ملګرو ملتونو افغانستان کې د داعش له لوري د تاوتریخوالي پر زیاتېدو اندېښنه څرګنده کړې ده.

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د مرستندویه مأموریت یوناما په بیان کې په ځانګړي توګه د عاشورا پر مراسمو او دغه‌راز په کابل کې د اسد د دوهمې نېټې د روښنایۍ غورځنګ پر مظاهرې د داعش حملو ته اشاره شوې چې په‎کې شیعه‎ وګړي په نښه شوي دي.

یوناما په خپل بیان کې همداراز د هغې ستراتېژۍ پر بشپړېدو او عملي کېدو ټینګار کړی چې له مخې یې د تاوتریخوالي مخه ونیول شي او د مذهبي ډلو او نورو وګړو حقونه تأمین شي.

په تر ټولو وروستي مورد کې داعش ډلې په کابل او بلخ کې د عاشورا پر مراسمو د هغو حملو مسؤلیت په غاړه واخیست چې په نتیجه کې یې ۳۵ تنه ووژل شول او شاوخوا سل نور ټپیان شول.

روسیې د وړمې شپې په اوږدو کې په کیف او نورو اوکرایني ښارونو باندې د توغندیو او ډرون لوی برید وکړ، دچارواکو په وینا په پلازمېنه کې یې ۱۶ او په اودیسه کې ۲ کسان ووژل او له ۱۰۰ څخه زیات یې ټپیان کړل.

مخکې له دې، د مختلفو ادارو چارواکو په کیف کې د مړو شمېر ۱۴ یا ۱۵ ښودلی و.

دا ۲۰۲۲ کال د فبروري په میاشت کې په اوکراین باندې دروسیې د پراخ یرغل له پیل راهیسې یو له خونړیو بریدونو څخه دی.

دا بریدونه په داسې مهال وشول چې د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي تیاري نیولې وه ترڅو د سه شنبې په ورځ په کاناډا کې د (G7)، یا اوو لویو صنعتي هیوادونو په سرمشریزه غونډه کې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ او نورو مشرانو سره د روسیې په وړاندې دلا سختو اقداماتو د غوښتنې لپاره وګوري . خو ټرمپ د زیلینسکي ترلیدو مخکې غونډه په داسې حال کې پریښوده او واشنګتن ته ستون شو چې د اسراییل او ایران ترمنځ خونړی جنګ دوام لري.

په کیف کې، د توغندیو د برید په جریان کې د اپارتمانو یوه نهه پوړیزه ودانۍ په داسې مهال بشپړه ویجاړه شوه چې ډیری اوسیدونکي په خپلو کورونو کې ویده وو.

زیلینسکي د G7 دمشرانو غونډې ته وویل: "زموږ کورنیو یوه ډېره سخته شپه تېره کړه، او دا د جګړې د پیل راهیسې یو له سترو بریدونو څخه وو."

د برتانیا حکومت د زیلینسکي او صدراعظم کیر سټارمر له لیدنې وروسته اعلان وکړ چې دواړو مشرانو موافقه وکړه چې په راتلونکو اونیو کې د ایتلاف غونډه دایروي.

سټارمر دایتلاف دا نظر هم وړاندې کړ چې د اوربند له رامینځ ته کیدو وروسته اوکراین سوله ساتې ځواکونه واستول شي.

زیلینسکي وویل چې په مجموع کې، روسیې د جون په ۱۷مه د شپې په برید کې له ۴۴۰ څخه ډیر ډرونونه او ۳۲ توغندي وویشتل، چې د چرنیهیف، ژیتومیر، کیرووهراډ او میکولایف سیمې یې هم په نښه کړې. د اوکراین هوايي ځواک وویل چې دوی ۴۰۲ ډرونونه او ۲۶ توغندي نسکور کړي دي.

د طالبانو حکومت د سې شنبې په ورځ، د جون په ۱۷مه، د افغانستان په دوو ولایتونو کې نهه کسان په دُرو ووهل.

د طالبانو سترې محکمې په ایکس شبکې،یا پخواني ټویټر کې، په دوو جلا اعلامیو کې لیکلي چې اوه تنه یې په کابل کې د "مخدره موادو او الکولي مشروباتو د خرڅلاو او قاچاق" په جرم او دوه نور، چې یوه ښځه هم پکې شامله ده، په سمنګان ولایت کې د زنا او له کوره د تېښتې په جرم په درو وهل شوي دي.

اعلامیې زیاتوي، د دې کسانو هر یو په عام محضر کې ۳۹ دُرې وهل شوي دي.

په ورته وخت کې، په افغانستان کې د بشري حقونو په اړه د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي، ریچارډ بینټ شاوخوا دوه اونۍ وړاندې وویل چې د طالبانو لخوا د عامه سزا کارولو کې سږکال د پام وړ زیاتوالی لیدل کیږي او دغه ډول مجازات باید ودرول شي.

