ملګرو ملتونو افغانستان کې د داعش له لوري د تاوتریخوالي پر زیاتېدو اندېښنه څرګنده کړې ده.

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د مرستندویه مأموریت یوناما په بیان کې په ځانګړي توګه د عاشورا پر مراسمو او دغه‌راز په کابل کې د اسد د دوهمې نېټې د روښنایۍ غورځنګ پر مظاهرې د داعش حملو ته اشاره شوې چې په‎کې شیعه‎ وګړي په نښه شوي دي.

یوناما په خپل بیان کې همداراز د هغې ستراتېژۍ پر بشپړېدو او عملي کېدو ټینګار کړی چې له مخې یې د تاوتریخوالي مخه ونیول شي او د مذهبي ډلو او نورو وګړو حقونه تأمین شي.

په تر ټولو وروستي مورد کې داعش ډلې په کابل او بلخ کې د عاشورا پر مراسمو د هغو حملو مسؤلیت په غاړه واخیست چې په نتیجه کې یې ۳۵ تنه ووژل شول او شاوخوا سل نور ټپیان شول.

د اوکراین ولسمشر د دوشنبې په ورځ وویل چې د اوکراین عسکر د هیواد په شمال ختیځ کې له بهرنیو کرایي جګړه مارانو سره په جګړه بوخت دي. د ولادیمیر زیلینسکي په وینا دا جګړه ماران له بیلابیلو هیوادونو لکه پاکستان، چین او د افریقا له ځینو برخو ورغلي دي.

د اوکراین ولسمشر تر دې مخکې هم مسکو تورن کړی و چې د اوکراین پرضد جګړه کې د چینایي جګړه مارو ګمارنه کوي، خو پیکنګ دا تورونه رد کړې دي.

رویټرز اژانس څرګندوي چې ښاغلي زیلینسکي د اوکراین په شمال ختیځ کې په خارکیف کې د جګړې له کرښې څخه تر لیدو وروسته په ایکس کې ولیکل چې د دوی پوځیان د چین، تاجکستان، ازبکستان، پاکستان او د افریقایي هیوادونو د کرایي جګړه مارانو راپورونه ورکوي چې دا کسان به بې ځوابه پاتې نه شي.

تمه ده چې د امریکا د متحد ایالتونو د ولسمشر ځانګړی استازی ستیف ویتکاف سبا یا بل سبا روسیې ته ولاړ شي او هلته له روسیي چارواکو سره د اوکراین د جګړې د ختمیدو په تړاو خبرې وکړي.

ډونالډ ټرمپ پرون خبریالانو ته وویل چې ویتکاف به د چهارشنبې یا پنجشبې په ورځ روسیې ته سفر وکړي.

دا سفر په داسې وخت کې ترسره کیږي چې ښاغلي ټرمپ روسیې ته تر راتلونکې جمعې مهلت ورکړی دی چې داسې یوه معامله دې وکړي چې ورسره د اوکراین درې نیم کلنه جګړه پای ته رسیږي.

د کرملین ویاند دیمتري پیسکوف پرون وویل چې دوی تل دې ته خوشالیږي چې ښاغلی ویتکاف په مسکو کې وویني.

د امریکا ولسمشر ویلي دي، که مسکو د اګست تر اتمې نیټې د اوکراین د جګړې په تړاو یو تړون ونه کړي، بندیزونه به پرې ولګول شي او لوړې تعرفې به پرې وضع شي.

پاکستان ته د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو د سرپرست وزیر امیرخان متقي سفر ځنډیدلی دی.

په اسلام اباد کې د مشال راډیو خبریال طاهرخان د پاکستاني سرچینو په حواله ویلي چې دغه سفر " د تخنیکي ستونزو له کبله" ځنډول شوی.

دوی ویلي، د ملګرو ملتونو امنیت شورا متقي ته د سفر اجازه نه ده ورکړې.

د دواړو خواوو رسمي سرچینو تراوسه په دې اړه څه نه دي ویلي.

ټاکل شوې وه چې متقي د یوه پلاوي په مشرۍ په دوه ورځني سفر نن دوشنبه اسلام اباد ته ولاړ شي او له صدر اعظم شهباز شریف او نورو چارواکو سره وګوري.

متقي د جولای میاشتې په وروستیو کې ویلي و چې د اګست میاشتې په لومړۍ اونۍ کې پاکستان ته سفر کوي.

د افغانستان او ازبکستان د خصوصي سکټورونو ترمنځ د څه باندې ۴۵میلیونو ډالرو په ارزښت سوداګریز هوکړه لیکونه لاسلیک شوي دي.

