د افغانستان د ټاکنو خپلواک کمېسیون وايي چې په ۲۵۰ مرکزونو کې نن یکشنبه انتخابات ترسره کېږي.
دا هغه مرکزونه دي چې پرون شنبه د اکټوبر۲۰مه، تړلي پاتي شوي وو او خلک ونه توانېدل چې رأی ورکړي.
د دې کمېسون ویاند، سید حفیظ الله هاشمي پرون له ازادي راډیو سره په مرکه کې وویل:
سید حفیظ الله هاشمي
"جمعاً، په ټول افغانستان کې متأسفانه ۲۵۳ مرکزونه شته چې موږ ونه توانېدو چې هلته انتخابات وکړو او نن یکشنبه هلته بیا رأی ګیري کېږي."
هغه زیاته کړه چې پرون په ۴۵۰۰ مرکزونو کې خلکو رأی ورکړي دي.
د کمېسیون مشر ګلاجان عبدالبدیع صیاد تېره شپه په کابل کې په خبري غونډه کې وویل چې ابتدايي رپوټونو څرګنده کړې چې تر درې میلیونه زیاتو وګړو رأی ورکړي دي.
صیاد وویل چې د رأی ورکوونکو دقیق شمېر به وروسته اعلان شي.
صیاد: د رأیو بهیر به د شپې تر اتو او ځینو سیمو کې سبا هم دوام کوي
د افغانستان د ولسي جرګې په ټاکنو کې نېږدې ۹ میلیونه د رأی ورکولو په شرایطو برابر افغانانو، نومونه ثبت کړي وو.
یو سپین ږیری سړی هم خپل رایه کاروي
- تخنیکی ستونزې
په افغانستان کې د حقوقي چارو یو شمېر څارونکو ویلي چې د یکشنبې ورځ په یو شمېر مرکزونو کې بیا انتخابات د ټاکنو د قانون خلاف کار دی.
خو د انتخاباتو د خپلواک کمېسیون ویاند وویل، انتخابات تمدید شوي نهدي، بلکه د افغانستان د شرایطو پر اساس، یو شمېر خلکو ته موقع ورکړل شوې چې خپله رأیه استعمال کړي.
په ځینې مرکزونو کې پرون د رأی ورکوونکو د نوم لړ نشتوالی، په ځینې سمیو کې د بایومټریک ماشینونو کار نه کول، په یو شمېر انتخاباتي مرکزونو کې د مامورینو نشتوالی او داسې نورې تخنیکي مسئلې د دې سبب شوي چې ګڼ شمېر خلک ساعتونه د رأی ورکولو لپاره انتظار وکړي.
د انتخاباتو د خپلواک کمېسیون ویاند ومنله چې ستونزې وې او ویې ویل چې له دې امله یې د افغانستان له خلکو بخښنه غوښتې ده.
- امنیتي ستونزې
د افغانستان د کورنیو چارو وزارت وايي چې پرون يې په ټول افغانستان کې لږ تر لږه ۱۹۲ امنیتي پېښې ثبت کړي دي.
د کورنیو چارو وزارت ویاند نجیب دانش ازادي راډیو ته وویل چې پرون په ټول افغانستان کې د امنیتي ځواکونو په ګډون ۲۷ تنه وژل شوي دي.
دانش زیاته کړه:
"موږ اوس مهال، ۷۰ زره امنیتي ساتونکي دانتخاباتو د څارنې لپاره په دنده ګومارلي دي. د افغانستان دفاعي او امنیتي ځواکونه په احضاراتو کې دي. موږ به نن هم په همدې کار کوو څو خلک په ارام فکر د رأیو مرکزونو ته ولاړ شي او رأی ورکړي. "
د افغانستان د ټاکنو خپلواک کمېسیون وايي، د انتخاباتو وروستۍ پایلې په قوس کې اعلانېږي.
د افغانستان ولسي جرګه ۲۵۰ چوکۍ لري.
سږکال ولسي جرګې ته تر ۲۵۰۰ زیات کاندیدان ولاړ وو.
په افغانستان کې د شفافو انتخاباتو بنیاد وايي، په انتخاباتي مرکزونو کې د رأی ورکولو د بهیر ناوخته پیل سبب شو چې د دوی ناظرین له ستونزو سره مخامخ شي.
دې ادارې پرون شنبه د اکټوبر۲۰مه په یوه بیان کې وویل چې په ۲۵ ولایتونو کې یې ۱۸۵ ناظرانو د مازدیګر له څلور نیمو بجو د ماښام تر نهو بجو انتخاباتي بهیر څارلی، خو د هوا له تيارې سره د هغوی ښځینه څارونکې مجبوره شوي چې کورونو ته ولاړې شي.
ټیفا په خبرپاڼه کې دا چې د انتخاباتو بهیر د یکشنبې ته اوږد شو شدیده اندېښنه څرګنده کړې او ویلي یې دي چې دا کار درغلیو ته لاره جوړوي.
د انتخاباتو د څارنې دې ادارې د شنبې د ورځې په ټاکنو کې تخنیکي ستونزو ته اشاره کړې او ویلي یې دي چې د ټاکنو د پایلې په اړه اندېښنه لري.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د استازي دفتر یوناما د ولسي جرګې په ټاکنو کې د "ډېرو خلکو" ګډون ستایلی دی.
د یوناما په خبرپاڼه کې چې پرون د اکټوبر۲۰مه، خپره شوې ویل شوي چې له ۲۰۰۱ میلادي کال راهیسې، اول وار په افغانستان کې د انتخاباتو بهیر په بشپړ ډول د افغانانو له لوري ترسره شو.
په خبرپاڼه کې راغلي چې میلیونونه افغانانو پرون له امنیتي ګواښ، تخنیکې ستونزو او ساعتونو انتظار له زغملو سره د خپلې ښې راتلونکې لپاره رأی ورکړي.
که څه هم افغانان د انتخاباتو د شفافې پروسې نه خوښ ښکاري خو ځینې یې د کار له سستوالي شکایت لري.
دا چې په کابل او ولایتونو کې د انتخاباتو پروسه څنګه تېریږي؟ د تمیم اخګر په دې ویډیويي راپور کې یې وګورئ.