلجیم د کډوالو منلو لپاره خپل قوانین سخت کړي دي.
نوموړي ازادي راډیو ته وویل،
" د بلجیم قانون اوس سخت شوی، نوی قانون راغلی، مخکې ښه و، سړی چې زیر سن وي، کم عمر کې وي، د شپارسو، یا ولسو کلونو وي، یا پنځلس کلن وي چانس لري، که هغه نه یې عمر ډیر وي بیا سخته ده نو"
اصیل دغه هیواد ته تللی بل افغان کډوال دی، چې ده هم په ناقانونه لارو ځان تر بروکسل رسولی دی.
اصیل هم وايي چې بلجیم د کډوالو منلو بهیر اوس ډیر محدود کړی دی.
" کډوالو لپاره ستونزې ډیرې دي، اوس وخت کې خو بیخي ديرې شوې دي، چې افغانستان یا نورو هیوادونو نه کوم کډوال راځي هغوی لپاره یې پروسې سختې کړې دي، تقریباُ نوي فیصدو ته اسناد نه ورکوي، ان هغه کسان چې دندې یې ترسره کړي او اسناد هم لري ورته سخته ده."
په بلجیم کې په ډیر شمیر سره نورو افغان ځوانانو هم چې دغه هیواد ته په ورستیو دووو، درې کلونو کې کډوال شوي ازادي راډیو ته دا خبره وکړه.
دوی وايي د اقتصادي او د سرپناه د نه شتون په ګډون له سختو ستونزو سره مخ دي، ان دا چې په شپو شپو په سرکونو او پارکونو کې پاتې شوي دي.
بلجیم کې د کډوالو د چارو یو فعال نجیب امین هم دا ستونزه تایدوي.
" هغه افغان کډوال چې مجرد وي او کورنۍ ورسره نه وي، هغوی ته ځای نه ورکول کېږي او باید میاشتې میاشتې په سرکونو باندې پاتې شي، دا یوه تر ټولو جدي ستونزه ده چې روغتیايي مسایل هم په کې راځي."
هغه افغان کډوال چې مجرد وي او کورنۍ ورسره نه وي، هغوی ته ځای نه ورکول کېږي او باید میاشتې میاشتې په سرکونو باندې پاتې شي، دا یوه تر ټولو جدي ستونزه ده چې روغتیايي مسایل هم په کې راځيد کډوالو د حقونو فعال
نوموړی هم وايي چې بلجیم کې د کډوالو منلو پروسه اوس ديره سخته شوې خو زیاتوي چې د افغان ښځو او نجونو د منلو په برخه کې بیا دومره سختي نشته.
بلجیم کی د افغان-اروپا د مشورو، خدمتونو او منځګړتوب د انتفاعي موسسې مشر سید حضرت ازادي راډیو سره په خبرو کې له دغه هیواد له دولته وغوښتل چې د بشر د حقونو د نړیوالې اعلامیې او د ۱۹۵۱ کال د جینوا د کنوانسیون پر بنسټ چې بلجیم دواړو ته ځان ژمن ګني د افغان کډوالو د پناه غوښتنې قضیې په غور سره وڅیړي:
" د بلحبیم د پناه له ادارې غوښتنه کوو، چې په افغانستان کې خواشینونکي حالت ته په کتو له سرسري رد ځوابونو تیر شي او د دوی د پناه دوسیې د منل شویو اصولو په چوکاټ کې په عیني ډول او په پوره بې طرفۍ وڅېړي."
دا ټولې څرګندونې داسې مهال دي چې تازه د بخښنې نړیوال سازمان هم ویلي چې بلجیم د زرګونه پناه غوښتونکو له منلو ډډه کړې او هغوی یې د پناه غوښتنې له حقه محروم کړي دي.
دغه سازمان د اپریل په دریمه په خپل ایکس پاڼه په تازه خپور کړي راپور کې زیاته کړې چې بلجیم د نړیوالو او اروپايي ټولنې د قوانینوخلاف د پناه غوښتونکو حقونه نقض کړي دي.
د بخښنې نړیوال سازمان په راپور کې دا هم راغلي چې د ۲۱۰۱ د اکتوبر راهیسې تر اوسه د بلجیم دولت اقداماتو د پناه غوښتونکو په حیثیت او بشري حقونو منفي اغیز پریښی دی.
راپور کې راغلي چې د مجردو نارینوو په وړاندې تبعیض کېږي.
دا په داسې حال کې ده چې له ۲۰۲۱ کال ورسته له افغانستانه د ځوانانو ناقانونه کډوالي هم زیاته شوې ده، ځکه په دغه هیواد د طالبانو له بیا واکمنېدو ورسته ډیری دوی د بېلابیلو ستونزو ډیر د بې کارۍ او اقتصادي ستونزو له امله په سختو او مرګونو لارو دې کار ته اړ شوي دي.
دا چې دا مهال څومره افغان ځوانان په بلجیم کې خپل د پناه غوښتنې کیسونه ځواب ته په تمه دي کره شمیر یې نه دی خو د افغان-اروپا د مشورو، خدمتونو او منځګړتوب د انتفاعي موسسې مسوولین یې شمیر سلګونه ښيي.