دا هوکړه لیکونه پرون یکشنبې په کابل کې په یوې ناستې ته د دواړو لورو د لوړپوړو چارواکو ترمنځ لاسلیک شوي.

ناسته کې د طالبانو د حکومت د صنعت او سودګرۍ سرپرست وزیر نورالدین عزیزي وویل،"تمه لرو چې له ازبکستان سره مو د سوداګرۍ کچه تر دریو میلیاردو ډالرو رسوو".

په کابل کې د ازبکستان سفیر ایبک عثمانوف د تاشکند او کابل ترمنځ نویو هوکړو ته په اشارې وویل، "سږکال له افغانستانه ازبکستان ته صادرات درې برابره شوي دي".

له دې وړاندې طالبانو له ازبکستان سره ترجیحي سوداګري هوکړې لاسلیک کړې وې.

که څه هم په دې وروستیو کې د افغانستان او ازبکستان ترمنځ سوادګره راکړه ورکړه زیاته شوې، خو افغان سوداګرو ته د ویزو په برخه کې ستونزې پرځای دی او نشي کولی په وخت د ازبکستان ویزې ترلاسه کړي.

ایران او پاکستان هوکړه کړې چې په نژدې راتلونکې کې د دوه اړخیزې سوداګرۍ کچه لس میلیارده ډالرو ته ورسوي.

د پاکستاني د دولتي خبري اژانس د راپور له مخې، صدراعظم شهبازشریف د ایران ولسمشر مسعود پزشکیان سره په ګډه خبرې ناسته کې داسې اسناد لاسلیک کړي چې موخه يې د دواړو هېوادونو ترمنځ لسو میلیاردو ډالرو د سوداګرۍ رسول دي.

اوسمهال د تهران او اسلام اباد ترمنځ کلنۍ راکړه ورکړه درې میلیاردو ډالرو ته رسیږي.

د ایران ولسمشر مسعود پزشکیان د اګست په دویمه له یوه لوړپوړي پلاوی په مشرۍ په دوه ورځیني سفر اسلام اباد ته تللی دی.

له پزشکیان مخکې د ایران پخواني ولسمشر ابراهیم رییسي د ۲۰۲۴کال په اپریل کې اسلام اباد کې له شهبازشریف سره د لسو میلیاردو ډالرو د سوداګرۍ خبره کړې وه.

د پاکستان دولتي خبري اژانس وايي، دواړو لورو د تکنالوژۍ، نوښتونو، کلتور، تعلیم، د ځوانانو چارو، روغتیا او بحري امنیت په برخو کې موافقې او هوکړه لیکونه لاسلیک کړي دي.

پزشکیان له اسراییلو سره تر ۱۲ورځینې جګړې وروسته اسلام اباد ته په سفر تللی او مخکې يې ویلي،"که شرایط مساعد شول افغانستان ته هم سفر کوي"، خو معلومه نه ده چې هغه به افغانستان ته سفر وکړي او کنه.

په اسټرالیا کې میشت د افغانستان د فوټبال ښځینه لوبغاړو په دې هېواد کې د نړیوالو استعدادونو د پیژندنې په سیالیو کې ګډون کړی وو.

د رویترز خبري اژانس د راپور له مخې، دغه سیالۍ تیره میاشتې وې او تمه ده د سږکال د دوستانه نړیوالو لوبو لپاره د افغان ښځینه لوبغاړو ۲۳کسیزه لوبډله جوړه شي.

پر افغانستان د طالبانو له بیا واکمنیدو وروسته د فوټبال ډیر شمیر ښځینه لوبغاړې اسټرالیا ته کډوالې شوې.

په تیرو نژدې څلورو کلونو کې دا لوبغاړې د فوټبال نړیوال جام سیالیو ته د لار موندنې لپاره مبارزه کوي.

دا پرمختګ وروسته له هغې دی چې د مې په میاشت کې د فوټبال نړیوال فدراسیون د افغان ښځو د کډوالو لوبډلې جوړول تصویب کړل.

د روسیې په لیرې خیتځ کامچاتکا کې د وروستۍ زلزلې له کبله له پنځو پیړیو وروسته اورشیندی یا اتشفشان فعاله شوی دی.

په روسیه کې د اورشیندي پېژندنې نړیوال پروګرام وايي، دغه اورشیندی د وروستي ځل لپاره په ۱۵۵۰ کال کې په دې سیمه کې رامنځته شوې وه.

د کامچاتکا د بیړنیو خدمتونو ادارې ویلي، له کراشنینکوف اورشیندی پورته شوي چې د ایرو لوخړه يې ۶کیلو مټره لوړه ده چې خیتځ ته د ارام سمندر پر لور روانه ده.