ملګرو ملتونو او د بشري حقونو سازمانونو په وار وار بدني سزا غندلي او دطالبانو په حکومت یې غږ کړی چې دا ډول سزا ودروي.

نور احمد په تکزاس سوپرکینګز کې لوبیږي. دغه ټیم سیاټل لوبډلې ته ماته ورکړه. تکزاس ۱۵۳ منډې کړې وې او د سیال ټیم ټول لوبغاړي یې په ۶۰ منډو اوټ شول.

افغان لوبغاړي نور احمد د خپل ټیم په ګټه په دریو اوورنو کې ۱۸ منډې ورکړې او دری مهم لوبغاړي یې اوټ کړل.

په میجر لیګ کې بل افغان لوبغاړي نوین الحق بیا په ممبی نیویارک لوبډله کې لوبیږي. هغه خپله وروستۍ لوبه کې دوه ویکټې واخیستې خو ټیم یې لوبه وبایلوده.

په مېجر لیګ کې سږ کال د افغانستان مشهور لوبغاړی راشد خان نه لوبیږي. راشدخان چې د هند په غوره لیګ کې د تېرو کلونو په نسبت ښه ونه ځلېد د زیاتو تمرینونو په هدف سږ کال مېجر لیګ ته نه دی تللی.

ټرمپ وایي چې د ایران "بشپړې تسلیمۍ" غوښتونکی دی، نه اوربند

ډونالډ ټرمپ اعلان وکړ چې د اسرائیل او ایران ترمنځ روان جنګ کې هدف یې یوازې اوربند نه، بلکې "یو حقیقي پای" ته رسېدل دي.

د امریکا ولسمشر، چې له کاناډا څخه د جي-۷ غونډې یا د نړۍ د اوو لوی صنعتي هېوادونو کلنۍ سرمشریزه له ګډون وروسته بېرته امریکا ته روان و، خبریالانو ته د ایر فورس ون الوتکې کې وویل: "زه د اوربند په لټه کې نه یم، موږ د اوربند نه هم ښه څه غواړو." ټرمپ زیاته کړه چې هدف یې "پای، یو حقیقي پای دی، نه اوربند"، او ټینګار یې وکړ چې له ایران څخه د "بشپړې تسلیمۍ" غوښتونکی دی.

له دې وړاندې د سپینې ماڼۍ یو چارواکي ویلي و چې ټرمپ د دوشنبې په ورځ، چې د جي-۷ غونډه کې ګډون درلود، په دوامدار ډول له خپل د بهرنیو چارو وزیر مارک روبیو او نورو چارواکو څخه تازه معلومات ترلاسه کول.

د اوکرایین پلازمینه کییف او نور ښارونه بېګا د روسيې تر پراخو توغندويي او ډرون بریدونو لاندې راغلل.

د راپورونو له مخې دا بریدونه چې تر نن سهاره روان وو لږ تر لږه ۱۴ کسان پکې وژل شوي او ۵۵ نور ټپیان دي.

دا پر اوکرایین د روسیې د یرغل له پیل راهیسې یوه خونړۍ حمله بلل کېږي.

ګڼې هستوګنې ودانۍ په بیګانیو بریدونو کې ورانې شوي. چارواکي اندېښمن دي چې ښايي د مرګژوبلو شمېر لا پسې لوړ شي.

د اوکرایین ولسمشر ولودومیر زیلنسکي ویلي روسیې تېره شپه په ۹ ساعته بریدونو کې پر اوکرایین لږ تر لږه ۴۴۰ ډرون او ۳۲ توغنديز بریدونه کړي.

د کډوالۍ نړیوال سازمان (IOM) وايي چې نږدې پنځه میلیونه افغانان، یا د هیواد د نفوس لس سلنه، د ۲۰۲۵ کال په لومړیو دریو میاشتو کې له چاپیریالي ناورینونو اغیزمن شوي.

دغه سازمان د دوشنبې په ورځ په یوه نوي راپور کې وویل چې د روان کال په لومړیو دریو میاشتو کې شاوخوا ۱۷۵۰۰۰ افغانان اکثر د طبیعي پېښو له امله له خپلې اصلو مېنو کډې ته اړ شوي.

د راپور له مخې، د افغانستان ډیری برخې د ژمي او پسرلي په لومړیو کې وچکالۍ، درنې واورې او سیلابونه ځپلي دي.

له دې مخکې، د سره صلیب نړیوالې کمېټې (ICRC) ویلي وو چې د طبیعي پیښو په وړاندې د افغانستان زیانګالو او د څلورو لسیزو جګړو له امله د اقلیم بدلون منفي اغیزې په هیواد کې لویې اقتصادي ننګونې رامینځته کړې دي.

اسرائیل وایي چې د ایران د خاتم‌الانبیا مرکزي قرارګاه نوی ټاکل شوی قوماندان یې وژلی دی.