روسي کارپوهانو خبرداری ورکړی و چې د چهارشنبې د ورځې له ۸ اعشاریه ۸ درجې زلزلې وروسته ښايي په سیمه کې د څو اونیو لپاره له زلزلې وروسته ټکانونه پېښ شي.

د یکشنبې پر ورځ ۸ اعشاره ۸ درجې زلزلې د کوریل ټاپوګان ولړزول.

دا زلزله، چې د کامچاتکا ټاپووزمې په پتروپاولوفسک کې وشوه، له ۲۰۱۱ کال راهیسې دغلته د شویو زلزلو تر ټولو ځواکمنه هغه وه.

له دې ځواکمنې زلزلې وړاندې په ۲۰۱۱کال کې په جاپان کې د ریښتر په ۹اعشاره ۱درجه زلزله شوې وه چې څه باندې ۱۵زره کسان په کې وژل شوي وو.

د ملګرو ملتونو د کډوالو اداره وايي، د یمن په سواحلو کې د یوې کښتۍ د ډوبیدو له کبله ۶۸کسان مړه او ۷۴ نور نادرکه دي.

د دغې ادارې په ټکو، پېښه پرون یکشنبې رامنځته شوې او په کښتۍ کې سپارو کډوالو غوښتل ځانونه د عربو مالداره هېوادونو ته ورسوي.

په یمن کې د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې مشر اسوشتیدپریس خبري اژانس ته ویلي، په کښتي کې ۱۵۴کسان سپاره چې ډیر شمیر د اتیوپی اتباع وو.

د هغه په خبره، د ۵۴ډوب شویو کسانو جسدونه يې موندل او ۱۴نور کسان لا نادرکه دي.

له دغې پېښې ۱۲کسان ژوندي پاتي او د دې احتمال شته چې ناردکه کسان مړه وي.

بل پلو، رویترز خبري اژانس وايي، په کښتۍ کې ۱۵۰کسان سپاره وو چې یوازې نهه يې ژوندي پاتي دي.

له دې وړاندې د یمن په سواحلو کې د یوې بلې کښتۍ د ډوبیدو په پېښه کې دوه کسان مړه او ۱۸۶ نور ناردکه شوي وو.

په روم کې د پاپ لیو څوارلسم سره په یوه ډله ییزه غونډه کې تر یو ملیون زیاتو کسانو ګډون وکړ.

د یکشنبې په ورځ، له 146 هیوادونو څخه تر یو ملیون زیات کسان د روم په یوه پوهنتون کې د پاپ لیو څوارلسم سره د ځوانانو د نړیوالې ورځې په مراسمو کې راټول شول.

پاپ پر موټرسایکل راغی او د تود هرکلی یې وشو.

هغه له ځوانانو وغوښتل چې "د خدای سره د تلپاتې کیدو پر لور لاړ شي."

دا تر دې دمه د لومړي امریکایی پاپ تر مشرۍ لاندې ترټولو لویه غونډه وه.

په عیسوي دود کې، په ځانګړې توګه کاتولیکزم کې، د ځوانانو نړیواله ورځ د پوپ د بخښنې، پخلاینې او د عقیدې د نوي کولو وخت ګڼل کیږي.

د روسیې په ساحلي ښار سوچي کې هوايي ډګر ته نژدې د اوکرایني بې پیلوټه الوتکو تر برید وروسته د تیلو یوه ټانک اور واخیست.

سیمه ییزو چارواکو ویلي چې اور هغه وخت ولګېد چې د لوېدلي ډرون ټوټې د تیلو ذخیره کولو له تاسیساتو سره ولګېدې.

د سیمې د والي په وینا، د اور د کنټرول لپاره تر ۱۰۰ زیات ژغورونکي او ۳۵ د اور وژنې ماشینونه د اور وژنې ځای ته لېږل شوي دي.

پر ټولنیزو رسنیو خپرې شوې ویډیوګانې ښیې چې یوه بې پیلوټه الوتکه تر چاودنې مخکې ساحې ته نژدې کیږي، خو دا ويډیوګانې په خپلواکه توګه نه دې تایید شوې.

د سوچي نړیوال هوایی ډګر د ډرون د تهدید له امله په موقتي ډول تړل شوی و، خو د یکشنبې په سهار بیرته پرانیستل شو.

د روسیې دفاع وزارت ویلي چې دوی د شپې په تور سمندر او نورو سیمو کې تر ۹۰ زیات اوکرایني ډرونونه ویشتلي دي، خو د زیان یا تلفاتو د کچې په اړه یې هیڅ توضیحات نه دي ورکړي.

پر اوکراین پراخه جګړه د ۲۰۲۲ کال په فبروري کې د مسکو پیل کړې وه.