د اسرائیل پوځ وایي، علي شادماني چې د غلامعلي رشید تر وژل کېدو وروسته د خاتم‌الانبیا مرکزي قرارګاه د قوماندان په توګه ټاکل شوی و، د سه شنبې سهار وختي په یو هوایي برید کې وژل شوی دی.

تر دې وړاندې، علي شادماني د خاتم‌الانبیا قرارګاه د همغږۍ مرستیال و. خو کله چې غلامعلي رشید په یو هوایي برید کې ووژل شو، علي خامنه‌یي هغه ته د تورن جنرالۍ رتبه ورکړه او د قرارګاه د قوماندان په توګه یې وټاکه.

وای.نت ادعا کړې چې د اسرائیلي استخباراتي او پوځي ادارو له‌خوا د علي شادماني موقعیت معلوم شوی و، او د سه شنبې په سهار د هغه د پټې ناستې ځای د جنګي الوتکو لخوا په نښه شو.

تر دې دمه ایران د دغه راپور په اړه هېڅ غبرګون نه‌دی ښودلی، او د علي شادماني د وژل کېدو موضوع یې نه تایید کړې او نه هم رد کړې ده.

د خاتم‌الانبیا مرکزي قرارګاه د ایران تر ټولو لوړه نظامي-عملیاتي اداره ده، چې د جګړې، بحران او لویو امنیتي ګواښونو پر مهال د وسله‌والو ځواکونو ګډه قومانده پر غاړه لري.

په دغه پنځو ورځو کې چې د ایران او اسرائیلو تر منځ جګړه روانه ده، اسراییل تر اوسه د ایران د سپاه او وسله‌والو ځواکونو نږدې شل لوړپوړي قوماندانان وژلي دي.

د ملګرو ملتونو د بشري حقونو کمشنر ولکر تورک د نړۍ له هېوادونو په بیړني ډول په غزه کې د یوه اقدام غوښتنه کړې ده.

تورک د ملګرو ملتونو د بشري حقونو د شورا په ۵۹مې غونډه کې وویل " په حکومت کې هر یو کس باید راجګ شي او د غزې د جګړې د پای ته رسېدو لپاره باید پر اسراییل او حماس له خپل فشاره کار واخلي".

هغه د جګړې د دوام له کبله پر اسراییل نیوکه وکړه.

تورک ویلي، دوامداره سوله هغه وخت امکان لري چې د دوه دولتونو حل لاره باندې کار وشي او غزه د راتلونکي فلسطیني دولت یوه برخه شي.
د غزې جګړه د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر په ۷مه وروسته له هغه ونښته چې حماس ډلې، چې امریکا او اروپایي ټولنه یې ترهګر بولي، پر اسراییلو غلچکي برید سره شاوخوا ۱۲۰۰ کسان ووژل او ۲۵۰ نور یې برمته کړل.
له همغه مهاله د فلسطیني‌ چارواکو په وینا د اسراییلو په غچ اخیستونکو بریدونو کې څه باندې ۵۴ زره فلسطینان وژل شوي او د غزې اکثره برخې ویجاړې شوې دي.

د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمشنرۍ ( یو.ان.ایچ.سي.ار) ویلي چې د بودجې د کموالي له کبله خپل درې نیم زره کارکوونکي کموي.

د فرانس پریس په لیکنه دغې ادارې د دوشنبې په ورځ ویلي چې له دې کار سره به د نړۍ په کچه د دوی د خیرښیګڼې چارې هم کمې شي.

د ملګرو ملتونو د کډوالو اداره د هغو سازمانونو له ډلې وه چې د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ ادارې مرستې پرې بندې کړې.

امریکا د کډوالو د دغې ادارې ۴۰ فیصده لګښتونه برابرول او په کلني ډول یې دوی ته دوه میلیارده ډالر ورکول.

له دې سره به په جینوا کې د دغه سازمان د مرکزي دفتر او په نړۍ کې د نورو دفترونو ګڼ شمېر څانګې وتړل شي.

د طالبانو د کرنې د وزیر عطاالله عمري په مشرۍ یو پلاوی د روسیې د ۲۰۲۵ کال اقتصادي کانفرانس کې د ګډون په موخه سنټ پټرزبورګ ته روان شوی دی.

د روسیې تاس خبري اژانس د افغانستان د کورنیو رسنیو په حواله تېره شپه دغه خبر خپور کړی دی.

د طالبانو تر واک لاندې باختر خبري اژانس هم د کرنې وزارت د خبرپاڼې پر اساس لیکلي چې یاد پلاوی د جون له اتلسمې تر ۲۱مې پورې د روسیې اقتصادي کانفرانس کې ګډون کوي.
خبر کې راغلي چې اقتصاد، چاپیریال ساتنه، کرنه، سوداګري، صنعت، پانګونه او د تجربو شریکول به د دغه کانفرانس د بحث وړ مسلې وي.

روسیه له طالبانو سره په سیمه کې ښه تعامل لري او په دې وروستیو کې یې اعلان وکړ چې د طالبانو سفیر یې هم منلی دی.